Η μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Ουκρανίας αναμένεται να τερματιστεί την Πρωτοχρονιά. Μια εξέλιξη που ρίχνει την αυλαία στη μακρά κυριαρχία της Μόσχας στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου.
Η παλιότερη διαδρομή εξαγωγής φυσικού αερίου της Ρωσίας, ένας αγωγός από τη Σοβιετική εποχή- αναμενόταν να κλείσει με το τέλος του 2024, καθώς εκπνέει η πενταετής συμφωνία ανάμεσα στη Μόσχα και το Κίεβο. Στοιχεία από τον αρμόδιο ουκρανικό φορέα έδειχναν σήμερα, Τρίτη, ότι η Ρωσία δεν έχει ζητήσει ροές φυσικού αερίου για την 1η Ιανουαρίου.
Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, η ΕΕ μείωσε δραστικά την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, αναζητώντας εναλλακτικές πηγές. Οι εναπομείναντες αγοραστές ρωσικού φυσικού αερίου, όπως η Σλοβακία και η Αυστρία, έχουν κανονίσει για εναλλακτικές προμήθειες και οι αναλυτές προβλέπουν ότι αυτή η εξέλιξη θα έχει ελάχιστο αντίκτυπο στην αγορά.
Όμως, η παύση αυτής της ροής φυσικούς αερίου θα έχει πολύ μεγαλύτερη γεωπολιτική σημασία. Από τη στιγμή που εισέβαλε στην Ουκρανία, Μόσχα έχει χάσει το κυρίαρχο μερίδιο στην αγορά της ΕΕ από αντιπάλους όπως οι ΗΠΑ, το Κατάρ και η Νορβηγία. Κάποτε ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου παγκοσμίως, αλλά η κρατική Gazprom κατέγραψε ζημία 7 δισεκατομμυρίων μόνο το 2023. Ήταν η πρώτη χρονιά με απώλειες από το 1999.
Για την Ευρώπη, η απώλεια του φτηνού ρωσικού φυσικού αερίου συνέβαλε σε σημαντική επιβράδυνση της οικονομίας, την εκτίναξη του πληθωρισμού και την επιδείνωση της κρίσης κόστους διαβίωσης. Παρότι γρήγορα η Ευρώπη βρήκε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η απώλεια του ρωσικού φυσικού αερίου όξυνε την ανησυχία για τη φθίνουσα παγκόσμια ανταγωνιστικότητά της και ιδιαίτερα για το βιομηχανικό μέλλον της Γερμανίας.
Τι χάνει η Μόσχα και τι το Κίεβο
Η Ρωσία και η Σοβιετική Ένωση ανάλωσαν μισό αιώνα για να αποκτήσουν ένα σημαντικό μερίδιο στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, φτάνοντας ακόμα και στο 35%, αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία σχεδόν κατέστρεψε αυτή την επιχειρηματική δραστηριότητα για την Gazprom.
Οι περισσότερες διαδρομές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη έχουν σταματήσει. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η διαδρομή Γιαμάλ-Ευρώπη μέσω της Λευκορωσίας και ο υποθαλάσσιος αγωγός Nord Stream μέσω της Θάλασσας της Βαλτικής, που ανατινάχθηκε το 2022.
Ο σοβιετικής εποχής αγωγός που κλείνει τώρα, μετέφερε αέριο από τη Σιβηρία μέσω της πόλης Σούντζα, στη ρωσική περιοχή Κουρσκ. Στη συνέχεια μετέφερε το αέριο μέσω Ουκρανίας στη Σλοβακία, όπου ο αγωγός χωριζόταν σε «παρακλάδια» προς την Τσεχία και την Αυστρία. Το Κίεβο αρνήθηκε να διαπραγματευθεί μία νέα συμφωνία διαμετακόμισης.
Η Ουκρανία θα χάσει περίπου 800 εκατομμύρια δολάρια που λάμβανε ετησίως ως τέλη από τη Ρωσία. Η Gazprom θα χάσει σχεδόν 5 δισεκατομμύρια δολάρια από τις πωλήσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας.
Η διακοπή των προμηθειών μέσω της Ουκρανίας θα είναι σημαντικό πλήγμα για τη Μολδαβία. Η Ουγγαρία θα συνεχίσει να λαμβάνει ρωσικό φυσικό αέριο από τον νότο, μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού TurkStream της Μαύρης Θάλασσας, αν και επιθυμούσε να διατηρήσει και την ουκρανική διαδρομή.
Μέλος του μητρώου
