Είναι δεδομένο πως η Ευρώπη δείχνει με έναν τρόπο πιο γρήγορα αντανακλαστικά στα σοβαρότατα θέματα που άνοιξαν από το Μόναχο τόσο ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, Τζέι Ντι Βανς όσο και ο Υπουργός Άμυνας Πιτ Χέκσγκεθ. Τα τρία θέματα που κυριάρχησαν στην εκτεταμένη από άποψη διάρκειας σύνοδο φαίνεται πως ήταν: η συνέχιση στην ενίσχυση την Ουκρανίας στις ανάγκες τόσο σε όπλα, όσο και σε ανθρωπιστική βοήθεια, η συμφωνία για άμεση ενοποίηση της ευρωπαϊκής αμυντικής θωράκισης και η προώθηση της περαιτέρω ενίσχυσης του οικοδομήματος της Ένωσης η οποία φαίνεται πως έχει φτάσει η στιγμή να κάνει το επόμενο βήμα.
Επικεφαλής χωρίς αμφιβολία της Διάσκεψης Κορυφής δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον Εμανουέλ Μακρόν τον άνθρωπο που εδώ και τουλάχιστον μία πενταετία ανοιχτά επιμένει πως η ενοποίηση σε θεσμικό αλλά και στρατιωτικό επίπεδο είναι μονόδρομος για την εξέλιξη της Ευρώπης. Τα μηνύματα από την άλλη άκρη του Ατλαντικού επίσπευσαν τις διαδικασίες αλλά δεδομένα η Ευρώπη ουδέποτε αντιμετώπιζε ζήτημα με τις διακηρύξεις αλλά έχει ένα σαφέστατο πρόβλημα με την υλοποίησή τους.
Η μορφή που είχε η συγκεκριμένη Σύνοδος και το ταχύτατο της οργάνωσής της δεν μπορούν από μόνα τους να παράξουν αποτελέσματα όχι άμεσα τουλάχιστον αλλά είναι ένα βήμα προς μία συγκεκριμένη μετά από δεκαετίες κατεύθυνση. Η Ευρώπη βρίσκεται σήμερα για ακόμη μία φορά σε κρίσιμη καμπή και τα επόμενα βήματα που θα αποφασίσει να πάρει θα διαμορφώσουν το μέλλον της όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα. Κι αν η απόφαση για την συνέχιση της στήριξης στο Κίεβο είναι ένα σχετικά ξεκάθαρο μήνυμα πως η Ουκρανία δεν θα μείνει μόνη η προώθηση ενιαίας άμυνας από την Ευρώπη είναι ένα βήμα που θα δείξει όχι απλές προθέσεις αλλά δέσμευση σε ένα «μαζί» που εδώ και πάρα πολύ καιρό όλοι αμφισβητούν καθώς η οικονομική ένωση περισσότερο διαίρεσε σε πολλαπλές ταχύτητες παρά ένωσε τα κράτη μέλη.
Το εγχείρημα για στρατιωτική ενοποίηση δεν είναι επίσης μία «αθώα» κίνηση. Η Ευρώπη πρέπει να πάρει πολύ σημαντικές αποφάσεις έχοντας στον πυρήνα της το δόγμα της «ομοφωνίας».
Είναι αυτή της η δομική παράδοση που δύσκολα θα φέρει γρήγορα αποτελέσματα όταν στους κόλπους της υπάρχουν και μέλη όπως η Ουγγαρία του Όρμπαν ή η Σλοβακία του Φίτσο. Αν Ουγγαρία και Σλοβακία αποφασίσουν να ασκήσουν το δικαίωμα στο βέτο που θεσμικά διαθέτουν ή ακόμη χειρότερα εάν αποφασίσουν να το ασκήσουν και εναλλάξ δεν είναι απίθανο για ακόμη μία φορά η Ένωση να συρθεί σε διαδικασίες που περισσότερο την προσβάλλουν και την εκθέτουν παρά προωθούν μία νέα πιο εξελιγμένη της μορφή.
Είναι σαφές πως η συζήτηση για μία εξ’ αρχής στρατιωτική ενοποίηση δεν μπορεί να αφήνει εκτός επίσης την Μεγάλη Βρετανία. Με τα σημερινά δεδομένα μόνο οι Γάλλοι μπορούν να παράξουν ποσότητες και τεχνολογία που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του εγχειρήματος. Δεδομένα το Λονδίνο έχει κάνει την επιλογή του Brexit αλλά οι συνθήκες ίσως να ανοίγουν ένα «παράθυρο» αν όχι για επανεισδοχή τουλάχιστον για διευρυμένη συνεργασία σε συγκεκριμένους τομείς.
Η Γερμανία επίσης θα πρέπει να λάβει μετά τις εκλογές μία διαπολιτική απόφαση – εντός του Δημοκρατικού της τόξου – για κοινή επενδυτική πολιτική σε αμυντικά συστήματα και η Ένωση θα πρέπει να αξιοποιήσει – έστω και με μέτρο – τις βιομηχανικές δυνατότητες της μεγαλύτερης οικονομίας της ζώνης. Και οι περιφερειακές – μικρότερες δυνάμεις θα πρέπει να έχουν όμως ρόλο στην επόμενη ημέρα.
Η Ελλάδα δεν είναι ένα απλό παράδειγμα αλλά κρίσιμος εταίρος στην συγκεκριμένη προσπάθεια. Τόσο η γεωγραφική μας θέση όσο και οι σημαντικές διαχρονικά δαπάνες σε εξελιγμένα οπλικά συστήματα κατατάσσουν την χώρα μας ως μία από τις πλέον ισχυρές της ζώνης. Η Ελλάδα επίσης διαθέτει κάτι που η Κεντρική Ευρώπη στερείται και εάν μας ζητηθεί θα πρέπει να το μοιραστούμε: είναι από τις ελάχιστες χώρες της Ένωσης που έχει απόλυτη αντίληψη του τι σημαίνει ζω δίπλα στον κίνδυνο. Η Ελλάδα επενδύει επίσης αρκετά πάνω από το 2% του ΑΕΠ της σε αμυντικές δαπάνες και μετέχει διαχρονικά σε πολύ περισσότερες στρατιωτικές ασκήσεις από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εταίρους της.
Ακόμη ένα ζήτημα που θα μας απασχολήσει έντονα ως Ένωση τους επόμενους μήνες είναι και το ποιος θα απαντήσει στην αμερικανική «πρόκληση» για τις εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας. Οι Βρετανοί ακόμη και χωρίς λεπτομέρειες από το αμερικανικό και ρωσικό προσχέδιο έχουν δηλώσει παρόν. Αν το πράξουν και οι Γάλλοι θα πρέπει όλοι να ακολουθήσουν έστω και αναλογικά. Η παρουσία ευρωπαϊκών στρατευμάτων στα εδάφη της Ουκρανίας εκτός από μήνυμα προς τη Μόσχα θα στέλνει και ένα πρώτο ηχηρό προς την Ουάσιγκτον και αυτό μόνο «άσχημο» δεν ακούγεται σήμερα.
Μέλος του μητρώου
