Όλα ξεκίνησαν το 1950, όταν οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα αποκομμένο κρανίο θαμμένο βαθιά σε ένα σύστημα σπηλαίων στην Τσεχία. Το κρανίο ήταν χωρισμένο στη μέση. Τότε, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα σκελετικά υπολείμματα ήταν από δύο ξεχωριστά άτομα. Ωστόσο, όπως αναφέρει το Live Science, μέσα από ανάλυση της αλληλουχίας του γονιδιώματος, που έγινε μετά από δεκαετίες, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το κρανίο ανήκει στην πραγματικότητα σε ένα μόνο άτομο, μία γυναίκα που έζησε πριν 45.000 χρόνια.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι η γυναίκα είναι ο αρχαιότερος ανατομικά σύγχρονος άνθρωπος που έχει ποτέ γενετικά αλληλουχηθεί. Φέροντας σκούρα χαρακτηριστικά, οι ερευνητές ονόμασαν τη γυναίκα Zlatý kůň, ή «χρυσό άλογο» στα τσέχικα, σε μια αναφορά σε έναν λόφο πάνω από το σύστημα σπηλαίων που εντοπίστηκαν.
Περαιτέρω ανάλυση του DNA έδειξε ότι το γονιδίωμά της έφερε περίπου 3% καταγωγή από Νεάντερταλ και ότι ανήκε σε έναν πληθυσμό πρώιμων σύγχρονων ανθρώπων που πιθανότατα ζευγάρωσαν με Νεάντερταλ.
Πώς κατέληξαν στην εμφάνισή της
Αρχικά, οι ερευνητές είχαν καταφέρει να μάθουν πολλά για τη γυναίκα, όμως γνώριζαν ελάχιστα για το πώς έμοιαζε. Πλέον, μια νέα εργασία που δημοσιεύτηκε στις 18 Ιουλίου δίνει νέες πληροφορίες για την πιθανή εμφάνισή της, μέσω προσέγγισης του προσώπου.
Για τη δημιουργία του ομοιώματος, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα που συλλέχθηκαν από διάφορες υπάρχουσες τομογραφίες υπολογιστικής τομογραφίας (CT) του κρανίου της, οι οποίες αποτελούν μέρος μιας διαδικτυακής βάσης δεδομένων. Ωστόσο, όπως και οι αρχαιολόγοι που ξέθαψαν τα λείψανά της πριν από περισσότερα από 70 χρόνια, ανακάλυψαν ότι έλειπαν κομμάτια του κρανίου, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγάλου τμήματος της αριστερής πλευράς του προσώπου της.
Ένας από τους συντάκτες της μελέτης, ο Βραζιλιάνος ειδικός στα γραφικά Cícero Moraes δήλωσε στο Live Science ότι μια ενδιαφέρουσα ίσως πληροφορία για το κρανίο είναι ότι το ροκάνισε ένα ζώο μετά τον θάνατό της. «Το ζώο θα μπορούσε να είναι λύκος ή ύαινα ή και τα δύο, καθώς υπήρχαν στην πανίδα εκείνη την εποχή», είπε.
Για να αντικαταστήσουν τα τμήματα που έλειπαν, ο Moraes και η ομάδα του χρησιμοποίησαν στατιστικά δεδομένα που συγκεντρώθηκαν το 2018 από ερευνητές οι οποίοι δημιούργησαν μια ανακατασκευή του κρανίου. Συμβουλεύτηκαν επίσης δύο αξονικές τομογραφίες, μίας σύγχρονης γυναίκας και ενός άνδρα.
Ο ερευνητής είπε ότι αυτό που τους τράβηξε την προσοχή ήταν η στιβαρότητα της δομής του προσώπου, ειδικά στην κάτω γνάθο. Οι πρώτοι ειδικοί που ανέλυσαν το κρανίο μετά τον εντοπισμό του από αρχαιολόγους, θεώρησαν ότι επρόκειτο για άντρα. Και είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί, καθώς το κρανίο είχε χαρακτηριστικά πολύ συμβατά με το ανδρικό φύλο των σημερινών πληθυσμών, που περιλαμβάνει «στιβαρή» γνάθο.
Μάλιστα, ο ερευνητής επισημαίνει ότι «η δομή του σαγονιού της Zlatý kůň τείνει να είναι πιο συμβατή με τους Νεάντερταλ».
Επίσης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ενδοκρανιακά, η κοιλότητα που βρίσκεται ο εγκέφαλος ήταν μεγαλύτερη στο κρανίο από αυτή των σύγχρονων ατόμων που είχαν στη βάση δεδομένων. Σύμφωνα με τον Moraes, αυτό οφείλεται στη μεγαλύτερη δομική συγγένεια της γυναίκας με τους Νεάτερνταλ απ’ ότι με τους σύγχρονους ανθρώπους.
Η δημιουργία του ομοιώματος
Οι ερευνητές αρχικά είχαν το βασικό πρόσωπο και δημιούργησαν πιο αντικειμενικές και επιστημονικές εικόνες, χωρίς χρώμα, παρά μόνον το γκρι, κλειστά μάτια και χωρίς μαλλιά. Αργότερα δημιουργήθηκε μια υποθετική εκδοχή με χρωματισμένο δέρμα, ανοιχτά μάτια, γούνα και μαλλιά, με στόχο να δώσουν ένα πιο κατανοητό πρόσωπο για τον γενικό πληθυσμό.
Η εικόνα είναι αληθοφανής, καθώς αποτυπώνει μία γυναίκα με σκούρα, σγουρά μαλλιά και καστανά μάτια. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, τα χρώματα είναι καθαρά υποθετικά.
Παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα
Την ίδια ώρα, ο Cosimo Posth, αρχαιολόγος που έχει μελετήσει εκτενώς την Zlatý kůň αλλά δεν συμμετείχε στη μελέτη, επιβεβαίωσε ότι πολλά ζητήματα για αυτή τη γυναίκα παραμένουν μυστήριο.
«Τα γενετικά δεδομένα από τη Zlatý kůň με τα οποία έχω ασχοληθεί δεν μπορούν να μας πουν πολλά για τα χαρακτηριστικά του προσώπου της» υποστήριξε στο Live Science σε ηλεκτρονικό μήνυμα.
«Κατά τη γνώμη μου, τα μορφολογικά δεδομένα μπορούν να δώσουν μια λογική ιδέα για το ποιο μπορεί να ήταν το σχήμα του κεφαλιού και του προσώπου της, αλλά όχι μια ακριβή αναπαράσταση των μαλακών ιστών της», ανέφερε.
Μέλος του μητρώου
