Holding είχε μοιράσει σακιά με κάρβουνο σε οικογένειες που είχαν ανάγκη. Οταν η ίδια η εταιρεία βρέθηκε σε δύσκολη θέση, δεχόμενη καταιγιστικά πυρά για τον θάνατο εκατοντάδων εργαζομένων σε λιγνιτωρυχείο βορειοανατολικά της Σμύρνης, ο Ταγίπ Ερντογάν ανταπέδωσε τη χάρη.
«Υπάρχει στη βιβλιογραφία κάτι που ονομάζεται εργατικά ατυχήματα. Αυτά είναι συνηθισμένα πράγματα. Τα ατυχήματα είναι στη μοίρα των ανθρακωρύχων. Σε αυτή τη δουλειά, ο θάνατος καραδοκεί» είπε ο Ερντογάν την Τετάρτη, επισκεπτόμενος τη βυθισμένη στο πένθος Σόμα. Οι δηλώσεις του Τούρκου πρωθυπουργού εξόργισαν τα πλήθη, που έσπασαν τα τοπικά γραφεία του κόμματος και προσπάθησαν να τον προπηλακίσουν αναγκάζοντάς τον, για πρώτη φορά στην πολιτική του σταδιοδρομία, να αναζητήσει προστασία στο εσωτερικό καταστήματος. Ο υποδιευθυντής του επιτελείου του, Γιουσούφ Γιερκέλ, συνελήφθη από τον φωτογραφικό φακό να κλωτσάει διαδηλωτή τον οποίο ένστολοι συγκρατούσαν στο έδαφος.
Μετά την έκρηξη και την πυρκαγιά της Τρίτης, το λιγνιτωρυχείο της Σόμα, στην επαρχία Μαγνησία της Τουρκίας, έγινε συνώνυμο με το μεγαλύτερο βιομηχανικό ατύχημα στην ιστορία της Τουρκίας. Το πρόβλημα της τουρκικής κυβέρνησης είναι ότι πολλοί δεν θεωρούν ότι επρόκειτο για ατύχημα αλλά για απόλυτα προβλέψιμο αποτέλεσμα συγκεκριμένης πολιτικής, που προκρίνει την ανάπτυξη με κάθε κόστος.
Μόλις πριν από δύο εβδομάδες, η κυβέρνηση είχε απορρίψει αίτημα της αντιπολίτευσης για τη διερεύνηση μιας σειράς μικρότερων εργατικών ατυχημάτων στα ορυχεία της Μαγνησίας. Βουλευτής του ρεπουμπλικανικού CHP είχε εμφανιστεί στην εθνοσυνέλευση με κράνος ανθρακωρύχου και είχε δηλώσει ότι οι βουλευτές της περιοχής έχουν κουραστεί να πηγαίνουν σε κηδείες ανθρακωρύχων. Η κυβέρνηση είχε απορρίψει το αίτημα ως τακτικισμό της αντιπολίτευσης.
Ομως το αρνητικό ρεκόρ της Τουρκίας στα μέτρα ασφάλειας στους χώρους εργασίας δεν αποτελεί, δυστυχώς, φαντασίωση των πολιτικών αντιπάλων του πρωθυπουργού αλλά πικρή πραγματικότητα. Ενώ στις χώρες της δύσης τα θανάσιμα ατυχήματα ανά τόνο παραγωγής έχουν μειωθεί κάθετα, στα τουρκικά ορυχεία τη δεκαετία 2002-2012 έχασαν τη ζωή τους περίπου 1.000 άτομα. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν και οι πάνω από 400 νεκροί που αναμένεται να είναι ο τελικός απολογισμός της έκρηξης στη Σόμα.
Επιχειρώντας να πείσει ότι τέτοιου είδους τραγωδίες «συμβαίνουν και εις Παρισίους», ο Ερντογάν επικαλέστηκε στατιστικές από καταστροφές σε βρετανικά ορυχεία τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού. Ηταν μια σύγκριση που, από μόνη της, δείχνει το βάθος του «εκσυγχρονισμού» που έχει φέρει στην Τουρκία το «αναπτυξιακό θαύμα» της τελευταίας δεκαετίας. Το θαύμα αυτό είχε εξηγήσει μιλώντας στην εφημερίδα «Χουριέτ» ο ιδιοκτήτης της Soma Holding, Αλπ Γκιουρκάν. Ο Γκιουρκάν υπερηφανεύτηκε ότι μετά την ιδιωτικοποίηση του ορυχείου, που έγινε το 2005 με απόφαση της κυβέρνησης Ερντογάν, το κόστος εξόρυξης έπεσε από τα 130 στα 23,8 δολάρια ανά τόνο. «Είναι απλά θέμα καλού σχεδιασμού και εφαρμογής των μεθόδων εργασίας του ιδιωτικού τομέα» είχε πει ο Γκιουρκάν.
«Κάθε μέρα έρχονται σε μας με πληροφορίες για ελλιπή μέτρα ασφαλείας» δήλωσε προχθές ο αντιπολιτευόμενος βουλευτής της περιοχής, Οζγκούρ Οζέλ, ενώ διαδηλωτές συγκεντρώνονταν σε πολλές μεγάλες πόλεις της χώρας και τα συνδικάτα κήρυτταν γενική απεργία. Το θέμα για τον Τούρκο πρωθυπουργό είναι ότι αυτή τη φορά, έχουν εξοργιστεί μαζί του όχι μόνο δυτικότροποι νέοι των πόλεων αλλά και μαντιλοφορούσες γιαγιάδες της υπαίθρου, που βρίσκονται πολύ πιο κοντά στην καρδιά της εκλογικής του βάσης.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
