Τη χρονιά εκείνη, λάνσαρε την εφαρμογή του «check in», αντιγράφοντας ουσιαστικά τη βασική ιδιότητα του Foursquare. Σε μια προσπάθεια να απαντήσει, ο Σελβαντουράι επιχείρησε να δημιουργήσει μια «συμμαχία» κατά του Facebook, αποτελούμενη από ανερχόμενα κοινωνικά δίκτυα της εποχής. Είχε ανεπίσημες επαφές με φίλους του σε Path, Instagram και Twitter, οι οποίοι είχαν αντιμετωπίσει ανάλογες απειλές: να αντιγράψει δηλαδή το Facebook τις βασικές τους ιδιότητες. «Ηταν γνωστό σε όλους τότε ότι το Facebook μπορούσε να προσεγγίσει οποιαδήποτε εταιρεία και να στείλει το μήνυμα “έλατε μαζί μας ή σας εξαγοράζουμε”», περιγράφει ο ίδιος. Πίστευε, άλλωστε, ότι το Facebook «πλήγωνε» το στοιχείο εκείνο που όλοι αγαπούσαν περισσότερο σχετικά με το ανοικτό ίντερνετ: το γεγονός ότι ο καθένας μπορούσε να χτίσει κάτι από το μηδέν και να έχει απήχηση σε εκατομμύρια ανθρώπους.
Η συμμαχία, ωστόσο, δεν μακροημέρευσε. Το 2012, το Facebook εξαγόρασε το Instagram για ένα δισ. δολάρια, ενώ την επόμενη χρονιά η Yahoo έκανε το ίδιο με το Tumblr, έναντι 1,1 δισ. Η πτώση της δημοφιλίας του Path το οδήγησε σε ανάλογο δρόμο. Το Foursquare αντιστάθηκε και παρέμεινε ανεξάρτητο, ωστόσο αναγκάστηκε να «σπάσει» την εφαρμογή του σε δύο διαφορετικά κομμάτια και να υιοθετήσει μια νέα στρατηγική.
Ο ίδιος ο Σελβαντουράι, ο οποίος το 2012 αποχώρησε από τη Foursquare, εξηγεί: «Είναι πολύ ευχάριστο να δουλεύεις στον τομέα των διαδικτυακών προϊόντων. Αλλά γιατί γίνεται όλο και δυσκολότερο; Διότι οι μεγάλοι παίκτες, γίνονται ολοένα και μεγαλύτεροι».
Πλέον, το Facebook καλείται να αντιμετωπίσει προκλήσεις σε πολλά μέτωπα. Το αμερικανικό Κογκρέσο ερευνά πώς η Μόσχα χρησιμοποίησε την εφαρμογή για να επηρεάσει τις περσινές εκλογές στις ΗΠΑ, στις οποίες επικράτησε ο Ντόναλντ Τραμπ. Ακτιβιστές υπέρ των προσωπικών δεδομένων ασκούν κριτική κατά της εταιρείας, για συνεργασία με τις κυβερνήσεις. Αλλά και... εντός των τειχών της Σίλικον Βάλεϊ, αρκετοί πιστεύουν ότι η άκρως επιθετική στρατηγική του Facebook, «πνίγει» την καινοτομία.
«Καταπίνει» τον ανταγωνισμό
Από το 2012, το Facebook έχει σαν τακτική την αντιγραφή ή εξαγορά των κοινωνικών δικτύων που κερδίζουν έδαφος. Εκτός της περίπτωσης του Instagram, υπάρχει, άλλωστε και η άκρως εντυπωσιακή εξαγορά του Whatsapp, έναντι 22 δισ. δολαρίων. Ακόμη και στην περίπτωση του Snapchat, όπου η προσφορά των 3 δισ δεν είχε αποτέλεσμα, επιχείρησε τουλάχιστον 10 φορές να αντιγράψει τα πιο δημοφιλή χαρακτηριστικά του. Στην πιο πρόσφατη κίνησή του, την περασμένη εβδομάδα, μάλιστα, το Facebook εξαγόρασε την tbh, μια νέα εφαρμογή για νέους ή οποία είχε «ξεπεταχτεί» τους τελευταίους μήνες.
Ανάλογα επιθετικές στρατηγικές, με εξαγορές ανταγωνιστών, έχουν υιοθετήσει σε αρκετές περιπτώσεις και άλλοι τεχνολογικοί «γίγαντες», όπως η Amazon και η Google. Ωστόσο, η ταχύτητα με την οποία το Facebook εντοπίζει τους στόχους του, τα λεφτά τα οποία ρίχνει στο τραπέζι αλλά και η ευκολία με την οποία αντιγράφει προϊόντα, έχει προκαλέσει αντιδράσεις στην Σίλικον Βάλεϊ, για την οποία ο ανταγωνισμός είναι μεν αναμενόμενος, αλλά η καινοτομία θεωρείται κάτι ιερό.
Λιγότερες νέες επενδύσεις
Η τακτική αυτή έχει προκαλέσει, άλλωστε, φόβο και στους επενδυτές, οι οποίοι δεν διαθέτουν εύκολα πλέον κεφάλαια σε εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης, υποστηρίζοντας ότι ποτέ δεν θα υπάρξει ένα «νέο Whatsapp», καθώς το Facebook θα το εξαγοράσει πριν αναπτυχθεί. Καθόλου τυχαία, ο αριθμός των επενδύσεων σε διαδικτυακά και τηλεφωνικά social media, σταθερά μειώνεται από το 2014: εκείνη τη χρονιά το εν λόγω ποσό έφτανε το 1,4 δισ. δολάρια, ενώ φέτος εμφανίζεται μειωμένο κατά περισσότερο από 50%, αγγίζοντας τα 693 εκατ.
Εκτός όμως από το πεδίο της κοινωνικής δικτύωσης, τα προϊόντα του Facebook επιχειρούν να εισχωρήσουν βαθιά και σε άλλες αγορές, όπως η ενημέρωση, η εικονική πραγματικότητα, η τεχνητή νοημοσύνη, οι πληρωμές, η εξυπηρέτηση πελατών. Φαντάζει δύσκολο να καταφέρει κάποιος να εμποδίσει την εταιρεία από το να χρησιμοποιήσει την ίδια στρατηγική σε οποιαδήποτε νέα αγορά επιχειρεί να κατακτήσει: να εξαγοράζει ή να αντιγράφει οποιονδήποτε την απειλεί. Και αυτό είναι κάτι που οι start-ups σε αυτά τα πεδία, ίσως θα πρέπει να προσέξουν.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
