Το προσδόκιμο ζωής όπως εκτιμούν οι ειδικοί, αναμένεται σύντομα να φτάσει τον αιώνα. Με συναρπάζει αυτό το τεράστιο πεδίο που ανοίγεται μπροστά μας, της αύξησης της ακρίβειας και της αποτελεσματικότητας, με την οποία θα κάνουμε διαγνώσεις και θα δίνουμε θεραπείες, το οποίο τελικά θα συμβάλλει στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής, δηλώνει ο καθηγητής Ιατρικής Φυσικής - Νανοϊατρικής, αντιπρύτανης Έρευνας και Καινοτομίας ΕΚΠΑ, Στάθης Ευσταθόπουλος.
«Μέχρι πρόσφατα θεωρούσαμε αδιανόητο κάποιος να φτάσει 100 ετών. Νομίζω όμως, ότι τώρα πια μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα. Αν όχι η δικιά μας η γενιά, σίγουρα η επόμενη θα ξεπερνά τα 100», επισημαίνει ο καθηγητής, ο οποίος παραχωρεί συνέντευξη στο Πρακτορείο Fm και στην Τάνια Μαντουβάλου, για τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης στην ιατρική, σκιαγραφώντας ένα μέλλον που, όπως όλα δείχνουν, είναι ήδη εδώ.
Πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης προβλέπει έμφραγμα του μυοκαρδίου
Ιστορικά η πρώτη εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης στην ιατρική είναι η μαστογραφία, αλλά και γενικότερα η ιατρική απεικόνιση, δηλαδή αξονική και μαγνητική τομογραφία, λέει ο αντιπρύτανης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Νανοτεχνολογίας στις Επιστήμες Υγείας (ΕΛΕΝΕΠΥ). Για να συμπληρώσει στη συνέχεια, ότι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης υπάρχουν στη δερματολογία και την οφθαλμολογία, όπου κανείς μπορεί να εντοπίσει πρώιμα στάδια παθήσεων όπως πχ αμφιβληστροειδοπάθεια λόγω διαβήτη, εκφυλισμό ωχράς κηλίδας, ή καρκίνο του δέρματος. «Άλλο πεδίο είναι η καρδιολογία. Για παράδειγμα, η ομάδα η δική μου σε συνεργασία με άλλες ομάδες πριν από 6 μήνες ολοκληρώσαμε ένα μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα, που εφαρμόσαμε αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης για να αξιολογήσουμε τον κίνδυνο που έχει κάποιος για να πάθει έμφραγμα του μυοκαρδίου. Έχουν αναπτυχθεί τέτοια μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης σε όλο τον κόσμο». Το ερευνητικό πρόγραμμα έχει ολοκληρωθεί, μακάρι να μπορέσουμε να το μετατρέψουμε και σε προϊόν, τονίζει ο κ. Ευσταθόπουλος.
Εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης συμβάλλουν στην πρώιμη διάγνωση της άνοιας
Εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης επιταχύνουν την ανακάλυψη νέων φαρμάκων
Όσον αφορά την ανάπτυξη νέων φαρμάκων, σύμφωνα με τον ίδιο, εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να επιταχύνουν τη διαδικασία ανακάλυψης τους, γιατί βοηθάνε τους ειδικούς, προβλέποντας τη δομή και τη λειτουργία νέων μορίων που μπορούν να συμβάλλουν σε αποτελεσματικές θεραπείες. «Υπάρχουν αρκετά τέτοια ερευνητικά αποτελέσματα από ομάδες από όλο τον κόσμο που μας βοηθούν σε αυτά και βέβαια και στην προσωποποιημένη ιατρική, "για να ράψουμε ένα κουστούμι στα μέτρα του καθενός", δηλαδή να δώσουμε μία φαρμακευτική αγωγή που ταιριάζει στην περίπτωση του καθενός ξεχωριστά». Για τη γενετική ο καθηγητής σχολιάζει ότι είναι ένα προνομιακό πεδίο για την τεχνητή νοημοσύνη, «γιατί τα εργαλεία αυτά μέσω ανάλυσης μεγάλου όγκου δεδομένων γενετικών πληροφοριών, μας βοηθούν να προβλέψουμε, αλλά και να προλάβουμε ασθένειες»
Τι κίνδυνοι ελλοχεύουν για την ανθρωπότητα
Η τεχνητή νοημοσύνη συμβάλλει και στη ρομποτική χειρουργική. Όπως αναφέρει ο κύριος Ευσταθόπουλος, σε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης οι ειδικοί ενσωματώνουν αλγορίθμους, οι οποίοι βοηθάνε τον χειρουργό να αυξήσει την ακρίβεια, την ταχύτητα και την ασφάλεια της χειρουργικής πράξης. «Και ενδεχομένως, στο άμεσο μέλλον να χειρουργούν τα ίδια τα ρομπότ, κάτι που δοκιμάζεται ήδη σε πειραματικό στάδιο». Τι κινδύνους ελλοχεύει αυτό για την ανθρωπότητα και πώς θα πρέπει να καθοριστούν τα όρια; Μπορεί άραγε ένα μηχάνημα να αντικαταστήσει εξ ολοκλήρου το ανθρώπινο χέρι και τι ζητήματα μπορεί να προκύψουν από κάτι τέτοιο, ερωτάται εύλογα ο αντιπρύτανης. Θίγετε ένα πολύ μεγάλο θέμα που περιλαμβάνει πολλά ζητήματα και πεδία, απαντά ο Στ. Ευσταθόπουλος και εξηγεί: «Καταρχάς αναδεικνύεται το πεδίο της βιοηθικής. Επίσης, αναδεικνύονται νομικά ζητήματα, αλλά και ζητήματα αποδοχής των εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης από τους ίδιους τους ασθενείς, αλλά και ζητήματα αποδοχής των συστημάτων αυτών από τους γιατρούς».
Οι ασθενείς αποδέχονται τη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης
Ξεκινώντας από την αποδοχή των ασθενών, ο κ. Ευσταθόπουλος αναφέρει ότι υπάρχουν πολλές μελέτες, μεταξύ των οποίων και της δικής του ομάδας στο «Αττικόν», οι οποίες καταδεικνύουν ότι οι ασθενείς αποδέχονται να χρησιμοποιεί η επιστημονική κοινότητα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης.
«Δεν αποδέχονται όμως, να πάρουν τη διάγνωση τους από ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης. Θέλουν ο γιατρός να είναι υπεύθυνος για τη διάγνωση». Εσείς θα αποδεχόσασταν να πάρετε τη διάγνωση σας από ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, ερωτάται, στη συνέχεια, ο αντιπρύτανης Έρευνας και Καινοτομίας του ΕΚΠΑ. «Πολύ καλή ερώτηση, αλλά δεν μπορώ να δώσω μονοσήμαντη απάντηση. Γενικά μιλώντας, θα λεγα σε αυτή τη φάση που βρισκόμαστε, όχι δεν θα αποδεχόμουνα. Και ο λόγος είναι ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης αυτή τη στιγμή, είναι εξαρτώμενα στον μεγαλύτερο τους βαθμό, από την εκπαίδευση που λαμβάνουν. Άρα, πρέπει να ξέρω τι εκπαίδευση έχει λάβει ένα τέτοιο σύστημα, για να ξέρω αν θα το εμπιστευτώ. Και μάλιστα για τον ίδιο λόγο, δεν έχω απάντηση να σας δώσω, για το αν θα το αποδεχόμουν να με βοηθάει. Γιατί αν ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης έχει εκπαιδευτεί με δεδομένα που είναι "σκουπίδια" θα μου απαντήσει με "σκουπίδια". Ως εκ τούτου με την ίδια λογική υπάρχει και ερωτηματικό για την αποδοχή αυτών των συστημάτων και από τους γιατρούς. Εάν δεν ελέγξουμε αυτά τα συστήματα και δεν τα τεστάρουμε δεν τα αποδεχόμαστε a priori».
Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης δεν μπορούν να λειτουργούν αυτόνομα - Το παράδειγμα με το σκάκι
Η Επιτροπή Βιοηθικής αναδεικνύει όλα αυτά τα ζητήματα και θεωρεί ότι αυτή τη στιγμή τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης δεν μπορούν να λειτουργούν αυτόνομα, αλλά μόνο ως βοηθητικά εργαλεία και η ευθύνη βαρύνει τους γιατρούς, αναφέρει μεταξύ άλλων ο κ. Ευσταθόπουλος. Ποια είναι όμως η προοπτική εντός δεκαετίας, είναι η επόμενη ερώτηση που τίθεται στον καθηγητή. «Για τη δεκαετία δεν προβλέπω ότι μπορεί να αλλάξει αυτό. Από όσο μπορώ να εκτιμήσω, η ευθύνη θα μείνει στους γιατρούς. Κι εδώ έρχονται και θέματα νομικών ρυθμίσεων. Θα αποδεχτεί κάποια στιγμή η ανθρωπότητα, η κοινότητα μας, οι νομικοί μας να υπάρξουν ρυθμίσεις, όπου τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούν να λειτουργούν και αυτόνομα; Είναι θέμα ρυθμίσεων αυτό. Και επιστρέψτε μου να χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα από ένα πεδίο ενδιαφέροντός μου εκτός υγείας, που είναι το σκάκι. Το 1997 όταν το μηχάνημα της IBM κέρδισε τον παγκόσμιο πρωταθλητή Γκασπάροφ (κατά πολλούς τον ισχυρότερο μέχρι τώρα σκακιστή όλων των εποχών) αποδείχτηκε ότι τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης στο σκάκι παίζουν καλύτερα από τον άνθρωπο. Αυτό από τότε έχει μεγιστοποιηθεί και δεν υπάρχει περίπτωση άνθρωπος να κερδίσει στο σκάκι πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης. Έτσι, λοιπόν, οι σκακιστές δεν αφήνουν τα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης να παίζουν στα τουρνουά».
Μέλος του μητρώου
