Η ζήτηση για Τουρκία επανακάμπτει, στην Ισπανία οι δημοφιλείς προορισμοί δοκιμάζουν τα όρια και τις αντοχές τους, η Κύπρος διανύει την καλύτερη ιστορικά περίοδο από πλευράς επιδόσεων αλλά και τουριστικών επενδύσεων και η Ελλάδα ετοιμάζεται για μία ακόμη χρονιά-ρεκόρ, η οποία ωστόσο συνδέεται για πρώτη φορά με την επιβολή του φόρου διαμονής ώστε να προστεθούν έσοδα στα δημόσια ταμεία από... την κότα με τα χρυσά αυγά: τον ελληνικό τουρισμό.
Τα μηνύματα από τις αγορές εντός κι εκτός Ευρώπης δείχνουν ότι ο ανταγωνισμός στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου φουντώνει ακόμη περισσότερο το 2018, έτος που προβλέπεται ιδιαίτερα θερμό για τον τουρισμό της Μεσογείου, μετά τα ήδη ιστορικά υψηλά του 2017 για τον ευρωπαϊκό Νότο. Με βάση τα στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (ΠΟΤ), οι διεθνείς αφίξεις στην Ευρώπη έφτασαν τα 671 εκατ. το 2017, σημειώνοντας άνοδο 8%, με τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και της Μεσογείου να σημειώνουν εντυπωσιακές επιδόσεις με διψήφια αύξηση των αφίξεων κατά 13%, έναντι του 7% των δυτικοευρωπαϊκών αγορών και του 5% στη Βόρεια, στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Ο φόρος διαμονής
Μέσα στο γενικότερο άκρως ανταγωνιστικό πλαίσιο, οι ελληνικοί προορισμοί προετοιμάζονται φέτος για μία ακόμη χρονιά υψηλών επιδόσεων με τους μεγάλους tour operators του εξωτερικού να καταγράφουν ήδη διψήφια αύξηση στις προκρατήσεις τους, κατατάσσοντας τη χώρα μας στην κορυφή των προτιμήσεων για φέτος το καλοκαίρι, όπως φαίνεται από τα μηνύματα που έρχονται από ουκ ολίγες αγορές (Γερμανία, Αυστρία, Πολωνία κ.ά.). Χαρακτηριστικά, από τη διεθνή τουριστική έκθεση της Ουτρέχτης, η οποία ολοκληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα και τις επιχειρηματικές συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν εκεί, προκύπτει, όπως αναφέρουν οι επιτελείς του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, αύξηση κρατήσεων της τάξης του 30% από την Ολλανδία σε σχέση με πέρυσι, ενώ και το 2017 οι αφίξεις από τη συγκεκριμένη αγορά κινήθηκαν με ρυθμό αύξησης άνω του 18%, με τους Ολλανδούς τουρίστες να προσεγγίζουν -μέχρι και τον περασμένο Νοέμβριο- τους 800.000.
Παρ' όλα αυτά, με δεδομένα το ρευστό περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχή και το comeback προορισμών στη Μεσόγειο που είχαν υποστεί απώλειες όλο το προηγούμενο διάστημα αντιμετωπίζοντας θέματα ασφαλείας, το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας και της υπερφορολόγησης του ελληνικού τουρισμού παραμένει βασικός παράγοντας ανησυχίας για τους εγχώριους τουριστικούς φορείς. Σημειωτέον ότι η φορολογία του κλάδου -πέραν από τις θετικές επιδόσεις και το ενδιαφέρον για νέες επενδύσεις- ήταν και στο μενού της περασμένης εβδομάδας κατά το γεύμα εργασίας που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της Bundesbank στη Φρανκφούρτη μετά από πρόσκληση του προέδρου της Γενς Βάιντμαν, με προσκεκλημένους εκπροσώπους των κεντρικών τραπεζών Γερμανίας και Ελλάδας, τον πρέσβη της Γερμανίας στην Ελλάδα Γενς Πλέτνερ και υψηλόβαθμα στελέχη των εμπορικών τραπεζών και της επιχειρηματικής κοινότητας των δυο κρατών, ενώ ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) εκπροσωπήθηκε από τον πρόεδρο του διοικητικού του συμβουλίου Γιάννη Ρέτσο και τον αντιπρόεδρό του Ευτύχιο Βασιλάκη.
Το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουρισμού έχει να κάνει πλέον με δύο παραμέτρους: αφενός με το γνωστό θέμα των υψηλότερων συντελεστών ΦΠΑ κατά 7%-8% ποσοστιαίες μονάδες έναντι των ανταγωνιστριών χωρών, αφετέρου με τον νέο φόρο διαμονής, η εφαρμογή του οποίου έχει ξεκινήσει από τις αρχές του 2018 με ανοιχτά ωστόσο ορισμένα πρακτικά ζητήματα, τα οποία πρέπει να επιλυθούν από το οικονομικό επιτελείο. Το υπουργείο Οικονομικών Το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουρισμού έχει να κάνει πλέον με δύο παραμέτρους: αφενός με το γνωστό θέμα των υψηλότερων συντελεστών ΦΠΑ, κατά 7-8 ποσοστιαίες μονάδες έναντι των ανταγωνιστριών χωρών, και αφετέρου με τον νέο φόρο διαμονής, η εφαρμογή του οποίου έχει ξεκινήσει από τις αρχές του 2018 με ανοικτά»ωστόσο ορισμένα πρακτικά ζητήματα, τα οποία χρήζουν επίλυσης και διευκρινίσεων από το οικονομικό επιτελείο. Το υπουργείο Οικονομικών μόλις την περασμένη Πέμπτη (18/1) έφερε στη Βουλή την τροπολογία για την επιβολή του φόρου διαμονής στα ξενοδοχεία, ο οποίος ισχύει ήδη από 1/1/2018, με την οποία ορίζεται ότι βαρύνει σε κάθε περίπτωση τον διαμένοντα στο ξενοδοχειακό κατάλυμα, δωμάτιο ή διαμέρισμα και επιβάλλεται πριν από την αναχώρησή του με την έκδοση ειδικού παραστατικού. Για την είσπραξη του φόρου, πάντως, θα χρειαστούν περαιτέρω διευκρινίσεις με σχετική απόφαση του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργου Πιτσιλή όσον αφορά τον τύπο και το περιεχόμενο της δήλωσης απόδοσης του ειδικού αυτού φόρου, τον χρόνο και τη διαδικασία επιβολής και απόδοσής του, το περιεχόμενο, τη διαδικασία και τον τρόπο έκδοσης του ειδικού στοιχείου -απόδειξης είσπραξης φόρου διανομής καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων του νόμου.
Ενδεικτικά, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΞΕΕ) ζητεί εξαίρεση από την επιβολή του φόρου διαμονής (ο οποίος επιβάλλεται ανά δωμάτιο και ανά διανυκτέρευση και έχει ύψος 0,5 ευρώ στα ξενοδοχεία 1-2 αστέρων, 1,5 ευρώ στα ξενοδοχεία 3 αστέρων, 3 ευρώ στις μονάδες 4 αστέρων και 4 ευρώ στα ξενοδοχεία 5 αστέρων) σε περίπτωση παράτασης της ημερήσιας διαμονής του πελάτη λόγω καθυστερημένης αναχώρησης, ώστε να μην επιβαρύνεται υπέρμετρα ο πελάτης που παρατείνει για κάποιες μόνο ώρες τη διαμονή του στο κατάλυμα, ενώ και στις περιπτώσεις διημέρευσης η καταβολή μειωμένου φόρου κατά 50% θα ήταν μια δίκαιη λύση. Το ΞΕΕ θεωρεί παράλληλα ότι είναι εύλογο το αίτημα των ξενοδόχων των νησιών του Αιγαίου που έχουν πληγεί από την προσφυγική κρίση περί απαλλαγής από τον φόρο διαμονής, ως ελάχιστη συμπαράσταση του κράτους στη χειμαζόμενη οικονομία τους, με το επιπλέον δεδομένο ότι «συμβαδίζει με την πολιτική του υπουργείου Οικονομικών, αφού ήδη νομοθετήθηκε η παράταση της έκπτωσης του ΦΠΑ στα 5 αυτά νησιά».
Ο ανταγωνισμός
Τονίζοντας το ζήτημα της υπερφορολόγησης στην Ελλάδα, οι τουριστικοί φορείς φέρνουν το πιο κοντινό παράδειγμα της Κύπρου, όπου ο κλάδος σημειώνει ιστορικές επιδόσεις, προσελκύοντας παράλληλα επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από το εξωτερικό. «Στην Κύπρο ο ΦΠΑ μεταφοράς επιβατών στο εσωτερικό και εστίασης είναι στο 9%, ενώ στην Ελλάδα στο 24%. Στην Κύπρο ο ΦΠΑ διαμονής είναι στο 9%, ενώ στην Ελλάδα στο 13%. Η χαμηλή φορολογία έχει μετατρέψει την Κύπρο σε επενδυτικό μαγνήτη», σχολιάζουν χαρακτηριστικά σε συνέχεια και των πρόσφατων ανακοινώσεων, προ ημερών, στο νησί για το «City Of Dreams Mediterranean», το πρώτο πολυθεματικό καζίνο-θέρετρο του νησιού και το μεγαλύτερο του είδους του στην Ευρώπη, το οποίο προγραμματίζεται να λειτουργήσει στη δυτική Λεμεσό το 2021 και να προσελκύσει επιπλέον 300.000 τουρίστες.
Η επένδυση, που αποτελεί τη μεγαλύτερη τουριστική ανάπτυξη που έγινε ποτέ στην Κύπρο, θα φτάσει τα 550 εκατ. ευρώ και πραγματοποιείται από την κοινοπραξία των Κινέζων της Melco και CNS του ομίλου Σιακόλα με τον δισεκατομμυριούχο ιδιοκτήτη και διευθύνoντα σύμβουλο της Melco Resorts & Entertainment Ltd, Λορενς Χο, να δηλώνει ότι «η Κύπρος είναι μια ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά με πολλές δυνατότητες» και ότι θέλει να φέρει «πολλούς Ασιάτες τουρίστες στη χώρα». Σημειωτέον ότι το 2017 ήταν χρονιά με υψηλότατες επιδόσεις για τον τουρισμό στην Κύπρο, με τα έσοδα για την περίοδο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου να σημειώνουν αύξηση κατά 11,9%, φτάνοντας τα 2,49 δισ. ευρώ, ενώ διψήφια άνοδο 14,9% σημειώνουν και οι αφίξεις από το εξωτερικό το ίδιο διάστημα, φτάνοντας συνολικά τα 3,4 εκατ. ευρώ.
Πάντως και στην Κύπρο, όπως και στην Ελλάδα, ζητούμενο είναι η αύξηση της κατά κεφαλή δαπάνης ανά τουρίστα, η οποία βαίνει μειούμενη, φτάνοντας για τον πιο καυτό μήνα του έτους, τον Αύγουστο του 2017, στα 809 ευρώ από 855 ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2016, ενώ η μέση δαπάνη ανά ταξίδι τον ίδιο μήνα στην Ελλάδα ήταν στα 594 ευρώ. Κατά πολύ υψηλότερη, στα 1.088 ευρώ την ίδια περίοδο ήταν η κατά κεφαλή δαπάνη στην Ισπανία που παραμένει και για το 2018 στην πρώτη γραμμή της ζήτησης, με βάση τις προκρατήσεις από τους μεγάλους ταξιδιωτικούς οργανισμούς του εξωτερικού. Οι αφίξεις στην Ισπανία σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, με τον συνολικό αριθμό των διεθνών επισκεπτών το 2017 να φτάνει αισίως τα 82 εκατ. ευρώ, ενώ η αύξηση στα έσοδα από τον τουρισμό αντιστοιχεί σε ένα 12,4%. Η συνέχεια και για το 2018 προμηνύεται επίσης ανοδική: ο ταξιδιωτικός κολοσσός της TUI, από τη Γερμανία, καταγράφοντας τις τάσεις της σεζόν για το 2018 βλέπει ισχυρή ζήτηση για τη χώρα και το τρέχον έτος, μετά από μια χρονιά κατά την οποία οι αντοχές των δημοφιλών ισπανικών προορισμών δοκιμάστηκαν στα όριά τους και τα τουριστικά πακέτα κυριολεκτικά ξεπούλησαν.
Η TUI, πέραν της Ελλάδας για την οποία οι κρατήσεις από Γερμανία για φέτος παραπέμπουν σε ένα +16%, βλέπει υψηλούς ρυθμούς ως προς τη ζήτηση για Βουλγαρία (+25%), με παράλληλη συνεχιζόμενη ανάκαμψη για Αίγυπτο (+58%) και Τυνησία (125%).
Το μεγάλο comeback ωστόσο κάνει φέτος στη γερμανική αγορά -τη μεγαλύτερη εισερχόμενου τουρισμού για την Ελλάδα- η Τουρκία, μετά από δύο χρόνια διψήφιων ρυθμών πτώσης.
Ολοι οι tour operators καταγράφουν φέτος αύξηση για την Τουρκία, η οποία βρίσκεται αισίως στην τρίτη θέση της κατάταξης ως προς τη ζήτηση τουριστικών πακέτων για το 2018 μετά την Ισπανία και την Ελλάδα. Μετά το ρεκόρ των 5,6 εκατ. Γερμανών τουριστών στη χώρα, το 2015 ο αριθμός έπεσε σχεδόν στο μισό κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας, ενώ τώρα η TUI καταγράφει αύξηση σε ποσοστό 70% στις κρατήσεις για τη θερινή σεζόν του 2018 και στο ίδιο μοτίβο ακολουθούν και άλλοι ξένοι tour operators εξ ου και η αύξηση της προσφοράς των πακέτων και των διαθέσιμων αεροπορικών θέσεων για δημοφιλείς τουρκικούς προορισμούς.
Μέλος του μητρώου
