στην Κωνσταντινούπολη. Ο κ. Μπάιντεν είχε χθες συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν, ενώ την Παρασκευή το βράδυ είχε προηγηθεί δείπνο εργασίας με τον Αχμέτ Νταβούτογλου στο ανάκτορο Ντολμά Μπαξέ.
Στην κορυφή της ατζέντας βρέθηκαν οι τριβές μεταξύ των δυο χωρών σε ό,τι αφορά τη Συρία και την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους. Η Τουρκία επιμένει στην άμεση ανατροπή του συριακού καθεστώτος, ενώ οι ΗΠΑ θεωρούν ότι το ISIS και όχι ο Ασαντ αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση. «Ενα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του να επιστρέφω στην Τουρκία - σε μία χώρα φίλη και σύμμαχο στο ΝΑΤΟ - είναι ότι είμαστε πάντα ευθείς ο ένας με τον άλλο» σημείωσε ο κ. Μπάιντεν κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης τύπου με τον κ. Νταβούτογλου.
Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος κατέστησε σαφές ότι πρέπει να αναζητηθεί κοινά αποδεκτή φόρμουλα που θα επιτρέψει την επανέναρξη των συνομιλιών αλλά θα δημιουργεί και τις προϋποθέσεις για να απολαύσουν και οι Τουρκοκύπριοι τα οφέλη από την εκμετάλλευση του αερίου στο μέλλον. Σε ανακοίνωση του Λευκού Οίκου επισημαίνεται ότι οι δυο ηγέτες «συζήτησαν τον αγώνα εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και τη Συρία, τις συνομιλίες για τη διευθέτηση στην Κύπρο και την ενεργειακή ασφάλεια».
Μιλώντας στην εφημερίδα «Χαμπερτούρκ» ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ τόνισε ότι «η λύση του Κυπριακού θα συμβάλει στην ασφάλεια και την ευημερία όλης της Αν. Μεσογείου και αυτό είναι σύμφωνο με τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Τουρκίας». Υπό αυτό το πρίσμα, χαρακτήρισε το κοινό ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου «σημαντικό ξεκίνημα» και κάλεσε «όλες τις πλευρές να μειώσουν την ένταση στην περιοχή για να μπορέσουν να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για τη λύση». Σύμφωνα με αξιωματούχο του Λ. Οίκου, βασική θέση των ΗΠΑ είναι η αναγκαιότητα της επανάληψης των συνομιλιών, αλλά "και να βεβαιωθούμε ότι όλες οι πλευρές που εμπλέκονται, θα αποφύγουν βήματα που είναι προκλητικά".
Ενέργεια
Ο κ. Μπάιντεν, που έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει τη σημασία της ενέργειας στις εξελίξεις στην Αν. Μεσόγειο, μιλώντας στο συνέδριο του Ατλαντικού Συμβουλίου στην Κωνσταντινούπολη, εξήρε τον ρόλο της Τουρκίας ως περιφερειακού ενεργειακού κόμβου. Στη δική του ομιλία, ο Αχμέτ Νταβούτογλου τόνισε ότι «η Τουρκία έχει στόχο να εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο και να συνδέσει τον κόσμο όπως ο δρόμος του μεταξιού ένωνε την Ασία με την Ευρώπη», ενώ σημείωσε πως εάν η ενέργεια αξιοποιηθεί σωστά μπορεί να λειτουργήσει υποβοηθητικά και ανέφερε χαρακτηριστικά την Κύπρο επισημαίνοντας ότι είναι απαραίτητο να αναγνωρίσουν και οι δυο πλευρές πως το αέριο ανήκει και όλους.
Στο ίδιο πνεύμα ο Τούρκος Υπ. Ενέργειας, Τανέρ Γιλντίζ, τόνισε ότι «τα έσοδα από το αέριο που δυνητικά υπάρχει στην Αν. Μεσόγειο, ανήκουν σε ολόκληρο το λαό της Κύπρου. Θα πρέπει παντού να είμαστε συνεπείς. Όπως λέμε ότι το φυσικό αέριο του Ιράκ ανήκει σε όλο το Ιράκ, το ίδιο πρέπει να πούμε και για την Κύπρο». Σε σχέση με τον πιο οικονομικό τρόπο μεταφοράς του, τόνισε πως «ο χρόνος θα είναι ένα καλό φάρμακο και αυτός ο χρόνος θα λειτουργήσει υπέρ του σωστότερου προγράμματος» το οποίο προσδιόρισε ως αυτό της μεταφοράς από τη βόρεια Κύπρο μέσω της Τουρκίας στην Ευρώπη. Και ο υπ. Ενέργειας των ΗΠΑ, Έρνεστ Μονίζ, δήλωσε πως τα έσοδα από το αέριο ανήκουν σε όλη την Κύπρο.
Οι ΗΠΑ στηρίζουν τις τριμερείς συνεργασίες της Ελλάδας και της Κύπρου με την Αίγυπτο και το Ισραήλ λόγω και της ενεργειακής διάστασης. Αύριο, οι υπ. Ενέργειας Κύπρου και Αιγύπτου θα συζητήσουν την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας που θα έχει ως βασικό πυλώνα την πώληση του φυσικού αερίου. Στο περιφερειακό γεωπολιτικό σκηνικό και με δεδομένη την αμερικανική πολιτική υπέρ της διαφοροποίησης της ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρώπης, παρουσιάζει ενδιαφέρον η παραίνεση του υπ. Ενέργειας του Ισραήλ, Σιλβάν Σαλόμ, προς τον επίτροπο Ενέργειας της ΕΕ υπέρ της κατασκευής του αγωγού East Med, για διασύνδεση των κοιτασμάτων αερίου του Ισραήλ και της Κύπρου με την Κρήτη, την ηπειρωτική Ελλάδα και, τελικά, την Ευρώπη, παρότι εκτιμάται ότι το κόστος θα είναι πολύ υψηλό λόγω των τεχνικών δυσκολιών που απορρέουν από τη μεγάλη απόσταση και τη δύσκολη γεωλογία του υποθαλάσσιου χώρου.
Την Κυριακή, ο κ. Μπάιντεν θα συναντηθεί και με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο με τον οποίο διατηρεί εδώ και πολλά χρόνια, από την εποχή που ήταν γερουσιαστής, θερμές σχέσεις, έχοντας δραστηριοποιηθεί και για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.Ο υπ. Ενέργειας των ΗΠΑ, Έρνεστ Μονίζ, δήλωσε πως τα έσοδα από το αέριο ανήκουν σε όλη την Κύπρο.
Η «χρυσή τομή» για το αέριο
Ο κ. Μπάιντεν, όπως και ο ΟΗΕ, αναζητούν τη «χρυσή τομή» που θα επιτρέψει στον πρόεδρο Αναστασιάδη να επιστρέψει στις συνομιλίες, χωρίς όμως να φανεί ότι υποκύπτει στις απειλές της Αγκυρας η οποία ζητεί να ενταχθεί στις διαπραγματεύσεις για λύση του Κυπριακού και το ζήτημα του αερίου που υπάρχει στην κυπριακή ΑΟΖ. Η Λευκωσία έχει καταστήσει σαφές ότι δεν συζητεί για την ενέργεια πριν υπάρξει συμφωνία, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα αφαιρούσε από την εξίσωση το ισχυρότερο κίνητρο για λύση. Με αυτό το σκεπτικό απέρριψε και την πρόταση του μεσολαβητή του ΟΗΕ για δημιουργία ομάδας εμπειρογνωμόνων από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, η οποία, ως παράλληλη διαδικασία, θα εξέταζε τα ζητήματα της ενέργειας.
Μια κοινά αποδεκτή φόρμουλα θα μπορούσε να προέλθει μέσω μιας νομοθετικής ρύθμισης που θα διασφαλίζει τη μελλοντική πρόσβαση των Τουρκοκυπρίων στα έσοδα από το αέριο και θα εδράζεται, πρώτον, στις συγκλίσεις που καταγράφηκαν στις διαπραγματεύσεις του πρώην προέδρου Χριστόφια με τους κ. Ταλάτ και Ερογλου, όπου είχε συμφωνηθεί ότι η ενέργεια θα ανήκει στις αρμοδιότητες της κεντρικής κυβέρνησης και τα έσοδα από το αέριο θα κατανέμονται στις συνιστώσες πολιτείες με βάση τον πληθυσμό και τη συμμετοχή της καθεμιάς στο ΑΕΠ, και, δεύτερον, στις προβλέψεις του μνημονίου που υπέγραψε η Κύπρος με την τρόικα και προβλέπει τη σύσταση Ταμείου Υδρογονανθράκων στο οποίο θα κατατίθενται τα έσοδα από την πώλησή τους.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
