Το Culdesac, η πρώτη σύγχρονη γειτονιά των ΗΠΑ που σχεδιάστηκε εξαρχής χωρίς αυτοκίνητα, φιλοδοξεί – σύμφωνα με το BBC – να «ξαναφανταστεί τις πόλεις για τους ανθρώπους και όχι για τα οχήματα».
«Σαν να είσαι στην Ελλάδα»
Η καθημερινότητα εκεί θυμίζει περισσότερο Μεσόγειο παρά Αμερική. Η Σέριλ Μέρντοκ, κάτοικος του Culdesac, περιγράφει πως κάθε φορά που περπατά στα στενά δρομάκια ανάμεσα σε λευκά χαμηλά κτίρια, με τοιχογραφίες και βουκαμβίλιες σε έντονο φούξια, νιώθει «σαν να βρίσκεται στην Ελλάδα».
Στην κεντρική πλατεία, που λειτουργεί ως υπαίθριο «καθιστικό» για όλους, οι ήχοι της κίνησης αντικαθίστανται από γέλια, μουσική και κουβέντες – εικόνες γνώριμες σε όσους έχουν ζήσει το καλοκαίρι σε ελληνικά νησιά.
Ο αρχιτέκτονας Ντάνιελ Παρόλεκ είχε πράγματι στο μυαλό του τη Μεσόγειο όταν σχεδίασε τη γειτονιά, αντλώντας έμπνευση από τις παραθαλάσσιες πόλεις της Ιταλίας, της Γαλλίας αλλά και της Ελλάδας.
Η ομάδα του, μάλιστα, «δανείστηκε» ακόμη και πρακτικές από την ελληνική αρχιτεκτονική: οι στέγες και οι τοίχοι των κτιρίων βάφτηκαν σε εκτυφλωτικό λευκό, όπως τα σπίτια της Μυκόνου, ώστε να αντανακλούν τον ήλιο και να περιορίζουν το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Τα κτίρια χτίστηκαν κοντά το ένα στο άλλο, δημιουργώντας στενά δρομάκια που μένουν στη σκιά και λειτουργούν σαν φυσικά κανάλια αέρα – μια τεχνική που συναντάται συχνά στους οικισμούς της Μεσογείου.
{https://youtu.be/4UAZMEpOKTI}
Τα οφέλη
Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά: σύμφωνα με έρευνα του Χάρβαρντ, το 2023 η θερμοκρασία στο έδαφος μέσα στη γειτονιά ήταν έως και 22 βαθμούς Κελσίου χαμηλότερη από την υπόλοιπη Τέμπε.
Πέρα από το μικροκλίμα, η απουσία αυτοκινήτων έφερε και μια διαφορετική κουλτούρα. Μικρές επιχειρήσεις – από ένα μεξικανικό εστιατόριο έως καταστήματα βιώσιμης ένδυσης – λειτουργούν στο Culdesac, με τους κατοίκους να συναντιούνται καθημερινά σε αγορές και υπαίθριες εκδηλώσεις. «Μόλις βγάλεις τα αυτοκίνητα από τη μέση, ανοίγεται χώρος για μια πραγματικά ζωντανή κοινότητα», τονίζει ο Παρόλεκ.
{https://www.instagram.com/reel/DE0EhGuts3S/?utm_source=ig_web_copy_link}
Το εγχείρημα στην Αριζόνα έχει ήδη τραβήξει το ενδιαφέρον δημοτικών αρχών και επενδυτών σε όλη τη χώρα. Όπως σημειώνει η υπεύθυνη εξωτερικών υποθέσεων της εταιρείας, Έριν Μπόιντ, «το Culdesac Tempe απέδειξε ότι οι Αμερικανοί θέλουν να ζουν χωρίς αυτοκίνητα – ακόμη και σε μια μητρόπολη όπως το Φοίνιξ, που θεωρείται σύμβολο εξάρτησης από αυτά».
Έτσι, το Culdesac δεν αποτελεί μόνο μια καινοτόμα πρόταση βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, αλλά και ένα «παράθυρο» σε ένα διαφορετικό μέλλον – εμπνευσμένο από τις πρακτικές και την ατμόσφαιρα της Μεσογείου, και ειδικά της Ελλάδας.
Μέλος του μητρώου
