Οι γυναίκες που τα βάζουν με τον ... αφέντη Ερντογάν

Η θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι, να φροντίζει τον άντρα της και τα (τουλάχιστον τρία) παιδιά της. Η ενδεδειγμένη «καριέρα» για κάθε γυναίκα είναι η μητρότητα. Η ισότητα των δύο φύλων είναι μια απάτη που συχνά οδηγεί... στην αυτοκτονία, και η αντισύλληψη συνιστά πράξη εθνικής προδοσίας. Κι όμως, όλα τα παραπάνω τα εξόχως αναχρονιστικά έχουν ειπωθεί τους τελευταίους μήνες στην Τουρκία από επίσημα χείλη: του προέδρου Ερντογάν, του πρωθυπουργού Νταβούτογλου, του αναπληρωτή πρωθυπουργού Αρίντς και του υπουργού Υγείας Μουεζίνογλου, μεταξύ άλλων.

Κάποιες γυναίκες ωστόσο στην Τουρκία δεν «μασάνε» και, αρνούμενες να γυρίσουν πίσω στα οικιακά, αντεπιτίθενται με λόγια, με έργα και κυρίως με το προσωπικό τους παράδειγμα. Η συγγραφέας Ελίφ Σαφάκ, οι επιχειρηματίες Ουμίτ Μποϊνέρ και Γκιουλέρ Σαμπαντζί, η τηλεπαρουσιάστρια Σουλέ Ζεϊμπέκ και η πρώην Μις Τουρκία Μερβέ Μπιουγιούκσαρατς είναι κάποιες από τις γυναίκες που τολμούν να υψώνουν ανάστημα κόντρα στις σκοταδιστικές βλέψεις του σουλτάνου Ερντογάν, η καθεμία με τον τρόπο της.

«Η μητρότητα δεν είναι καριέρα. Οι γυναίκες της Τουρκίας θα έπρεπε να επιλέγουν οι ίδιες τον δρόμο που θα ακολουθήσουν στη ζωή, και να μη δέχονται εντολές άνωθεν, από άνδρες πολιτικούς», διακήρυξε προ ημερών μέσω Twitter η 43χρονη ακαδημαϊκός και συγγραφέας Ελίφ Σαφάκ. Πολυβραβευμένη, πολυμεταφρασμένη (σε περισσότερες από 40 χώρες), και καταξιωμένη ως η πιο επιτυχημένη εμπορικά Τουρκάλα συγγραφέας στον κόσμο, η Σαφάκ, μητέρα η ίδια δύο παιδιών, προκαλεί το ισλαμικό κατεστημένο με το παράδειγμά της ως χειραφετημένη γυναίκα, αλλά και με το περιεχόμενο των πολιτικοκοινωνικά «φορτισμένων» γραπτών της (που θίγουν «ευαίσθητα» θέματα όπως είναι η ενδυνάμωση των γυναικών στην Τουρκία, η πολυπολιτισμικότητα, η γενοκτονία των Αρμενίων, το Κουρδικό, το έλλειμμα Δημοκρατίας υπό τον Ερντογάν, το οθωμανικό παρελθόν, τα εγκλήματα τιμής κ.ά.).

«Στην Τουρκία οι άνδρες γράφουν και οι γυναίκες διαβάζουν. Εγώ θέλω να το αλλάξω αυτό», είχε δηλώσει η ίδια παλαιότερα στην εφημερίδα «Τhe Guardian». Και πράγματι, στην πορεία το άλλαξε... σε τέτοιο σημείο μάλιστα ώστε να βρεθεί στο στόχαστρο της εξουσίας. Να σημειωθεί δε ότι μιλάμε για μια γυναίκα απολύτως αντισυμβατική για τα δεδομένα της Τουρκίας, που όταν έγινε 18 ετών αποκήρυξε το πατρικό της όνομα και πήρε το επίθετο της μητέρας της. Μετά το 2006 και την κυκλοφορία του βιβλίου της «The Bastard of Istanbul» («Το μπάσταρδο της Κωνσταντινούπολης» στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ), η Σαφάκ κατηγορήθηκε από το καθεστώς για «προσβολή του τουρκισμού» και δυσφήμηση της τουρκικής εθνικής ταυτότητας με αποτέλεσμα να οδηγηθεί ενώπιον της δικαιοσύνης. Πιο πρόσφατα, ξαναβρέθηκε στο στόχαστρο όταν κατηγορήθηκε από τον φιλοκυβερνητικό Τύπο της Τουρκίας ότι συμμετέχει σε μια «διεθνή συνωμοσία λογοτεχνών» που χρηματοδοτούνται από δυτικά κέντρα, με αποστολή να υπονομεύσουν το τουρκικό καθεστώς.

Η Σαφάκ μπορεί να είναι η πιο γνωστή από τις υπερήφανες Τουρκάλες φεμινίστριες, αλλά υπάρχουν κι άλλες. Οι προκλητικές δηλώσεις στις οποίες προχώρησε το τελευταίο διάστημα η τουρκική ηγεσία έμελλε να προκαλέσουν σάλο αντιδράσεων, ειδικά στους κύκλους των γυναικών.

Επίθεση στα ανθρώπινα δικαιώματα

Ενδεικτική ήταν για παράδειγμα η αντίδραση της Γκιουλντέν Τουρκτάν, προέδρου της Ενωσης Γυναικών Επιχειρηματιών της Τουρκίας (KAGΙDER) που απάντησε στον Ερντογάν και τον υπουργό Υγείας Μουεζίνογλου, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Η μητρότητα δεν είναι καριέρα. Είναι κατάσταση και βασίζεται σε μια απόφαση που λαμβάνουν από κοινού ο άνδρας και η γυναίκα. Οι δηλώσεις του υπουργού Υγείας (σ.σ.: που απεφάνθη ότι η μητρότητα αποτελεί επιλογή καριέρας για τις γυναίκες) αποτελούν επίθεση ενάντια στα ανθρώπινα δικαιώματα».

Σε παρόμοιο ύφος και παλαιότερη αντίδραση της τηλεπαρουσιάστριας Σουλέ Ζεϊμπέκ, η οποία βροντοφώναξε κατά τη διάρκεια ζωντανής τηλεοπτικής μετάδοσης ότι «είναι φεμινίστρια και μητέρα».

Η Ζεϊμπέκ επέλεξε αυτόν τον τρόπο για να απαντήσει στον ίδιο τον πρόεδρο Ερντογάν, και πιο συγκεκριμένα στη δήλωσή του ότι «οι φεμινίστριες αδυνατούν να κατανοήσουν την ιδέα της μητρότητας».

Μις Τουρκία το 2006 και σχεδιάστρια βιομηχανικών προϊόντων στο επάγγελμα, η οποία πλέον ακολουθεί καριέρα φωτομοντέλου και αρθρογραφεί σε περιοδικά, η Μπιουγιούκσαρατς δικάζεται με την κατηγορία της προσβολής του προέδρου της χώρας.

Η 26χρονη τόλμησε να αναρτήσει online ένα ποίημα, παράφραση του τουρκικού εθνικού ύμνου, που σατιρίζει τον «αφέντη» Ερντογάν, με αποτέλεσμα να... δεχτεί την μήνιν του καθεστώτος. «Το κοινοποίησα επειδή το βρήκα αστείο. Δεν είχα καμία πρόθεση να προσβάλω», δήλωσε η ίδια ενώπιον του εισαγγελέα, ο οποίος ωστόσο δεν πείστηκε και... παρέπεμψε την υπόθεση σε δίκη «χρεώνοντας» παράλληλα στην κατηγορούμενη την υποχρέωση να εμφανίζεται τακτικά στο αστυνομικό τμήμα της γειτονιάς της. Οσα έχει πει το τελευταίο διάστημα ο Ερντογάν (ότι οι γυναίκες δεν είναι ίσες με τους άνδρες, ότι οφείλουν να αφοσιώνονται στην αποστολή της μητρότητας κ.ά.) προφανώς ενοχλούν και τις πολλές επιφανείς κυρίες που δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά στην Τουρκία.

Η Σερά Ακτσάογλου, γενική διευθύντρια της Citibank, προσπαθεί με έργα να βοηθήσει τις γυναίκες να μπουν στον εργασιακό στίβο.

Η Σερά Ακτσάογλου, γενική διευθύντρια της Citibank, προσπαθεί με έργα

να βοηθήσει τις γυναίκες να μπουν στον εργασιακό στίβο.

Περνούν στην πράξη

Να σημειωθεί άλλωστε ότι το 12% των διευθυνόντων συμβούλων (CEOs) καθώς και το 30% των ανώτερων στελεχών στις επιχειρήσεις της Τουρκίας είναι γυναίκες.

Από αυτές βέβαια οι περισσότερες δεν τολμούν να βγουν ανοιχτά και να σχολιάσουν τα λεγόμενα του Ερντογάν. Υπάρχουν ωστόσο πολλές που τα αντικρούουν στην πράξη, όχι με λόγια αλλά με έργα.

Η τηλεπαρουσιάστρια Σουλέ Ζεϊμπέκ δήλωσε κατά τη διάρκεια εκπομπής ότι «είναι φεμινίστρια και μητέρα».

Η τηλεπαρουσιάστρια Σουλέ Ζεϊμπέκ δήλωσε κατά τη διάρκεια εκπομπής ότι «είναι φεμινίστρια και μητέρα».

Η Ουμίτ Μποϊνέρ για παράδειγμα, η πάλαι ποτέ πρόεδρος της Ενωσης Τούρκων Βιομηχάνων και Επιχειρηματιών (TUSIAD) και νυν διευθύνουσα του κολοσσού των λιανικών πωλήσεων «Boyner Holding», έχει βάλει σε εφαρμογή ένα πρότζεκτ που βοηθάει κορίτσια τα οποία μεγάλωσαν σε ορφανοτροφεία να ξεκινήσουν δικές τους επιχειρήσεις.

Ανάλογα πρότζεκτ με στόχο την επιχειρηματική ανέλιξη των γυναικών «τρέχουν» επίσης και άλλες κυρίες όπως η Σερά Ακτσάογλου (γενική διευθύντρια της Citibank) και η Γκιουλέρ Σαμπαντζί (πρόεδρος του τραπεζικού, βιομηχανικού, εμπορικού και ασφαλιστικού κολοσσού «Sabanci Holding»).

www.ethnos.gr