Ο πρώτος Πάπας από τη Λατινική Αμερική, με το όνομα που επέλεξε προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, άλλαξε τον τόνο και τη φυσιογνωμία της Καθολικής Εκκλησίας.
Τα αίτια του θανάτου και τα πρώτα τελετουργικά
Το Βατικανό ανακοίνωσε πως ο θάνατος του Αγίου Πατέρα οφειλόταν σε εγκεφαλικό επεισόδιο και καρδιακή ανεπάρκεια. Η σορός του έχει τοποθετηθεί στο εσωτερικό του ξενώνα της Αγίας Μάρθας, όπου διέμενε, και τη νύχτα ευλογήθηκε από υψηλόβαθμο κληρικό.
Αύριο η σορός του θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα, δίνοντας την ευκαιρία στους πιστούς να τον τιμήσουν για τελευταία φορά. Η κηδεία του αναμένεται να πραγματοποιηθεί πιθανότατα το Σάββατο, με τη συμμετοχή σημαντικών πολιτικών και θρησκευτικών ηγετών, μεταξύ αυτών και του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Επίσης, η ιταλική κυβέρνηση αναμένεται να κηρύξει τριήμερο εθνικό πένθος.
Η διαθήκη του Πάπα Φραγκίσκου
Η διαθήκη του Πάπα Φραγκίσκου αποτυπώνει τη φιλοσοφία της ζωής του: ταπεινότητα, πνευματικότητα και προσήλωση στην αποστολή του. Ζήτησε να ταφεί στη βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζιόρε, χωρίς πολυτέλειες, με έναν απλό τάφο κάτω από το δάπεδο και μία μόνο επιγραφή: Franciscus.
Pope Francis' spiritual testament, dated 29 June 2022, has been published, giving indications for his burial in the Basilica of Saint Mary Major.https://t.co/8KH3Yi2cF1
— Vatican News (@VaticanNews) April 21, 2025
Συγκεκριμένα, στο κείμενο αυτό διευκρινίζεται ότι ο Φραγκίσκος επιθυμούσε να ταφεί «στο έδαφος, χωρίς κάποιον ιδιαίτερο διάκοσμο» αλλά μόνο με το όνομά του, γραμμένο στα λατινικά: Franciscus.
Στο αποχαιρετιστήριο μήνυμά του, ευχαρίστησε όσους τον αγάπησαν και προσευχήθηκαν για εκείνον, δηλώνοντας ότι προσέφερε τις δοκιμασίες της υγείας του για την ειρήνη και την αδελφοσύνη των λαών.
Ο Ποντίφικας είχε φροντίσει να καλυφθούν τα έξοδα της κηδείας του από έναν ανώνυμο δωρητή.
Η επόμενη ημέρα: Το Κονκλάβιο και η εκλογή νέου Ποντίφικα
Η Ολομέλεια των καρδιναλίων θα καθορίσει την ημερομηνία της κηδείας και, στη συνέχεια, το Κονκλάβιο θα κληθεί να εκλέξει τον διάδοχο του Φραγκίσκου. Από τους 135 καρδιναλίους που έχουν δικαίωμα ψήφου, οι 108 είχαν διοριστεί από τον ίδιο, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει τη διατήρηση του θεολογικού και κοινωνικού οράματός του.
Αν μέχρι την 33η ψηφοφορία δεν έχει εκλεγεί νέος Πάπας, οι υποψήφιοι θα περιοριστούν στους δύο με τις περισσότερες ψήφους και η εκλογή θα γίνει με απλή πλειοψηφία.
Ο Φραγκίσκος ήταν ο πρώτος Πάπας από τη Λατινική Αμερική και ο πρώτος Ιησουίτης που ανέβηκε στον παπικό θρόνο. Πραγματοποίησε 47 διεθνή ταξίδια, επισκεπτόμενος πάνω από 65 χώρες, και περίπου 37 εντός Ιταλίας. Ήταν ένθερμος υποστηρικτής της παγκόσμιας ειρήνης, των μεταναστών και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Οι επίδοξοι διάδοχοι του Πάπα Φραγκίσκου
Η Καθολική Εκκλησία βρίσκεται μπροστά σε μία από τις πιο κρίσιμες στιγμές της ιστορίας της, καθώς η διαδοχή του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος έχει αφήσει ισχυρό αποτύπωμα στην εκκλησιαστική κοινότητα, είναι αβέβαιη. Το Κονκλάβιο των Καρδιναλίων καλείται να επιλέξει τον επόμενο Ποντίφικα, και οι φήμες για τους υποψήφιους έχουν προκαλέσει συζητήσεις σε όλο τον κόσμο. Αν και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα ποιος θα είναι ο επόμενος Πάπας, αρκετοί ιεράρχες εμφανίζονται ως τα κορυφαία φαβορί για τη διαδοχή.
1. Πίτερ Τέρκσον (76 ετών)
Πίτερ Τέρκσον / Φωτογραφία: AP Photo/Gregorio Borgia
Ένας από τους πιο γνωστούς υποψήφιους είναι ο Πίτερ Τέρκσον, πρώην Επίσκοπος του Κέιπ Κόουστ από τη Γκάνα. Αν εκλεγεί, θα αποτελέσει τον πρώτο μαύρο Πάπα στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας, κάτι που θα είχε σημαντική επίδραση, ιδιαίτερα στην Αφρική, όπου η Καθολική Εκκλησία γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη. Ο Τέρκσον έχει αναγνωριστεί για τις μετριοπαθείς απόψεις του, ιδίως σε θέματα όπως η στάση απέναντι στους ομοφυλόφιλους, για τους οποίους θεωρεί ότι οι νόμοι σε πολλές αφρικανικές χώρες είναι υπερβολικά αυστηροί, αλλά πρέπει να γίνεται σεβαστή η τοπική κουλτούρα.
2. Λουίς Αντόνιο Ταγκλ (67 ετών)
Λουίς Αντόνιο Ταγκλ / Φωτογραφία: AP Photo/Alessandra Tarantino
Ο Λουίς Αντόνιο Ταγκλ, πρώην Αρχιεπίσκοπος της Μανίλα, είναι το απόλυτο φαβορί στις στοιχηματικές αγορές και θεωρείται ο πιο πιθανός επόμενος Πάπας. Αν και είναι βαθύτατα προσηλωμένος στην καθολική διδασκαλία, έχει εκφράσει προοδευτικές απόψεις, επικρίνοντας την αυστηρότητα της Εκκλησίας απέναντι στους ομοφυλόφιλους και τους διαζευγμένους. Η εκλογή του Ταγκλ θα ήταν ιστορική, καθώς θα ήταν ο πρώτος Πάπας από την Ασία, την περιοχή με τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο καθολικό πληθυσμό στον κόσμο.
3. Πιέτρο Παρολίν (70 ετών)
Πιέτρο Παρολίν / Φωτογραφία: AP Photo/Andrew Medichini
Ο Πιέτρο Παρολίν, ο οποίος υπηρετεί ως Γραμματέας του Βατικανού, είναι επίσης μία από τις πιο σοβαρές υποψηφιότητες για τη διαδοχή του Πάπα Φραγκίσκου. Στη διάρκεια της συνεργασίας του με τον Πάπα, ο Παρολίν αναδείχθηκε σε έναν από τους πιο κοντινούς συνεργάτες του Φραγκίσκου, και πολλοί τον θεωρούν ως τον φυσικό διάδοχό του. Αν και δεν είναι τόσο φιλελεύθερος όσο ο Φραγκίσκος, έχει υπογραμμίσει την ανάγκη για συνέχεια στην πορεία της Εκκλησίας και τη διατήρηση της ενότητας. Παρ' όλα αυτά, η συμμετοχή του στη συμφωνία του 2018 με την Κίνα, που επικρίθηκε από πολλούς, έχει προκαλέσει αμφιβολίες για τη δυνατότητά του να ηγηθεί σε μια περίοδο εντάσεων.
4. Πίτερ Έρντο (72 ετών)
Πίτερ Έρντο / Φωτογραφία: AP Photo/Denes Erdos
Ο Αρχιεπίσκοπος του Έστεργκομ-Βουδαπέστης, Πίτερ Έρντο, είναι γνωστός για τις συντηρητικές του απόψεις και έχει εκφράσει έντονη αντίθεση στους γάμους ομοφυλοφίλων και στη συμμετοχή διαζευγμένων ή ξαναπαντρεμένων Καθολικών στη Θεία Ευχαριστία. Οι απόψεις του αυτές τον καθιστούν αμφιλεγόμενο υποψήφιο, ιδίως εν μέσω της συνεχούς αλλαγής των κοινωνικών προτύπων. Ωστόσο, η συντηρητική του στάση και η σταθερότητα που προσφέρει σε δύσκολες περιόδους τον καθιστούν έναν αξιόλογο υποψήφιο.
5. Χοσέ Τολεντίνο (59 ετών)
Χοσέ Τολεντίνο / Φωτογραφία: AP Photo/Andrew Medichini
Ο Χοσέ Τολεντίνο, από την Πορτογαλία, είναι μία από τις νεότερες υποψηφιότητες. Ο Τολεντίνο έχει δείξει τον προοδευτικό του χαρακτήρα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για την Εκκλησία να αλληλεπιδράσει με τον σύγχρονο κόσμο, αναγνωρίζοντας την αξία της τέχνης και του πολιτισμού, όπως ο κινηματογράφος και η μουσική. Παρά τη νεαρή του ηλικία, η φήμη του ως εξαιρετικού διπλωμάτη και η ικανότητά του να συνθέτει παραδοσιακές και σύγχρονες αξίες τον καθιστούν μια ελκυστική επιλογή.
6. Ματέο Ζούπι (69 ετών)
Ματέο Ζούπι / Φωτογραφία: AP Photo/Alexander Zemlianichenko
Ο Ματέο Ζούπι, Αρχιεπίσκοπος της Μπολόνια, είναι επίσης υποψήφιος για τη διαδοχή του Πάπα Φραγκίσκου. Η διπλωματική του αποστολή στην Ουκρανία, όπου προσπάθησε να προωθήσει την ειρήνη και την ανθρωπιά, ενισχύει την εικόνα του ως του ιδανικού Πάπα για την εποχή της διπλωματικής έντασης και των παγκόσμιων συγκρούσεων. Η ικανότητά του να διαχειρίζεται δύσκολες διεθνείς σχέσεις και να προάγει την ειρήνη τον καθιστά έναν ισχυρό υποψήφιο.
7. Μάριο Γκρετς (68 ετών)
Μάριο Γκρετς / Φωτογραφία: AP Photo/Alessandra Tarantino
Ο Μάριο Γκρετς, από τη Μάλτα, είναι γνωστός για τις παραδοσιακές του απόψεις, αλλά ταυτόχρονα έχει καλέσει την Εκκλησία να «μάθει μια νέα γλώσσα» για να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες προκλήσεις, όπως η στάση απέναντι στους ομοφυλόφιλους και στους διαζευγμένους. Η ισχυρή προσωπικότητα και η υποστήριξή του για τη συνεχιζόμενη εκκλησιαστική παράδοση τον καθιστούν έναν ενδιαφέροντα υποψήφιο για τους πιο παραδοσιακούς Καθολικούς.
8. Ρομπέρ Σαρά (79 ετών)
Ρομπέρ Σαρά / Φωτογραφία: AP Photo/Andrew Medichini
Ο Ρομπέρ Σαρά, από τη Γαλλική Γουινέα, είναι ακόμη μια πιθανότητα για να γίνει ο πρώτος μαύρος Πάπας. Αν και η ηλικία του αποτελεί περιοριστικό παράγοντα, η συντηρητική του στάση και η έντονη αντίθεσή του στην «ιδεολογία φύλου» τον καθιστούν δημοφιλή ανάμεσα στους πιο συντηρητικούς κύκλους της Εκκλησίας. Η εμπειρία του και η δέσμευσή του στις παραδοσιακές αξίες του καθολικισμού ενδέχεται να τον φέρουν κοντά στο αξίωμα του Πάπα.
Η πνευματική παρακαταθήκη του Πάπα Φραγκίσκου
Με τις εγκυκλίους του όπως η Laudato Si για την κλιματική κρίση και η Fratelli Tutti για την ανθρώπινη αδελφοσύνη, έδωσε έμφαση στην ηθική ευθύνη της Εκκλησίας απέναντι στα σύγχρονα προβλήματα.
Αγιοποίησε περισσότερους από 900 ανθρώπους, μεταξύ αυτών και τη Μητέρα Τερέζα, και ανακήρυξε Οσίους πάνω από 1.300. Ο Πάπας Φραγκίσκος αναγνώρισε την ανάγκη για μια Εκκλησία πιο κοντά στον λαό, προσηλωμένη στην αλήθεια του Ευαγγελίου, μακριά από την πολιτική εξουσία και τα πλούτη.
Ένας Πάπας των άκρων της Γης
Η επιμονή του να αναδείξει τις φωνές των περιθωριοποιημένων και των περιοχών που δεν αποτελούν γεωπολιτικά κέντρα, έφερε στο επίκεντρο τις αγωνίες χωρών της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Ήταν ο Πάπας που, αντί να μείνει στα διαμερίσματα του Αποστολικού Παλατιού, προτίμησε τον ξενώνα της Αγίας Μάρθας - ένα σύμβολο της επιλογής του για εγγύτητα με τον απλό άνθρωπο.
Ο Πάπας Φραγκίσκος έφυγε όπως έζησε: με απλότητα, αφοσίωση και πίστη. Η παρακαταθήκη του θα συνεχίσει να επηρεάζει όχι μόνο την Καθολική Εκκλησία, αλλά και την ευρύτερη παγκόσμια κοινότητα.
Παγκόσμια θλίψη για τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου
Ο θάνατος του Πάπα Φραγκίσκου, σε ηλικία 88 ετών, συγκλόνισε τον κόσμο και προκάλεσε κύμα θλίψης και αναστοχασμού. Από την Αργεντινή -τη γενέτειρά του- μέχρι τις πιο απομακρυσμένες γωνιές του πλανήτη, πιστοί και ηγέτες εξέφρασαν τη βαθιά τους λύπη για την απώλεια του αγαπητού Ποντίφικα, Χόρχε Μπεργκόλιο.
Ο Φραγκίσκος ήταν μια προσωπικότητα που ξεπέρασε τα όρια της θρησκείας, αποκτώντας μια παγκόσμια αποδοχή και αγάπη χάρη στη βαθιά ανθρωπιστική του προσέγγιση.
Πιστή στην Αργεντινή γονατίζει μπροστά από τη φωτογραφία του Πάπα Φραγκίσκου / AP Photo/Natacha Pisarenko 
Δάκρυα για τον Αργεντίνο Πάπα Φραγκίσκο στο Μπουένος Άιρες / Φωτογραφία: AP Photo/Gustavo Garello
Από το Ιράν και τη Γερμανία, μέχρι τις ΗΠΑ και την ΕΕ, όλοι τίμησαν την κληρονομιά του και την ανθρωπιά που εξέπεμπε. Όμως, ιδιαίτερα αισθητή ήταν η θλίψη των πιστών, οι οποίοι ένιωσαν τη βαριά απώλεια σε προσωπικό επίπεδο. Από τον Ιμπραχίμ αλ Ταράζι, έναν Καθολικό από τη Γάζα, μέχρι τον Χουάν Χοσέ Ρόι, έναν συνταξιούχο από το Μπουένος Άιρες, όλοι μίλησαν για τον πόνο και το σοκ που προκάλεσε ο θάνατος του Πάπα.
Πιστή στην Τζακάρτα της Ινδονησίας θρηνεί τον χαμό του Πάπα Φραγκίσκου / Φωτογραφία: AP Photo/Achmad Ibrahim
Ο Φραγκίσκος είχε αποδείξει από το πρώτο κιόλας διάστημα της παπικής του θητείας ότι ήταν ένα πνευματικό ηγέτη που νοιαζόταν βαθιά για τους ανθρώπους που υπέφεραν. Πάντοτε κοντά στους κατατρεγμένους, τους φτωχούς και τους πληγωμένους από τις συγκρούσεις, είχε γίνει ένας θεμελιώδης πυλώνας στήριξης για τους ανθρώπους που αντιμετώπιζαν τις μεγαλύτερες δυσκολίες.
Οι μνήμες της συμπόνιας που έδειξε σε εμπόλεμες περιοχές, όπως το Κονγκό και η Παλαιστίνη, θα παραμείνουν ζωντανές στην καρδιά των ανθρώπων.
Φύλλα της εφημερίδας του Βατικανού L'Osservatore Romano με την είδηση του θανάτου του Πάπα Φραγκίσκου μοιράζονται στους πιστούς / Φωτογραφία: AP Photo/Andrew Medichini
Φύλλα της εφημερίδας του Βατικανού L'Osservatore Romano με την είδηση του θανάτου του Πάπα Φραγκίσκου μοιράζονται στους πιστούς / Φωτογραφία: AP Photo/Alessandra Tarantino
Ο Πάπας Φραγκίσκος άφησε πίσω του μια κληρονομιά ενότητας και προσφοράς
Η απώλεια αυτή δεν αφορά μόνο τους Καθολικούς, αλλά όλους τους ανθρώπους που πίστευαν στη δύναμη της αλληλεγγύης, της ειρήνης και της αγάπης. Ο Πάπας Φραγκίσκος άφησε πίσω του μια κληρονομιά ενότητας και προσφοράς, που συνεχίζει να εμπνέει. Όπως είπε ο Ντάβιντ Ζίμπεν, ένας νέος Γερμανός που ολοκλήρωσε το προσκύνημά του στον Πανάγιο Τάφο, «ελπίζω ο διάδοχος του Φραγκίσκου να συνεχίσει το έργο της ενότητας μεταξύ Ορθοδόξων και Καθολικών». Και αυτή η προσευχή, όπως και πολλές άλλες, αποδεικνύει πως η επιρροή του Φραγκίσκου θα συνεχίσει να αναδεικνύει τη σημασία της αγάπης και της ειρηνικής συνύπαρξης στον κόσμο μας.
Το λαϊκό προσκύνημα που θα ακολουθήσει την Τετάρτη (23/4) είναι μια ελάχιστη αναγνώριση της απώλειας αυτού του σπουδαίου ανθρώπου, που, πέρα από τον θρόνο του, είχε την ικανότητα να αφουγκράζεται τον πόνο των άλλων και να μεταφέρει ελπίδα στους δύσκολους καιρούς. Ο Πάπας Φραγκίσκος «έφυγε», αλλά η κληρονομιά του θα ζει πάντα στους ανθρώπους και στον κόσμο που τον αγάπησε.
Μέλος του μητρώου
