Αποτέλεσμα των εργασιών του Συνεδρίου ήταν η ομόφωνη απόφαση και των 13 Εμπορικών Συλλόγων του Νομού Κυκλάδων για την έκδοση του παρακάτω ψηφίσματος,.
Οι σύνεδροι ομόφωνα αποφάσισαν τα εξής:
1ο - Επιστροφή του ανθρώπινου δυναμικού στα νησιά μας – ένας μοχλός ανάπτυξης,(Επισυνάπτεται σε ηλεκτρονική μορφή η εργασία που εκπονήθηκε από τον Εμπορικό Σύλλογο Θήρας για το συγκεκριμένο θέμα).
2ο - Διατήρηση των ΔΟΥ στα νησιά μας,(Επισυνάπτεται σε ηλεκτρονική μορφή η εργασία που εκπονήθηκε από τον Εμπορικό Σύλλογο Θήρας για το συγκεκριμένο θέμα).
3ο - Στελέχωση δημόσιων υπηρεσιών.
4ο - Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και απάλυνση του φαινομένου της εποχικής απασχόλησης.
5ο - Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού π.χ., Πολιτιστικός, θρησκευτικός, οικολογικός, αγροτουρισμός.
6ο - Αποτελεσματικότερο νομικό πλαίσιο για την καταπολέμηση του παραεμπορίου (στάσιμου και πλανόδιου).
7ο - Διατήρηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά.
8ο - Επανίδρυση του υπουργείου Ναυτιλίας.
9ο - Αύξηση δαπανών για την υγεία και στελέχωση προσωπικού (ιατρικού και νοσηλευτικού) των Κέντρων Υγείας των νησιών.
10ο - Μείωση των εργοδοτικών εισφορών .
11ο - Ίδρυση γραφείων ΟΑΕΕ στις Κυκλάδες.
12ο - Ενίσχυση των δρομολογίων των άγονων γραμμών σε ετήσια βάση.
Όλες οι πολιτικές και μέτρα που προτείνονται, στοχεύουν στην προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού για την ισόρροπη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη του νομού μας σε Εθνικό, αλλά και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής- εσωτερικής αγοράς, σύμφωνα με τους όρους και τις κατηγορίες που περιλαμβάνει η Συνθήκη της Λισαβόνας και τους στόχους της Διακήρυξης του Αιγαίου, για την εδαφική συνοχή και τη νησιωτικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που πραγματοποιήθηκε στην Κω στις 28 Ιουνίου 2008.
Οι Πρόεδροι των Εμπορικών Συλλόγων Κυκλάδων
ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΘΗΡΑΣ
5ο Συνέδριο
ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ
Αμοργός:26/06/2011
Αναστάτωση και μεγάλη ανησυχία έχουν προκαλέσει σε όλο τον επιχειρηματικό κόσμο της Σαντορίνης δημοσιεύματα του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, σύμφωνα με τα οποία το υπουργείο οικονομικών στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού σχεδιάζει την λειτουργία μίας μόνο Δ.Ο.Υ. σε κάθε νομό.
Ο προγραμματισμός αυτός θα ισχύσει και για τις Κυκλάδες όπου σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες θα λειτουργήσει στο άμεσο μέλλον μόνο μία Δ.Ο.Υ. στη Σύρο.
Σ' αυτή τη μεγάλη Δ.Ο.Υ. μεταφέρεται το σύνολο των αρμοδιοτήτων των Δ.Ο.Υ. που σήμερα εξυπηρετούν τα υπόλοιπα νησιά ( Σαντορίνη, Πάρος, Νάξος, Μύκονος κ.λ.π. ) και οι οποίες ουσιαστικά καταργούνται, με πρόβλεψη για παραμονή σε αυτές ελαχίστων υπαλλήλων για τη στοιχειώδη εξυπηρέτηση των φορολογουμένων και μετατροπή τους σε κάποιο είδος Κ.Ε.Π.
Ο σχεδιασμός αυτός του Υπουργείου Οικονομικών εφόσον υλοποιηθεί, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την Συνταγματική Αρχή για την προστασία της Νησιωτικότητας, όπως αυτή καθιερώθηκε με την τελευταία αναθεώρηση του Συντάγματος της χώρας και τούτο αγνοεί παντελώς της ιδιαιτερότητες του νησιωτικού συμπλέγματος των Κυκλάδων και της μεγάλες δυσκολίες που υπάρχουν στην επικοινωνία μεταξύ των νησιών, οι οποίες ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες πολλαπλασιάζονται σε μέγιστο βαθμό λόγω των καιρικών συνθηκών που καθιστούν πολύ συχνά αδύνατη την ακτοπλοϊκή σύνδεση των νησιών (Ακόμα και την θερινή περίοδο από την Σαντορίνη υπάρχει μόνο δύο φορές την εβδομάδα πλοίο για τη Σύρο, με αποτέλεσμα κάποιος προκειμένου να διεκπεραιώσει υπόθεση του στη Σύρο να υποβάλλεται σε μεγάλα έξοδα και ταλαιπωρία και να απαιτείται η διανυκτέρευση του μία ή δύο ημέρες εκεί)
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η Δ.Ο.Υ. Θήρας εξυπηρετεί περισσότερους από 4.000 επιτηδευματίες όλων των κλάδων όχι μόνο από το νησί της Σαντορίνης, αλλά και από τα μικρότερα γειτονικά νησιά της Ίου, Ανάφης, Θηρασιάς, Φολεγάνδρου και Σικίνου.
Στη μεγάλη πλειοψηφία τους πρόκειται για μικρομεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις, οι οποίες ασχολούνται με τον τουρισμό και της συναφείς με αυτόν δραστηριότητες. Οι επιχειρηματίες της Σαντορίνης και των γειτονικών νησιών δεν επισκέπτονται την Δ.Ο.Υ. Θήρας μία φορά το χρόνο για να καταθέσουν τη φορολογική τους δήλωση ή να ζητήσουν μία φορολογική ενημερότητα. Οι ιδιαίτερες συνθήκες και η εποχικότητα της επιχειρηματικής δράσης στα νησιά μας, απαιτεί τη συχνή μετάβαση των επαγγελματιών στη Δ.Ο.Υ. Θήρας για την διεκπεραίωση των ποικίλων υποθέσεων τους (ενάρξεις, μεταβολές, συστάσεις εταιρειών, μεταβιβάσεις εταιρικών μεριδίων, θεωρήσεις βιβλίων και στοιχείων, ταμειακές μηχανές και φορολογικοί μηχανισμοί, υποβολή διαφόρων δηλώσεων, διακανονισμοί χρεών, μεταβιβάσεις ακινήτων, θεωρήσεις μισθωτηρίων και συμφωνητικών, διενέργεια προβλεπόμενων αυτοψιών κ.λ.π. ).
Είναι λοιπόν αυτονόητο ότι αν για την διεκπεραίωση όλων αυτών των υποθέσεων αναγκασθούν οι επιχειρηματίες του νησιού μας να πηγαίνουν στη Σύρο, όπου θα πηγαίνουν ταυτόχρονα και οι επιχειρηματίες από τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων, τα έξοδα με τα οποία θα επιβαρυνθούν αλλά και οι χρονικές καθυστερήσεις στην επίλυση των θεμάτων τους θα είναι τεράστιες και οι επιπτώσεις καταστροφικές για την λειτουργία των επιχειρήσεων.
Ο εμπορικός κόσμος της Σαντορίνης, οι επιχειρήσεις μικρές και μεγαλύτερες δίνουν καθημερινά μάχη επιβίωσης, μέσα σε ένα αρνητικό οικονομικό περιβάλλον , έχοντας να αντιμετωπίσουν τον ανελέητο ανταγωνισμό γειτονικών χωρών, της ολοένα αυξανόμενες φορολογικές και ασφαλιστικές επιβαρύνσεις, τη γραφειοκρατία και το συγκεντρωτισμό του Αθηνοκεντρικού κράτους, την συνεχιζόμενη μείωση του τζίρου και των περιθωρίων κέρδους, τον μεγάλο τραπεζικό δανεισμό και την πιστωτική ασφυξία.
Στην καθημερινή μας μάχη για να στηρίξουμε τις επιχειρήσεις μας, να διασφαλίσουμε το αύριο το δικό μας και των παιδιών μας, να κρατήσουμε ζωντανά τα νησιά μας, ζητάμε την έμπρακτη παρουσία της Ελληνικής Πολιτείας δίπλα μας. Ζητάμε να μην φύγουν από τα νησιά μας υπηρεσίες απαραίτητες για την επιχειρηματική μας δράση και για την καθημερινή εξυπηρέτηση των κατοίκων. Ζητάμε να εγκαταλειφθεί κάθε σκέψη για κατάργηση της Δ.Ο.Υ. Θήρας.
Εμείς ο εμπορικός κόσμος, οι κάτοικοι της Σαντορίνης κάνουμε το καθήκον μας απέναντι στην Ελληνική Πολιτεία, συνεισφέροντας εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο στα δημόσια ταμεία. Ας κάνει και η Ελληνική Πολιτεία το καθήκον της απέναντι σε μας στηρίζοντας το δίκαιο αίτημά μας.
Για το Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Θήρας
Ο πρόεδρος Νικόλαος Νομικός
ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΘΗΡΑΣ
5ο Συνέδριο
ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ
Αμοργός:26/06/2011
ΘΕΜΑ: << Επιστροφή του ανθρωπίνου δυναμικού στα νησιά σας ένας μοχλός ανάπτυξης >>
Όπως γνωρίζουμε, κάθε χρόνο στην αρχή της τουριστικής περιόδου κυρίως, αλλά και κατά την διάρκεια αυτής, πολλοί συμπατριώτες μας από τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας μας, έρχονται στα νησιά μας και τους άλλους τουριστικούς προορισμούς και αναζητούν εργασία.
Η άφιξή τους αυτή στους τουριστικούς προορισμούς της περιφέρειας, γίνεται με προοπτική εργασίας μόνον κατά την διάρκεια της τουριστικής περιόδου, με την λήξη της οποίας επιστρέφουν και πάλι στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Η αστυφιλία, δηλαδή η τάση των επαρχιακών πληθυσμών να συρρέουν στα Μεγάλα αστικά κέντρα αναζητώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, παραμένει στους ανθρώπους αυτούς, διότι στην πόλη έχουν καλύτερες συνθήκες εργασίας, παρέχεται καλύτερη μόρφωση και ψυχαγωγία, προσφέρεται καλύτερη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και γενικά εξυπηρετούνται οι περισσότερες ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου.
Η αστυφιλία ή αλλιώς αστικοποίηση, είναι άμεσα συνυφασμένη με τα οικονομικά ή κοινωνικά προβλήματα που δημιουργούνται.
Στοιχεία μας αποκαλύπτουν ότι τα πρώτα ίχνη της αστυφιλίας τα συναντούμε από την βιομηχανική επανάσταση και ύστερα.
Συμφώνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία και τις απογραφές του πληθυσμού, υπάρχει μια απότομη αύξηση του πληθυσμού από το 1971 στο 1981, ενώ στην συνέχεια υπάρχει επίσης σταδιακή αύξηση η οποία δεν είναι και τόσο εμφανής.
Ταυτόχρονα όμως με την αύξηση του αστικού πληθυσμού υπάρχει η μείωση του αγροτικού. Το 1981, ο αγροτικός πληθυσμός δεν ξεπερνούσε το 30,3%.
Αντίστοιχα ο αστικός πληθυσμός κυμαινόταν στο 58,15. Στη συνέχεια το 1991 ο αγροτικός πληθυσμός ήταν 29,3% και ο αστικός 58,95. Η απογραφή του 2001 έδειξε ότι το 60,2% του πληθυσμού κατοικεί στις πόλεις ενώ το 28% του πληθυσμού κατοικεί στην επαρχία.
Όπως φαίνεται αυξήθηκε ο αστικός πληθυσμός και μειώθηκε ο αγροτικός. Σήμερα ο μισός πληθυσμός ζει σε αστικά κέντρα και λέγεται πώς μέχρι το 2050 πάνω από το 70% του συνολικού πληθυσμού θα ζει στις πόλεις.
Με μια γρήγορη ματιά συμπεραίνουμε ότι η αστυφιλία μπορεί να ενέχει αρνητικές επιπτώσεις:
Η περιφέρεια, νησιωτική και ηπειρωτική, ερημώνεται καθώς δεν υπάρχουν κατάλληλα εργατικά χέρια, ο συγκεντρωτισμός στις πόλεις δημιουργεί ανεργία και υποαπασχόληση και έτσι μειώνεται η πρωτογενής και δευτερογενής παραγωγή στην περιφέρεια.
Στην εποχή μας για να καλυφθούν οι ανάγκες της περιφέρειας σε εργατικό δυναμικό, προσλαμβάνονται αλλοδαποί οι οποίοι αμείβονται χαμηλότερα από τους ημεδαπούς, χωρίς να λείπουν επίσης και περιστατικά
εκμετάλλευσής τους.
Όταν οι ημεδαποί αναζητούν εργασία, συχνά οι θέσεις
είναι καλυμμένες από αλλοδαπούς με συνέπεια την δημιουργία ανεργίας των ημεδαπών.
Βεβαίως δεν παραγνωρίζεται η περιβαλλοντική επιβάρυνση και η εγκληματικότητα στις πόλεις.
Ο συνδυασμός των συνεπειών της αστυφιλίας, δημιουργεί μία ανισότητα στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη μεταξύ των αστικών κέντρων και περιφέρειας.
Έτσι, βάσει των στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας για το 2006, στην Αττική καταγράφεται και το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Συγκεκριμένα, από το σύνολο των 178 δις ευρώ της Ακαθάριστης Προστιθεμένης Αξίας της Ελλάδας, τα 86,9 δις ευρώ παράγονται στην Αττική, ενώ ταυτόχρονα από τα 213,9 δις ευρώ που είναι το ΑΕΠ της χώρας, τα 105,2 δις παράγονται στην πολυπληθέστερη περιφέρεια της χώρας.
Όπως είναι φυσικό, στην Αττική καταγράφεται και το υψηλότερο κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, που φθάνει τις 26.212 ευρώ έναντι των 19.194 ευρώ που είναι ο μέσος όρος για όλες τις περιφέρειες.
Τα νησιά του Νομού Κυκλάδων χαρακτηρίζονται από ανομοιογενή πορεία οικονομικής, γεωγραφικής και δημογραφικής ανάπτυξης μέσα στο χρόνο.
Οι εξελίξεις σε αυτά, διαφέρουν από νησί σε νησί, για το λόγο αυτό παρατηρείται τάση ερήμωσης κάποιων νησιών και επομένως αποδυνάμωση της οικονομικής βάσης, ενώ σε κάποια άλλα παρατηρούμε αύξηση του προϊόντος, της απασχόλησης και του πληθυσμού.
Τα μικρότερα νησιά φαίνεται να εμφανίζουν τάσεις συρρίκνωσης και ερήμωσης από δημογραφική άποψη σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα. Η δημογραφική λοιπόν αύξηση συνδέεται με την αντικατάσταση των παραδοσιακών δραστηριοτήτων από τουριστικές, γι' αυτό και η συρρίκνωση του πληθυσμού παρατηρείται στα μη τουριστικά νησιά.
Ο κύριος όγκος της συνολικής απασχόλησης συγκεντρώνεται στον τριτογενή Τομέα και συνεπώς η εποχικότητα της απασχόλησης, αποτελεί ένα από τα δυσμενή ως προς την απασχολησιμότητα χαρακτηριστικά του νομού.
Αυτό επιβεβαιώνεται από πολύ πρόσφατα στοιχεία του ΟΑΕΔ για την κίνηση της αγοράς εργασίας σε πανελλήνιο επίπεδο, οτι δηλαδή τον Μάιο τρέχοντος έτους, παρατηρείται μείωση των εγγεγραμμένων ανέργων κατά 3%, μείωση των επιδοτούμενων ανέργων κατά 21% και αύξηση των προσλήψεων κατά 71% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, καθώς ξεκινά η τουριστική περίοδος.
Αντίστοιχα, η μισθωτή απασχόληση αυξήθηκε κατά 52.946 θέσεις εργασίας, έναντι 17.543 τον Απρίλιο και 49.608 το Μάιο του 2010. Οι ειδικοί αναμένουν σχετική συγκράτηση της ανεργίας τους επόμενους μήνες,
εξαιτίας της απασχόλησης στον τουριστικό τομέα και επιστροφή της σε ανοδική πορεία από το Σεπτέμβριο.
Γενικότερα, ο Νομός Κυκλάδων περιλαμβάνει νησιά τριών κατηγοριών :
Αυτά που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ανάπτυξης, μείωσης πληθυσμού και γεωγραφικής απομόνωσης : Κουφονήσια, Σχοινούσα, Ηρακλειά, Κέρος, Κίμωλος, Θηρασιά, Σίκινος, Φολέγανδρος, Ανάφη και Δονούσα
Αυτά που διαθέτουν εκμεταλλεύσιμους πόρους και αναπτύσσονται τουριστικά:
Σύρος, Νάξος, Άνδρος, Τήνος, Κέα, Κύθνος, Σέριφος, Σίφνος, Μήλος, Ίος, Αμοργός και τέλος,
αυτά με μεγάλη ανάπτυξη τουρισμού, όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και διεθνές επίπεδο: Μύκονος, Σαντορίνη , Πάρος
Τη δεκαετία ΄61-΄71 παρατηρείται ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα το οποίο ανακόπτεται τη δεκαετία ΄71-΄81. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο η Μύκονος παρουσιάζει θετική μεταβολή στην κίνηση του πληθυσμού και μόνο κατά 4% περίπου. Το ποσοστό αυτό είναι υψηλό εν συγκρίσει με τα μεγάλα ποσοστά μεταβολής του πληθυσμού σε άλλα νησιά, όπου παρατηρείται συρρίκνωση και η εγκατάλειψή τους του πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Από τη δεκαετία ΄71 - ΄81 το φαινόμενο της αστυφιλίας που εμφανίστηκε την προηγούμενη δεκαετία, αρχίζει να εκλείπει και τα περισσότερο τουριστικά νησιά αρχίζουν να εμφανίζουν μια αύξηση του πληθυσμού. Σημαντικότερη αύξηση παρουσιάζει η Μύκονος και ακολουθούν τα νησιά Σαντορίνη, Πάρος, Ίος, Αντίπαρος με ποσοστό αύξησης πάνω από 10 %, ενώ μικρή αύξηση του πληθυσμού - κάτω από 5% - παρουσιάζουν τα νησιά Σίφνος, Μήλος, Σέριφος και Σύρος.
Τα υπόλοιπα νησιά συνεχίζουν να χάνουν πληθυσμό με μικρότερο ρυθμό έως και ελάχιστο όπως η Κέα, η Μήλος και η Νάξος. Η πληθυσμιακή αύξηση στα μεγαλύτερα νησιά, οφείλεται στην αντικατάσταση των παραδοσιακών
δραστηριοτήτων από τουριστικές ενώ ο πρωτογενής και ο δευτερογενής τομέας δεν δείχνουν τάσεις ανάπτυξης.
Κατά τη δεκαετία ΄81- ΄91 στα πρώτα δέκα νησιά παρατηρούμε μία μεγάλη πληθυσμιακή συγκέντρωση που οφείλεται στην εγκατάλειψη των μεγάλων αστικών κέντρων (Αθήνα) και στην μετανάστευση σε μικρότερα αστικά και ημιαστικά κέντρα προς αναζήτηση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης.
Στη Σύρο και την Τήνο παρατηρούμε μια τάση συγκράτησης του πληθυσμού. Στη Φολέγανδρο, την Άνδρο, τη Σέριφο και τη Μήλο, ο πληθυσμός μειώνεται σε σχετικά μικρό ποσοστό σε σχέση με το μέσο όρο του συνόλου της χώρας, ενώ στα υπόλοιπα νησιά οι συνθήκες εσωτερικής μετανάστευσης τείνουν να γίνουν αναστρέψιμες αν δεν παρθούν άμεσα διορθωτικά μέτρα ανάπτυξης των νησιών αυτών σε παρεμβάσεις που να υπόσχονται τη δημιουργία παραγωγικής
απασχόλησης.
Κατά τη δεκαετία ΄91 - ΄01 παρατηρείται μία γενικότερη αύξηση στον Πληθυσμό των νησιών του Νομού Κυκλάδων. Ιδιαίτερη αύξηση πληθυσμού σημειώνεται στα νησιά: Μύκονος, Σαντορίνη, Πάρος, Κέα, Κουφονήσια, Σχοινούσα, Δονούσα και Ηρακλειά.
Ακολουθούν η Σέριφος, η Αντίπαρος, η Νάξος και η Φολέγανδρος και ακολουθούν τα υπόλοιπα νησιά με μικρότερες αυξήσεις πληθυσμού.
Τέλος, παρατηρούμε ότι στη Σύρο και την Κύθνο σημειώνεται ελάχιστη μείωση του πληθυσμού, ενώ στη Σίκινο η μείωση αυτή φτάνει το 10%.
Η μέση αύξηση του πληθυσμού είναι στο Νομό Κυκλάδων μεγαλύτερη από την αντίστοιχη αύξηση στο σύνολο της χώρας. Για την περίοδο *1981 - 1991* τα μεγέθη ήταν *11,7%* για τον Νομό Κυκλάδων, έναντι *5,3%* της υπόλοιπης χώρας, ενώ για την περίοδο *1991 - 2001* η αντιστοιχία ήταν *19,8%* έναντι *6,9%.*
Η εξέλιξη αυτή δείχνει τάση συγκράτησης του πληθυσμού και προσέλκυσης μεταναστών και οφείλεται κατά μεγάλο ποσοστό στη γρήγορη ανάπτυξη του *τουριστικού τομέα* η οποία προσδίδει στις ευνοϊκές αυτές δημογραφικές τάσεις στοιχεία μονιμότητας παραμονής.
Παρατηρείται δε, ότι ο πληθυσμός υπερδεκαπλασιάζεται την περίοδο από Μάρτιο έως Νοέμβριο, με αιχμή τους καλοκαιρινούς μήνες, γεγονός που οφείλεται στον τουρισμό και που έχει επιπτώσεις στην υποδομή και γενικά στο περιβάλλον, διότι η υπάρχουσα υποδομή μπορεί να εξυπηρετήσει τον ντόπιο πληθυσμό και είναι πολύ δύσκολο να καλύψει δεκαπλάσιες ανάγκες κατά την περίοδο της τουριστικής αιχμής.
*Η οικονομική αποδυνάμωση ενός νησιού, αντανακλάται στη μείωση των οικονομικά ενεργών ομάδων ηλικιών, λόγω μετανάστευσης και επομένως στην αύξηση των μη παραγωγικών ηλικιών δηλ. γήρανση πληθυσμού.
Το αντίθετο, δηλαδή η οικονομική ανάπτυξη του νησιού, αντανακλάται στην αύξηση του πληθυσμού δηλ. αύξηση γεννήσεων. *
Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, οι άνεργοι στο Νομό Κυκλάδων είναι 4,5 φορές περισσότεροι από τους απασχολούμενους.
Κατά τη δεκαετία ΄81-΄91, οι άνεργοι ήταν 22 φορές περισσότεροι, διότι κατά την περίοδο αυτή οι επαγγελματικές ευκαιρίες συρρικνώθηκαν, ενώ εγκαταστάθηκαν στα νησιά παραγωγικές ηλικίες.
Το γεγονός της αύξησης των απασχολούμενων και της μείωσης των ανέργων σε πολλά νησιά του Νομού πρέπει να συνδεθεί με το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του παραγωγικού τους πληθυσμού, μετανάστευσε προς τα αστικά κέντρα και ο πληθυσμός που απέμεινε είχε τη δυνατότητα να βρει σχετικά ευκολότερα εργασία.
Τέλος, παρουσιάζεται έντονο το φαινόμενο της εποχιακής ανεργίας, η οποία είναι αποτέλεσμα του αυξημένου ποσοστού απασχόλησης στον τριτογενή τομέα και ειδικότερα στον τουρισμό. Έτσι, εμφανίζεται το φαινόμενο μετά τη λήξη της τουριστικής περιόδου, να παρατηρείται κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των εγγεγραμμένων στους καταλόγους ανέργων του Ο.Α.Ε.Δ.
Στα νησιά των Κυκλάδων μέχρι πριν λίγα χρόνια, βασική παραγωγική δραστηριότητα του πληθυσμού, ήταν ο αγροτικός τομέας μαζί με το εμπόριο και τη ναυτιλία.
Αρνητικός παράγοντας που οδήγησε στην συρρίκνωση του πρωτογενή τομέα, ήταν η εσωτερική μετανάστευση του πληθυσμού προς τα αστικά κέντρα, αύξηση της γήρανσης του πληθυσμού, η στενότητα των διαθέσιμων πόρων, το κόστος μεταφοράς των πρώτων υλών και των τελικών προϊόντων που είναι πολύ υψηλό, καθώς και η ανάπτυξη του τριτογενή τομέα.
Μαζί με τη γεωργία εγκαταλείφθηκαν σε σημαντικό βαθμό η κτηνοτροφία και η αλιεία. Το έδαφος των νησιών είναι ορεινό, με λίγες πεδινές εκτάσεις και γι' αυτό οι περισσότερες χρησιμοποιούνται ως βοσκότοποι.
Όσον αφορά το δευτερογενή τομέα η απασχόληση σε όλα τα νησιά πλην της Σύρου, αφορά στις υπηρεσίες και σε μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, όπως είναι ο
κλάδος ειδών διατροφής, ο κλάδος κατασκευής μεταφορικών μέσων και ο κλάδος που ασχολείται με το ξύλο.
Ο κατεξοχήν δυναμικός κλάδος οικονομικής και δημογραφικής ανάπτυξης για τα νησιά των Κυκλάδων διαφαίνεται να είναι ο τουρισμός. Η στήριξη της
Τοπικής οικονομίας βασίζεται πλέον στην τουριστική δραστηριότητα των κατοίκων των νησιών.
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο τουριστικός τομέας, είναι η μικρή τουριστική περίοδος που συνήθως είναι δύο μήνες (Αύγουστος και Ιούλιος) και μόνο στη
Μύκονο και στη Σαντορίνη, η κίνηση αρχίζει από τον Μάιο και λήγει τον Σεπτέμβριο.
Τα νησιά του Νομού Κυκλάδων πέρα από τις τουριστικές δραστηριότητες, παρουσιάζουν συγκριτικό πλεονέκτημα και σε τοπικές καλλιέργειες ή προϊόντα.
Η Σύρος για παράδειγμα παράγει τα γνωστά λουκούμια και χαλβαδόπιτες, η Σαντορίνη φάβα, η Άνδρος αμυγδαλωτά, η Τήνος και η Νάξος έχουν θαυμάσια
παραδοσιακά υφαντά και λαϊκή χειροτεχνία, η Σίφνος κεραμοποιία.
Από την παρουσίαση αυτή, διαφαίνεται ότι ο σημαντικότερος κλάδος από πλευράς απασχόλησης και δημιουργίας νέων θέσεων είναι ο κλάδος του εμπορίου,
ξενοδοχείων και εστιατορίων, καθώς και ο πρωτογενής τομέας σε νησιά με συγκριτικό πλεονέκτημα σε κάποιο τοπικό προϊόν ή καλλιέργεια.
Σύμφωνα με την μελέτη με τίτλο <<Τοπικό Σχέδιο Δράσης για την Απασχόληση του << ΝΟΜΟΥ ΚΥΚΛΑΔΩΝ>>, που εκπόνησε το ενιαίο K.E.K. N. Kυκλάδων, στο πλαίσιο
Της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας EQUAL <<Εν Δράσει>>, που συντονίζει η Ελληνική Εταιρία Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, προκύπτει ότι η απασχόληση στο
Ν. Κυκλάδων, παρουσιάζει διαχρονικές μεταβολές, με κύριο χαρακτηριστικό την αυξητική τάση των απασχολούμενων στο τριτογενή τομέα και την παράλληλη
μείωση του ποσοστού απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα.
Ο πρωτογενής τομέας απασχολεί το 12,5% αμφοτέρων τω φύλων (έναντι του 19% το 1991), ο δευτερογενής το 28,1% (έναντι του 27,4% το 1991) ενώ ο τριτογενής το 54,5% (έναντι του 43,7% το 1991). Ο τριτογενής είναι σημαντικά αυξημένος τόσο σε σχέση με τους άλλους δύο όσο και σε σχέση με το 1991.
Η συμμετοχή των απασχολούμενων στον α΄ γενή τομέα είναι μεγαλύτερη στα μικρά νησιά (Κουφονήσια, Ηρακλειά, Ανάφη) όπου δεν παρουσιάζουν σημαντική
τουριστική ανάπτυξη.
Στον δευτερογενή τομέα τα μεγαλύτερα ποσοστά απασχόλησης τα παρουσιάζουν η Τήνος , η Κέα, η Μήλος, η Μύκονος, η Σέριφος, η Σίφνος, η Κίμωλος και η
Σχοινούσα.
Στον τριτογενή τομέα, εκτός από τα κατεξοχήν τουριστικά νησιά την Θήρα, Μύκονο, Πάρο, Σύρο κ.λπ. που παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά απασχόλησης
σε σύγκριση με τους άλλους δύο τομείς, είναι εντυπωσιακή η μεταβολή που παρουσιάζουν σχεδόν όλα τα μικρά νησιά κατά τη δεκαετία 1991-2001 προς τον
τριτογενή τομέα. Για παράδειγμα, η Σίκινος από 29,9% που είχε συγκεντρώσει στον τριτογενή τομέα το 1991, το 2001 συγκεντρώνει 50%. Η Ηρακλειά από 10% αύξησε το ποσοστό στο 44,6 % και η Δονούσα από 8,33 σε 61,9.
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, η πλειοψηφία των ερωτώμενων που απάντησαν διέμεναν πριν από την παρούσα κατοικία σ' άλλο νομό της Ελλάδος
(ποσοστό 55,51%). Ένα σημαντικό ποσοστό (38,69%) διέμενε στο ίδιο νησί πριν από τον παρόντα τόπο κατοικίας. Μόνο το 3,74% προέρχεται από άλλη χώρα και ακόμη λιγότεροι (το 2,06%) από άλλο νησί των Κυκλάδων. Η Πάρος στην συντριπτική της πλειοψηφία (82,14%) απ' αυτούς που απάντησαν προέρχεται από άλλο νομό της Ελλάδας. Ακολουθούν η Νάξος και η Μύκονος, η Τήνος και η Μήλος.
Η σχέση των ανέργων με το εργατικό δυναμικό, παρουσιάζει πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας. Πιο συγκεκριμένα, στο σύνολο των Κυκλάδων οι άνεργοι αποτελούν το 26,62% του εργατικού δυναμικού.
Ιδιαίτερα ψηλά εμφανίζονται τα ποσοστά ανεργίας στη Σαντορίνη ( 40,00%), την Τήνο ( 33,33%).
Εξαιτίας της εποχιακής απασχόλησης σε τουριστικές δραστηριότητες, η εμφάνιση υψηλών ποσοστών ανεργίας οφείλονται πιθανόν στον συγκεκριμένο παράγοντα.
Αυτή η διαπίστωση ενισχύεται και από τις τάσεις που παρατηρούνται στα στοιχεία των Ερευνών Εργατικού Δυναμικού, όπου στην Περιφέρεια του Νοτίου Αιγαίου τα ποσοστά ανεργίας το πρώτο και το τέταρτο τρίμηνο του χρόνου είναι πάνω από δύο φορές μεγαλύτερα απ' ότι το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο, εξαιτίας της εποχιακής απασχόλησης στον τουρισμό.
Συνεπώς το υψηλό ποσοστό ανεργίας που εμφανίζεται στις Κυκλάδες κατά τη δειγματοληπτική έρευνα,
>> συνάδει με τη* *γενικότερη τάση αύξησης της ανεργίας στο σύνολο της χώρας και στην Περιφέρεια του Νοτίου Αιγαίου καθώς και με τον εποχιακό χαρακτήρα
της κυρίαρχης απασχόλησης στον τουρισμό.
Έτσι, στη Σαντορίνη (80,00%) και στην Άνδρο (66,67%), εμφανίζονται πολύ υψηλά ποσοστά μακροχρόνια ανεργίας στο σύνολο των ανέργων συγκριτικά με το σύνολο των Κυκλάδων (45,39%) και με το σύνολο της χώρας ( 56%).
Η σταθερή ανάπτυξη των νησιών μας, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και συγράτηση της ανεργίας καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους, η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου
του πληθυσμού, θα πρέπει να αποτελούν διαρκώς μέριμνα της πολιτικής.
Αυτή η πολιτική πρέπει να αποσκοπεί στη δημιουργία προϋποθέσεων συγκράτησης του πληθυσμού στα νησιά καταγωγής του, αναχαίτισης, δηλαδή, της αστυφιλίας,
αλλά και της προσέλκυσης κοινωνικών ομάδων για μόνιμη ή μακρά διαμονή στις Κυκλάδες.
Βασικός στόχος πρέπει να είναι η σταδιακή σμίκρυνση του χάσματος μεταξύ πόλης και νησιού.
Οι πολιτικές και μέτρα αυτά συνοψίζονται στην:
Κατασκευή ή όπου απαιτείται συντήρηση των υποδομών, όπως λιμανιών, οδικών δικτύων, υποδομών υγείας και εκπαίδευσης.
Οι συγκοινωνιακές υποδομές, σχετίζονται με την βελτίωση της συγκοινωνιακής σύνδεσης με την ηπειρωτική χώρα.
Η ακτοπλοϊκή συγκοινωνία, έχει συχνά σχέση και με τις καιρικές συνθήκες, με συνέπεια να αναδεικνύεται η ανάγκη κατασκευής σύγχρονων λιμένων και δρομολόγηση σύγχρονων πλοίων.
Η βελτίωση της συγκοινωνιακής σύνδεσης, επιτυγχάνεται με την συχνότητα δρομολογίων, την δρομολόγηση συγχρόνων πλοίων και την μείωση κόστους των εισιτηρίων, επιβατών και προϊόντων, πλέον εκείνης που ανακοινώθηκε πρόσφατα.
Αξιοποίηση των οικονομικών ενισχύσεων μέσω των προγραμμάτων της Ε.Ε. και κυρίως του ΕΣΠΑ. Η αξιοποίηση αυτή, δεν επιτυγχάνεται με την ένταξη
Κάποιου έργου σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα, αλλά με την εκταμίευση της οικονομικής ενίσχυσης που συμπίπτει με την ολοκλήρωση του έργου υποδομής σε συγκεκριμένο
χρονοδιάγραμμα και απόδοσης του έργου στην τοπική κοινωνία και την αναπτυξιακή της διαδικασία.
Θα αναφέρω εδώ ένα αρνητικό παράδειγμα, την
περίπτωση κατασκευής του νέου λιμένα Σαντορίνης, για τον οποίο καιτοι ολοκληρώθηκε η πολυσέλιδη μελέτη κατασκευής του, αυτή όμως τέθηκε στο Αρχείο του αρμοδίου Υπουργείου με έγγραφο κειμένου πέντε γραμμών. Για τη συγκεκριμένη μελέτη, διατέθηκαν πιστώσεις από πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, ξόδευθηκαν
πιστώσεις εθνικής οικονομικής συμμετοχής μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, αλλά η μελέτη τέθηκε στο Αρχείο και η τύχη του όλου έργου είναι
άγνωστη. Ελπίζουμε το έργο κατασκευής της οδού Αεροδρομίου Θήρας -Οίας, που εντάχθηκε πολύ πρόσφατα στο ΕΣΠΑ, θα ολοκληρωθεί μέσα στο χρονοδιάγραμμα,
διότι οι πιστώσεις των προγραμμάτων αυτών, δεν παραμένουν δια παντός δεσμευμένες, αλλά ανακαλούνται όταν αυτές δεν αξιοποιούνται.
Ένας σημαντικός επίσης αρνητικός παράγων για την κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής στα νησιά μας, είναι η έλλειψη προτάσεων χρηματοδότησης, λόγω αδυναμίας σύνταξης και τεκμηρίωσης.
Το γεγονός αυτό θα πρέπει να έχουν υπόψη τους οι Φορείς προγραμματισμού και να συμβάλλουν στην αντιμετώπισή του.
Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να μετριασθεί το φαινόμενο της εποχιακής απασχόλησης.
Καταπολέμηση της ανεργίας των νέων μέσα από απόκτηση μεγαλύτερης εξειδίκευσης και επαγγελματικής κατάρτισης για τη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών στον τουρισμό και την παροχή υπηρεσιών.
Όπως είναι γνωστό, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο περιορίζει τις δυνατότητες ανάπτυξης και παροχής
αναβαθμισμένων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών.
Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Σχεδόν όλα τα νησιά μας, εκτός από τον τουρισμό αναψυχής και τον πολιτιστικό, μπορούν να αναδείξουν τον θρησκευτικό, τον αγροτουρισμό και τον οικολογικό τουρισμό.
Ανάγκη παροχής κινήτρων για την ενίσχυση της παραγωγής, προώθησης και προβολής τοπικών προϊόντων (με βάση την ιδιομορφία του κάθε νησιού)
Εφαρμογή φορολογικών ελαφρύνσεων και κοινωνικών κινήτρων για τους κατοίκους του Νομού μας και των άλλων νησιωτικών περιοχών, προσαρμοσμένων στις
ιδιαίτερες ανάγκες του νησιωτικού περιβάλλοντος.
Ενίσχυση των διοικητικών δομών, στελέχωση των υπηρεσιών. Ο νησιωτικός χαρακτήρας του Νομού μας, η υπάρχουσα συγκοινωνιακή υποδομή σε έργα και μέσα, σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες, καθιστούν συχνά δυσχερή τη μετακίνηση του πληθυσμού μεταξύ των νησιών ή την ηπειρωτική χώρα για την επίλυση διοικητικής φύσεως ζητημάτων του.
Όλες οι πολιτικές και μέτρα που προτείνονται, στοχεύουν στην προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού για την ισόρροπη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη του
Νομού μας σε εθνικό, αλλά και σε επίπεδο ευρωπαϊκή εσωτερικής αγοράς, σύμφωνα με τους όρους και τις κατηγορίες που περιλαμβάνει η Συνθήκη της Λισσαβόνας και τους στόχους της Διακήρυξης του Αιγαίου για την Εδαφική Συνοχή και τη Νησιωτικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που πραγματοποιήθηκε στην Κω στις 28 Ιουνίου 2008.-
Για το Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Θήρας
Ο πρόεδρος Νικόλαος Νομικός
Μέλος του μητρώου
