Ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε τη Δευτέρα το σχέδιο για την αντιμετώπιση της οικονομικής προσιτότητας των κατοικιών και των υψηλών ενοικίων στη χώρα, λέγοντας ότι ένα πακέτο 12 μέτρων αποσκοπεί στην παροχή «περισσότερων κατοικιών, καλύτερης ρύθμισης και μεγαλύτερης βοήθειας» για τους πολίτες.
Όπως και οι περισσότερες πλούσιες χώρες, η Ισπανία βρίσκεται στη δίνη ενός αυξανόμενου προβλήματος οικονομικής προσιτότητας των κατοικιών, αναφέρει η Daily Mail σε δημοσίευμά της.
Ο υπερτουρισμός «χτυπά» τον ευρωπαϊκό νότο
Η εκτίναξη των ενοικίων είναι ιδιαίτερα έντονη σε πόλεις όπως η Βαρκελώνη και η Μαδρίτη, όπου τα εισοδήματα δεν έχουν καταφέρει να συμβαδίσουν, ιδίως για τους νέους, τονίζεται χαρακτηριστικά.
Η Ισπανία είναι μία από τις χώρες που πλήττονται περισσότερο από τη ζήτηση για ακίνητα διακοπών, υποδεχόμενη περισσότερους από 88,5 εκατομμύρια επισκέπτες μόνο το 2024. Ο «υπερτουρισμός» γίνεται αισθητός από τους ντόπιους που απελπισμένα προσπαθούν να αποκτήσουν τα δικά τους σπίτια. Αλλά οι Ισπανοί δεν είναι οι μόνοι στη μάχη τους για οικονομικά προσιτή στέγαση και βιώσιμες τουριστικές πρακτικές. Στην Πορτογαλία, παρόμοια προβλήματα με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων για διακοπές και την έλλειψη προσιτών κατοικιών για τους μόνιμους κατοίκους έχουν οδηγήσει τους Πορτογάλους σε κινητοποιήσεις σε πόλεις της χώρας.
Η Γαλλία επίσης έλαβε μέτρα στα τέλη του περασμένου έτους για να μετριάσει την αυξανόμενη δυσαρέσκεια σχετικά με τη διαθεσιμότητα κατοικιών, ψηφίζοντας ένα πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο για την αυστηροποίηση των κανονισμών σχετικά με τις βραχυχρόνιες τουριστικές μισθώσεις. Ο αριθμός των εν λόγω μισθώσεων αυξήθηκε από 300.000 σε 1,2 εκατομμύρια μεταξύ 2016 και 2024. Οι τουρίστες συρρέουν επίσης ανατολικότερα σε αναζήτηση φθηνότερων καταλυμάτων και ακινήτων που μπορούν να αγοράσουν ως θερινά σπίτια ή μεσοπρόθεσμες επενδύσεις.
Η Ισπανία έδωσε τον τόνο με έναν φιλόδοξο κατάλογο προτάσεων πολιτικής που επικεντρώνονται στη μεταρρύθμιση του κατασκευαστικού κλάδου, στη διασφάλιση προσιτών ενοικίων και στην παροχή κινήτρων σε όσους ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές για την ενοικίαση. Περιεκτικά, η δέσμη μέτρων περιλαμβάνει φόρο έως και 100% σε ακίνητα που αγοράζονται από κατοίκους χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Σάντσεθ σημείωσε ότι μόνο το 2023, μη μόνιμοι κάτοικοι από χώρες εκτός της ΕΕ αγόρασαν 27.000 σπίτια και διαμερίσματα στην Ισπανία, «όχι για να ζήσουν σε αυτά, αλλά κυρίως για να κερδοσκοπήσουν».
Είπε ότι αυτό είναι «κάτι που, στο πλαίσιο των ελλείψεων που βιώνουμε, δεν μπορούμε να το αντέξουμε».
Η απότομη αντίδραση της κυβέρνησης αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης τάσης των ηγετών που προσπαθούν βιαστικά να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη δυσφορία με τον αντιληπτό υπερτουρισμό και την έλλειψη αξιοπρεπούς, οικονομικά προσιτής στέγασης για τους μόνιμους κατοίκους.
Η Ελλάδα μπροστά σε νέες προκλήσεις
Στη συνέχεια το βρετανικό ΜΜΕ αναφέρεται στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση πιέστηκε να δράσει πέρυσι, ανακοινώνοντας μια σαρωτική απαγόρευση των αδειών βραχυχρόνιας μίσθωσης σε τρεις κεντρικές περιοχές της Αθήνας λόγω «μεγάλης πίεσης στην κοινωνία».
Όπως αναφέρει και η Daily Mail οργή ξέσπασε στην Ελλάδα πέρυσι, καθώς εμφανίστηκαν μηνύματα γραμμένα σε τοίχους στην Αθήνα πριν από την κύρια καλοκαιρινή αιχμή. Ένα από αυτά έγραφε: «Tourists Go Home!» (Τουρίστες πηγαίντε σπίτια σας).
Ένα γκράφιτι έδειχνε δύο πύργους «Airbnb» να φλέγονται, κάτω από τη λεζάντα: «Τουρίστες απολαύστε τη διαμονή σας στο νεκροταφείο της Ευρώπης».
Διαδηλωτές βγήκαν επίσης στους δρόμους της ελληνικής πρωτεύουσας για να εκφράσουν την οργή τους για τον αυξανόμενο αριθμό τουριστών που κατακλύζουν τις γειτονιές τους, γράφει η Mail. Οι διαδηλωτές φώναζαν: «Παίρνουν τα σπίτια μας ενώ ζουν στις Μαλδίβες», μια αναφορά στους πλουσιότερους ιδιοκτήτες σπιτιών που διαφημίζουν τα σπίτια τους στην Airbnb.
Η Άννα Θεοδωράκη, κάτοικος της περιοχής που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σπίτι της στο Μεταξουργείο της Αθήνας, δήλωσε τότε στο France24 ότι η κατάσταση στην πολυσύχναστη πρωτεύουσα γίνεται «πολύ καταθλιπτική».
Όμως, τον περασμένο Σεπτέμβριο, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε την απαγόρευση των αδειών βραχυχρόνιας μίσθωσης σε περιοχές της Αθήνας. Επίσης, από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους, ο ημερήσιος φόρος για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις θα αυξηθεί.
Παρότι η Ισπανία προχωρά σε ριζικές αλλαγές για τη στέγαση, η Ελλάδα αντιμετωπίζει πιο σύνθετα προβλήματα, όπως οι χαμηλοί μισθοί και τα υψηλά κόστη κατασκευής, που δυσχεραίνουν τις αντίστοιχες μεταρρυθμίσεις. Μπορεί ωστόσο, υπογραμμίζεται, να χρειαστούν γενναίες αποφάσεις, καθώς ο αριθμός των επισκεπτών στην Ελλάδα αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2030.
Το πρόβλημα της Γαλλίας
Με περισσότερους από 100 εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο, από το 2023, η Γαλλία πρέπει επίσης να αναμετρηθεί με την πρόκληση των βραχυχρόνιων μισθώσεων και των εξοχικών κατοικιών. Αυτό τείνει να επικεντρώνεται στο Παρίσι και σε ορισμένες από τις μεγάλες πόλεις με κυβερνητικά στοιχεία να δείχνουν ότι το 80% του ετήσιου τουρισμού της χώρας συγκεντρώνεται σε μόλις 20% της χώρας.
Παρά το γεγονός ότι η Γαλλία αντιμετωπίζει λιγότερη πίεση για να δράσει, εισήγαγε νέους κανόνες για τις βραχυπρόθεσμες τουριστικές μισθώσεις το 2023. Οι φορολογικές ελαφρύνσεις για τα επιπλωμένα τουριστικά καταλύματα μειώθηκαν από 71% σε 50%, με το ανώτατο όριο να μειώνεται στα 77.000 ευρώ. Η ελπίδα είναι ότι η αλλαγή αυτή θα απελευθερώσει περισσότερα ακίνητα για μακροχρόνιους ενοικιαστές και θα καταστήσει τις μακροπρόθεσμες συμφωνίες πιο επιθυμητές για τους ιδιοκτήτες ακινήτων.
Παρόμοια μέτρα θα μπορούσαν να γίνουν δεκτά με ικανοποίηση στην Πορτογαλία, η οποία έχει δει το δικό της μερίδιο διαδηλώσεων κατά των δυσβάσταχτων τιμών των κατοικιών και της αύξησης του κόστους. Οι διαδηλωτές διαδήλωσαν σε μεγάλες πόλεις προς το τέλος του περασμένου καλοκαιριού με πανό που έγραφαν συνθήματα όπως «οι γειτονιές μας δεν είναι δική σας δουλειά» - κάτι που θυμίζει έντονα παρόμοια πανό που ανοίχτηκαν στις ισπανικές διαδηλώσεις.
Η Πορτογαλία - όπως και η Ισπανία, η Ελλάδα και η Γαλλία - παλεύει με τη γοητεία της ενοικίασης κατοικιών σε τουρίστες βραχείας διαμονής για τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Σύμφωνα με τις τάσεις σε όλη τη Μεσόγειο - Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία - οι κάτοικοι έρχονται αντιμέτωποι με χαμηλούς μισθούς και δυσκολία να καλύψουν τις στεγαστικές ανάγκες, μια κατάσταση που επιδεινώνεται από τους παραθεριστές που αρπάζουν τα ενοίκια στις πολυσύχναστες πόλεις, τονίζει η Daily Mail.
Μέλος του μητρώου
