Ο υπουργός Τουρισμού και Πολιτισμού της Τουρκίας, Μεχμέτ Νουρί Ερσόι, ανέφερε ότι πρόκειται για την «μεγαλύτερη διαδικασία αποκατάστασης στην ιστορία του τρούλου», με στόχο την ενίσχυση της αντοχής του σε σεισμούς και τη διατήρηση της αρχικής κατάστασης του οικοδομήματος με σχολαστικότητα.
Δείτε το βίντεο που δημοσίευσε ο Τούρκος υπουργός:
Tarihe sahip çıkıyoruz, Ayasofya’yı geleceğe taşıyoruz! ?
— Mehmet Nuri Ersoy (@MehmetNuriErsoy) April 14, 2025
1486 yıllık Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi’nde, ibadete ara vermeden restorasyon ve güçlendirme çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu çalışmaların bir kısmını tamamladık, kalan bölümleri ise dikkatle yürütüyoruz.
Bu süreçte,… pic.twitter.com/YIcwaN2eW6
Αντισεισμική προστασία και διατήρηση των ψηφιδωτών
Οι εργασίες, σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, θα πραγματοποιηθούν από την εξωτερική επιφάνεια του τρούλου, ώστε να μην επηρεαστούν τα ιστορικά ψηφιδωτά στο εσωτερικό. Οι επικαλύψεις μολύβδου θα αφαιρεθούν, θα επισκευαστούν ή θα αντικατασταθούν, ενώ παράλληλα ο τρούλος θα καλυφθεί με προσωρινή χαλύβδινη κατασκευή και ειδικό μουσαμά για προστασία από τις καιρικές συνθήκες.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, θα τοποθετηθεί χαλύβδινη πλατφόρμα ύψους 43,5 μέτρων σε τέσσερις βασικές κολόνες, επιτρέποντας την παράλληλη διεξαγωγή θρησκευτικών και αναστηλωτικών εργασιών. «Η προσευχή θα συνεχισθεί, η ιστορία θα διατηρηθεί», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ερσόι.
Το έργο περιλαμβάνει επίσης επιστημονική ανάλυση προηγούμενων ζημιών από σεισμούς και πυρκαγιές, καθώς και προσομοιώσεις μεγάλου σεισμού για τον εντοπισμό και ενίσχυση των δομικά αδύναμων σημείων του μνημείου.
Ανοιχτή στο κοινό κατά τη διάρκεια των έργων
Η Αγία Σοφία θα παραμείνει προσβάσιμη στους πιστούς και στους επισκέπτες καθ’ όλη τη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης. Το γεγονός αυτό καθιστά τη διαδικασία τεχνικά πιο σύνθετη, όπως επισημαίνουν επιστήμονες. Δεν έχει δοθεί επίσημο χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των έργων, καθώς αναμένονται πιθανές καθυστερήσεις λόγω απρόβλεπτων συνθηκών.
Ιστορική διαδρομή του μνημείου
Η Αγία Σοφία ιδρύθηκε ως χριστιανικός ναός το 537 μ.Χ., επί Ιουστινιανού, και λειτούργησε έτσι έως την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Μετατράπηκε σε οθωμανικό τέμενος και το 1935, επί Κεμάλ Ατατούρκ, έγινε μουσείο. Το 2020, κατόπιν απόφασης του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επανήλθε σε χρήση ως τζαμί, απόφαση που προκάλεσε αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο και έθεσε ζητήματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η νέα φάση αποκατάστασης εντάσσεται σε ένα μακροχρόνιο σχέδιο της τουρκικής κυβέρνησης για την ανάδειξη και συντήρηση της Αγίας Σοφίας, την ώρα που το μνημείο συνεχίζει να βρίσκεται στο επίκεντρο τόσο της πολιτικής όσο και της πολιτιστικής συζήτησης, εντός και εκτός Τουρκίας.
Στην Κωνσταντινούπολη, άρχισαν οι εργασίες αποκατάστασης και ενίσχυσης του τρούλου της Αγίας Σοφίας– έργο που στόχο έχει την αντισεισμική θωράκιση του βασικού τρούλου και των ημισφαιρικών θόλων του ναού.
Το υπουργείο Πολιτισμού της Τουρκίας ξεκινάει μία νέα φάση στα έργα συντήρησης και δομικής ενίσχυσης της Αγίας Σοφίας, με στόχο όπως την αντισεισμική θωράκιση του ιστορικού τρούλου και των ημισφαιρικών θόλων του ναού.
Τα έργα θα ολοκληρωθούν χωρίς να διακοπεί η λατρευτική λειτουργία της Αγίας Σοφίας ως τεμένους. Στο πλαίσιο των εργασιών θα αντικατασταθούν τα μολύβδινα καλύμματα στις εξωτερικές επιφάνειες των θόλων, θα αναβαθμιστεί ο χαλύβδινος σκελετός και θα γίνει χρήση ελαφρύτερων σύγχρονων υλικών.
Ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Mimar Sinan, Μεχμέτ Σελίμ Οκτέν, πολιτικός μηχανικός και μέλος του επιστημονικού συμβουλίου που επιβλέπει το έργο, είπε ότι οι προσπάθειες αυτές συνιστούν την πιο ολοκληρωμένη δομική παρέμβαση εδώ και 150 χρόνια. «Διεξάγουμε εντατικές προσπάθειες αποκατάστασης της Αγίας Σοφίας και των γύρω δομών της εδώ και τρία χρόνια», δήλωσε ο κ. Οκτέν, τονίζοντας ότι «τώρα επικεντρωνόμαστε στη σεισμική θωράκιση της Αγίας Σοφίας, ιδίως ενόψει του αναμενόμενου σεισμού της Κωνσταντινούπολης».
Στην ανατολική πρόσοψη του ναού θα τοποθετηθεί ένας γερανός για την μεταφορά υλικών σε υψηλότερα τμήματα της δομής. Ένα προστατευτικό πλαίσιο θα τοποθετηθεί πάνω από το μνημείο, επιτρέποντας στους ειδικούς να εργάζονται με ασφάλεια, ενώ θα αναλύουν τις ζημιές που προκλήθηκαν στη διάρκεια της Ιστορίας από πυρκαγιές και προηγούμενους σεισμούς τον 10ο και 14ο αιώνα. «Αυτό θα μας επιτρέψει να μελετήσουμε τα στρώματα του κτιρίου, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια του κοινού», δήλωσε ο κ. Οκτέν.
Σε ανάρτησή του στο Χ, ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Μεχμέτ Νουρί Έρσοϊ, αναφέρει ότι «οι εργασίες θα γίνουν από την εξωτερική επιφάνεια για να αποφευχθεί η πρόκληση ζημιών στα ψηφιδωτά στην εσωτερική επιφάνεια του θόλου». Οι μολύβδινες επικαλύψεις θα αφαιρεθούν και θα επισκευαστούν ή θα αντικατασταθούν, ενώ -όπως αναφέρει- ο θόλος θα καλυφθεί προσωρινά στο εξωτερικό του με χαλύβδινη κατασκευή και ειδικό μουσαμά προκειμένου να μην επηρεαστεί από τις καιρικές συνθήκες και να προστατευθούν τα ψηφιδωτά.
Η ανάρτηση του Μεχμέτ Νουρί Έρσοϊ συνοδεύεται από βίντεο στο οποίο γίνεται αναπαράσταση της χαλύβδινης πλατφόρμας που θα τοποθετηθεί κάτω από τον θόλο και θα στηρίζεται σε τέσσερις κύριες κολώνες ύψους 43,5 μέτρων.
Ήδη από πέρυσι βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες συντήρησης σε έναν από τους τέσσερις μιναρέδες που περιβάλλουν την Αγία Σοφία, του Βαγιαζίτ Β’, καθώς διαπιστώθηκαν σε αυτόν ρωγμές.
Τον Ιούλιο του 2023, ο υπουργός Τουρισμού και Πολιτισμού της Τουρκίας, Μεχμέτ Νουρί Έρσοϊ, είχε ανακοινώσει την διεξαγωγή έργων ενίσχυσης της στατικότητας της Αγίας Σοφίας.
Στο πλαίσιο των εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης που γίνονται στην Αγία Σοφία έχουν τοποθετηθεί χαλύβδινες σκαλωσιές με σκοπό την ασφάλεια των επισκεπτών από τυχόν πτώση υλικού.
Μέλος του μητρώου
