Σε περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας εισήλθε η Ισπανία από το βράδυ της Κυριακής,

Το Λαϊκό Κόμμα (Ρ.Ρ.) του απερχόμενου, κεντροδεξιού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι εξασφάλισε, όπως αναμενόταν, την πρώτη θέση, με τεράστιες, όμως, απώλειες: συγκέντρωσε μόλις το 28,7% των ψήφων και 123 έδρες, πολύ μακριά από τις 176 που χρειάζεται για τη «δεδηλωμένη». Οι Σοσιαλιστές (PSOE) κατάφεραν, με την ψυχή στο στόμα, να κρατήσουν τη δεύτερη θέση με ποσοστό 22% –το χειρότερο της ιστορίας τους– και 90 έδρες. Αθροιστικά, τα δύο κόμματα που κυβέρνησαν την Ισπανία μετά το τέλος της εποχής Φράνκο κινήθηκαν γύρω στο 50%, ενώ παραδοσιακά κινούνταν στα όρια του 80% έως και 85%.

 

Η αποδόμηση του δικομματισμού –που χρεώθηκε τις πολιτικές λιτότητας των τελευταίων χρόνων, αλλά και την ενδημική διαφθορά– μεταφράστηκε στην άνοδο των δύο νεοπαγών πολιτικών σχηματισμών, των κεντρώων Ciudadanos και κυρίως των αριστερών Podemos. Στην πρώτη τους κάθοδο σε βουλευτικές εκλογές, οι Podemos μπήκαν στη Βουλή ως τρίτη σε πανεθνικό επίπεδο δύναμη, με ποσοστό 20,7% και 67 έδρες, κάτι που τους φέρνει σε απόσταση αναπνοής από τους Σοσιαλιστές. Αρκετά πίσω από τις δημοσκοπήσεις, οι Ciudadanos περιορίστηκαν στο 13,9% και 40 έδρες. Το πρόβλημα για τον Ραχόι είναι ότι αδυνατεί να εξασφαλίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία ακόμη και με την υποστήριξη του πιθανότερου συμμάχου του, των Ciudadanos. Τα δύο κόμματα εξέλεξαν αθροιστικά 163 βουλευτές – έναντι 161 του αθροίσματος PSOE, Podemos και Ενωμένης Αριστεράς. Για να σχηματίσουν κυβέρνηση πρέπει να συμβεί ένα από τα δύο: είτε να υποστηριχθούν από το μεγαλύτερο μέρος των 26 αυτονομιστών βουλευτών της Καταλωνίας, της Χώρας των Βάσκων και άλλων περιοχών, κάτι που θεωρείται άκρως απίθανο, είτε να απόσχουν οι Σοσιαλιστές από τη σχετική ψηφοφορία στη Βουλή, κάτι που θα έδινε στον Ραχόι τη δυνατότητα να σχηματίσει μια πολύ ασταθή κυβέρνηση μειοψηφίας.

Κάτι τέτοιο ζήτησε ο ηγέτης των Ciudadanos, Αλμπερτ Ριβέρα, τόσο από τους Σοσιαλιστές όσο και από τους Podemos, επισείοντας τον κίνδυνο της ακυβερνησίας. «Η Ισπανία δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της να γίνει Ελλάδα. Η Ισπανία δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της να γίνει χαοτική χώρα», προσέθεσε ο ηγέτης των Ciudadanos.

Η έκκλησή του δεν φαίνεται να βρίσκει ευήκοα ώτα στους Σοσιαλιστές. Το ηγετικό στέλεχος του κόμματος Σέσαρ Λουένα κατέστησε χθες σαφές ότι το PSOE θα καταψηφίσει τον Ραχόι, εφόσον σχηματίσει κυβέρνηση η οποία θα διεκδικήσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή.

Δύσκολη, ωστόσο, διαγράφεται και η προοπτική κυβέρνησης PSOE-Podemos-Ενωμένης Αριστεράς κατά το πορτογαλικό πρότυπο, με στήριξη αυτονομιστών. Ο ηγέτης των Podemos Πάμπλο Ιγκλέσιας εμφανίστηκε ανοιχτός σε αυτό το ενδεχόμενο, δηλώνοντας ότι «άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο ιστορικών συμβιβασμών στην πολιτική ιστορία της χώρας». Ως βασική προϋπόθεση για κυβερνητική συνεργασία έθεσε να υπάρξει συμφωνία για την αναθεώρηση του συντάγματος σε τρεις άξονες: θωράκιση των κοινωνικών υπηρεσιών, αλλαγή της εκλογικής νομοθεσίας με την καθιέρωση, μεταξύ άλλων, της δυνατότητας ανάκλησης των αιρετών αρχόντων από τους εκλογής τους και καθιέρωση μιας «πολυεθνικής Ισπανίας». Δεν κατέστησε σαφές αν η τελευταία αυτή αναφορά του μεταφράζεται σε αποδοχή του δημοψηφίσματος που διεκδικούν οι Καταλανοί αυτονομιστές για την ανακήρυξη ανεξαρτησίας – θέση την οποία θεωρείται εντελώς απίθανο να δεχθούν οι Σοσιαλιστές.

Η καινούργια Βουλή αναλαμβάνει καθήκοντα στις 13 Ιανουαρίου. Αν ο εντολοδόχος πρωθυπουργός αποτύχει να εξασφαλίσει την πλειοψηφία των βουλευτών, το Kοινοβούλιο έχει προθεσμία δύο μηνών να αναδείξει κυβέρνηση της εμπιστοσύνης του, διαφορετικά προκηρύσσονται νέες εκλογές. Οι αβεβαιότητες που δημιούργησε το εκλογικό αποτέλεσμα οδήγησαν σε πτώση το Χρηματιστήριο της Μαδρίτης.

www.kathimerini.gr