Ποιος Θυμάται το Ναυάγιο του Sea Diamond;

Η δειγματοληψία έγινε σε συνεργασία με τη «Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Θηραίων Πολιτών για την Ανέλκυση του Κ/Ζ Sea Diamond» και με το Πολυτεχνείο Κρήτης (Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Διαχείρισης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων).
Έχουν περάσει 11 χρόνια από τη βύθιση και εγκατάλειψη του ναυαγίου στο βυθό της Καλντέρας και εκτός από τα πετρελαιοειδή, εξακολουθείται η διαρροή τοξικών και επικίνδυνων ουσιών στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Καθώς το κουφάρι του πλοίου διαβρώνεται, ο ρυθμός ρύπανσης αναμένεται να είναι ολοένα αυξανόμενος.

Η ανέλκυση του ναυαγίου, που αποτελεί καθιερωμένη προεκλογική υπόσχεση κάθε νέας κυβέρνησης προς τους κατοίκους του νησιού, γρήγορα ξεχνιέται, παρ' όλο που αυτό έχει χαρακτηριστεί ως εγκαταλελειμμένο απόβλητο και παρά την καταδίκη των φυσικών προσώπων και της εταιρείας που προξένησε το ναυάγιο.
Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος που βρέθηκε στην περιοχή αμέσως μετά τη βύθιση και έκτοτε παρακολουθεί στενά το ζήτημα, έχει εξ' αρχής επισημάνει τον κίνδυνο της αναπόφευκτης τοξικής ρύπανσης σε περίπτωση μη-ανέλκυσης, ενώ εκπρόσωποι του Ινστιτούτου έχουν κληθεί να καταθέσουν ως μάρτυρες σε πολυάριθμες δίκες για το ζήτημα αυτό.

Το παράδοξο με την υπόθεση του Sea Diamond είναι ότι επί 11 χρόνια η πολιτεία δεν πράττει το αυτονόητο. Δεν εφαρμόζει το νόμο περί ανέλκυσης ναυαγίων που ορίζει την υποχρέωση της ασφαλούς απομάκρυνσης με έξοδα του πλοιοκτήτη και του ασφαλιστικού του οργανισμού. Επίσης παράδοξο είναι ότι χρειάστηκαν 9 χρόνια για να ολοκληρωθεί η δίκη για τις ποινικές ευθύνες του ναυαγίου του Sea Diamond, όπου και αποφασίστηκε τελεσίδικά η ενοχή του Πλοιάρχου και των πλοιοκτητών.

Ως μέτρο σύγκρισης για τη διαχείριση του ναυαγίου σε ένα ευνομούμενο κράτος, χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του κρουαζιερόπλοιου Costa Concordia το 2012 στην Ιταλία. Στην περίπτωση αυτή, οι ιταλικές αρχές τηρώντας απαράκλητα όλους τους κανόνες αποφυγής πρόκλησης ρύπανσης, υποχρέωσαν την πλοιοκτήτρια εταιρεία να ανελκύσει το ναυάγιο μέσα σε 14 μήνες και να πληρώσει περισσότερο από 1 δις ευρώ έως και την ανακύκλωσή του σε ναυπηγείo της Γένοβα.

Η υπόθεση του Sea Diamond αποδεικνύει για άλλη μία φορά ότι η προάσπιση του δημόσιου συμφέροντος διαχρονικά δεν αποτελεί προτεραιότητα για την εκάστοτε πολιτική ηγεσία στην Ελλάδα. Άλλοτε προτεραιότητα παραμένει η προάσπιση συγκεκριμένων συμφερόντων, ενώ άλλοτε διαπιστώνουμε ότι οι αρμόδιοι, ανεξάρτητα πολιτικής απόχρωσης, δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν, άρα ούτε και να διαχειριστούν, τα σοβαρά ζητήματα που σχετίζονται με το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.

Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος»