Χάρβαρντ και Κολούμπια ιδρύουν παραρτήματα στην Ελλάδα για μεταπτυχιακές και προπτυχιακές σπουδές

Το Χάρβαρντ και το Κολούμπια έρχονται στην Ελλάδα, ιδρύοντας παραρτήματα για μεταπτυχιακές και προπτυχιακές σπουδές σε συγκεκριμένα αντικείμενα εξειδίκευσης, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Μετσόβιο Πολυτεχνείο, μέσα από το πρόγραμμα εξωστρέφειας των πανεπιστημίων που προωθεί το υπουργείο Παιδείας από κοινού με τα ιδρύματα.

Η έλευση στη χώρα μας των κορυφαίων πανεπιστημίων του κόσμου αναμένεται να προσελκύσει, όπως γίνεται αντιληπτό, τεράστιο ενδιαφέρον, έστω και αν σε πρώτη φάση θα αφορά συγκεκριμένα προγράμματα σπουδών, μεταπτυχιακά και προπτυχιακά, στα οποία η εισαγωγή των φοιτητών θα γίνεται είτε μέσω των μηχανογραφικών δελτίων των Πανελλαδικών Εξετάσεων είτε μέσω προγράμματος υποτροφιών, σύμφωνα με πληροφορίες.

Η διδασκαλία των μαθημάτων θα γίνεται στην αγγλική γλώσσα και το πρώτο τμήμα που αναμένεται να λειτουργήσει από το Χάρβαρντ και το ΕΚΠΑ αφορά το άκρως επίκαιρο αντικείμενο των μεταναστευτικών σπουδών.

Το πρώτο βήμα μέχρι να υλοποιηθούν τα προγράμματα αυτά είναι η λειτουργία Θερινού Σχολείου, διάρκειας τριών εβδομάδων, που έχει ήδη οριστικοποιηθεί για φέτος και θα περιλαμβάνει ένα πλήρες πρόγραμμα μαθημάτων και δραστηριοτήτων που αναπτύχθηκε από τα δύο πανεπιστήμια και θα λειτουργήσει τον Ιούλιο.

Οπως δήλωσε στο «protothema.gr» ο πρύτανης του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος, «η δράση αυτή είναι αποτέλεσμα συστηματικής συνεργασίας μεταξύ καθηγητών των σχολών του ΕΚΠΑ και του Χάρβαρντ που ασχολούνται με το Μεταναστευτικό από πολλές σκοπιές, όπως τη νομική, την ιατρική και την πολιτική. Η συνεργασία αυτή και η λειτουργία για πρώτη φορά της θερινής σχολής, που προέκυψε από ενδελεχή αναζήτηση όλων των δεδομένων, ευελπιστούμε να είναι προάγγελος για την ευρύτερη συνεργασία που θα αφορά τη δημιουργία μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών».

Πρόσφατα στην Αθήνα υπογράφηκε μνημόνιο και ξεκίνησε επίσημα η συνεργασία του Χάρβαρντ, μέσω της Σχολής Δημόσιας Υγείας «Harvard Chan School», και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με αντικείμενό της τις σύγχρονες Μεταναστευτικές και Προσφυγικές Σπουδές και στόχο την «ανάπτυξη κοινών δράσεων και προγραμμάτων που θα καλύπτουν νομικές, πολιτικές, ιατρικές και επικοινωνιακές διαστάσεις».

Διπλό πτυχίο ΕΜΠ με Columbia

Ο πρύτανης του ΕΜΠ Ανδρέας Μπουντουβής λέει στο «protothema.gr»: «Η συνεργασία ΕΜΠ και Columbia University (CU) είναι η πρώτη στο είδος της, δηλαδή αφορά διπλό πτυχίο για προπτυχιακούς φοιτητές - μεταξύ ελληνικού πανεπιστημίου και πανεπιστημίου των ΗΠΑ. Λόγω της εξαιρετικά διακεκριμένης θέσης του CU, η συμφωνία του με το ΕΜΠ αναδεικνύει τη διεθνή υπόληψη του ιδρύματός μας και ενισχύει σημαντικά το αντίκρισμα των διπλωμάτων των φοιτητών μας.

Επιπλέον, η συνεργασία προσφέρει τη δυνατότητα σε εξαιρετικούς φοιτητές μας να εκτεθούν σε συνθήκες σπουδών και ακαδημαϊκού περιβάλλοντος όπου κυριαρχούν η πολυπολιτισμικότητα, η εξωστρέφεια, η πολυδιάστατη ζωή στο campus, η απελευθέρωση δημιουργικών δυνάμεων, η πρωτοπορία στην εκπαίδευση και την έρευνα, η επιδίωξη της επιτυχίας με την ένωση δυνάμεων μέσα από ομαδική δράση αλλά και με τεράστιο χώρο για ατομικό επίτευγμα και η αναζήτηση ευκαιριών σε πολλαπλές κατευθύνσεις.

Το ΕΜΠ καλείται να ανταποκριθεί στην πρόκληση της αμοιβαιότητας, που προβλέπεται από τη συμφωνία, ενισχύοντας με γρήγορο ρυθμό τη διεθνοποίηση των σπουδών του, που άλλωστε υπαγορεύεται από τη θέση του στον ευρωπαϊκό ακαδημαϊκό χάρτη».

Είναι σαφές ότι η πρωτοβουλία αυτή από τη μία θα ανεβάσει ακόμα περισσότερο τη θέση των μεγάλων ελληνικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων που συμπεριλαμβάνονται ήδη στους καταλόγους με τα 100 κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου, όπως είναι το ΕΚΠΑ, το ΕΜΠ, το ΟΠΑ και το ΑΠΘ, και από την άλλη υπάρχουν βάσιμες προσδοκίες ότι θα τερματιστεί με τον τρόπο αυτό το brain drain, δηλαδή η φυγή νέων επιστημόνων στο εξωτερικό και μάλιστα θα μετατραπεί σε brain gain, ήτοι θα οδηγήσει στην εισροή Ελλήνων που αναγκάστηκαν τα προηγούμενα χρόνια να μεταναστεύσουν προς αναζήτηση υψηλοτέρου επιπέδου σπουδών και καλύτερων επαγγελματικών ευκαιριών.

Τα εμβληματικά Χάρβαρντ και Κολούμπια θεωρείται βέβαιο ότι θα λειτουργήσουν ως πόλος έλξης όχι μόνο για τους Ελληνες φοιτητές και πτυχιούχους, αλλά και χιλιάδες ξένους που θα θελήσουν να σπουδάσουν στην Ελλάδα στο παράρτημα ενός κορυφαίου αμερικανικού πανεπιστημίου αποκτώντας ένα ισχυρό δίπλωμα-διαβατήριο για την αγορά εργασίας και μένοντας στη συνέχεια στην Ελλάδα, συμβάλλοντας και αυτοί στην ανάπτυξη του εθνικού προϊόντος.

«Με σχέδιο η κυβέρνηση επενδύει στην εξωστρέφεια των πανεπιστημίων μας», ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου με αφορμή μια νέα συνεργασία του ΕΚΠΑ με το Χάρβαρντ. «To EKΠΑ ξεκίνησε μία ακόμη συνεργασία με το Χάρβαρντ. Αντικείμενό της, οι σύγχρονες Μεταναστευτικές και Προσφυγικές Σπουδές - στόχος, η ανάπτυξη κοινών δράσεων και προγραμμάτων».

Ξενόγλωσσο μεταπτυχιακό

Ηδη τα πανεπιστήμια κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Στα άμεσα σχέδια του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών είναι να εξελιχθεί σε ευρωπαϊκό κόμβο (European Hub) για υψηλού κύρους διεθνή πανεπιστήμια, φιλοξενώντας και εκπαιδεύοντας προπτυχιακούς ή και μεταπτυχιακούς φοιτητές τους. «Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της επόμενης διετίας είναι η σχεδίαση και επιτυχημένη υλοποίηση ξενόγλωσσου προπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην αγγλική γλώσσα», λέει στο «protothema.gr» ο αντιπρύτανης Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης του ΟΠΑ Βασίλης Παπαδάκης.

«Οι συνεργασίες αναπτύσσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ των μελών των ιδρυμάτων και ανοίγουν τον δρόμο για ερευνητικές συνεργασίες. Μεσοπρόθεσμος στόχος είναι να επιδιωχθούν συνεργασίες μεγαλύτερης δέσμευσης (π.χ. κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών ή και κοινά διδακτορικά προγράμματα)», τονίζει ο αντιπρύτανης. Στα επόμενα σχέδια του ΟΠΑ, σύμφωνα με τον αντιπρύτανη, είναι «ξενόγλωσσο μεταπτυχιακό πρόγραμμα για ξένους φοιτητές το 2023-24, ενώ μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της επόμενης διετίας είναι η σχεδίαση και επιτυχημένη υλοποίηση ξενόγλωσσου προπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην αγγλική γλώσσα. Ισχυρό κίνητρο προς τον στόχο αυτό αποτελεί το θεσμικό πλαίσιο το οποίο ενθαρρύνει τη δημιουργία αγγλόφωνων προπτυχιακών.

Οι προκλήσεις υλοποίησης ενός τέτοιου προγράμματος είναι σημαντικές, καθώς το ίδρυμα έχει περιορισμένους πόρους, κυρίως έμψυχου δυναμικού, για να υποστηρίξει ένα ή περισσότερα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών και κατά συνέπεια το όποιο εγχείρημα θα πρέπει να σχεδιαστεί με την προσήκουσα επιμέλεια ώστε να διασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή υποστήριξη από όλα τα τμήματα.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, τόσο σε επίπεδο Συγκλήτου όσο και σε επίπεδο Κοσμητειών και επιμέρους Τμημάτων έχει ξεκινήσει ένας διάλογος για τη δημιουργία ενός προγράμματος προπτυχιακών σπουδών. Φιλοδοξία μας είναι αυτό να ξεκινήσει το ακαδημαϊκό έτος 2023-24». Μάλιστα ο ίδιος σημειώνει πως «η αναζήτηση της διεθνοποίησης δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε συνεργασίες με ιδρύματα χαμηλού κύρους και χαμηλής αναγνωρισιμότητας. Αντίθετα παρουσιάζεται η ευκαιρία δημιουργίας μιας στρατηγικής διεθνοποίησης με έμφαση στην ποιότητα. Η διεθνοποίηση αποτελεί για εμάς τον δρόμο προς το μέλλον».

Πανεπιστήμια: νέος νόμος- πλαίσιο

Νέο νόμο-πλαίσιο για τα πανεπιστήμια ετοιμάζει το υπουργείο Παιδείας. Ο νόμος αναμένεται να αλλάξει το τοπίο στα ΑΕΙ, καθώς προωθούνται αλλαγές που αφορούν τα προγράμματα σπουδών, την εκλογή των διδασκόντων αλλά και τη διοίκηση των ιδρυμάτων. Ο νέος νόμος, που αναμένεται να δημοσιοποιηθεί την άνοιξη, περιλαμβάνει και αλλαγές στον Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώριση Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (ΔΟΑΤΑΠ),  στον  οργανισμό δηλαδή που αναγνωρίζει πτυχία από το εξωτερικό. Βασικός στόχος του νέου νόμου είναι ο εκσυγχρονισμός της λειτουργίας του ΔΟΑΤΑΠ προκειμένου να αναγνωρίζονται οι τίτλοι σπουδών σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, με ταχύτητα αλλά και με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.

Ο τρόπος εκλογής καθηγητών θα περιλαμβάνεται στον νόμο-πλαίσιο, καθώς  βασικός στόχος είναι να προσελκύσουν τα πανεπιστήμια νέους Eλληνες αλλά και επιστήμονες από το εξωτερικό. Σύμφωνα με το σχέδιο που ετοιμάζεται, τα προγράμματα σπουδών στα ελληνικά πανεπιστήμια πρέπει να διευκολύνουν την εξοικείωση και την επικοινωνία ανάμεσα σε ακαδημαϊκά πεδία. Υπό αυτή την έννοια, πρέπει να οδηγούν σε πτυχία που μπορούν να είναι και διεπιστημονικά και συνδυαστικά. Επίσης, τα πτυχία δεν πρέπει να συνδέονται με λεπτομερή επαγγελματικά δικαιώματα.

Προς αυτή την κατεύθυνση θα βοηθούσε να δημιουργηθούν ενότητες μαθημάτων (modules), π.χ. Μαθηματικά, Οικονομικά, Ανθρωπιστικές Επιστήμες, Τέχνες, Πληροφορική, Επιστήμες Μηχανικού, κ.λπ., οι οποίες θα μπορούν να ενσωματώνονται σε διαφορετικές διαδρομές σπουδών που θα επιλέγουν οι φοιτητές. Οι ενότητες μαθημάτων και τα προγράμματα σπουδών να ανήκουν στις σχολές και όχι στα τμήματα.

Η εισαγωγή των φοιτητών να γίνεται, επίσης, σε σχολές. «Δεδομένου ότι δεν θα υπάρχουν επαγγελματικά δικαιώματα προσδεδεμένα σε συγκεκριμένα πτυχία και θα παρέχονται ενότητες μαθημάτων, θα είναι μικρότερη η δυσκολία να κατανεμηθούν οι φοιτητές σε τμήματα μετά τον πρώτο ή δεύτερο χρόνο σπουδών. Η έμφαση πρέπει να δίνεται στον ακαδημαϊκό προσανατολισμό και χαρακτήρα των σπουδών και στα ειδικά ενδιαφέροντα του φοιτητή», αναφέρει πρόταση 6 Ελλήνων πανεπιστημιακών που κατατέθηκε στο πλαίσιο έρευνας για το Ιδρυμα Μποδοσάκη.