Η σημασία και ο ρόλος των περιφερειών στους τομείς του προγραμματισμού, στην εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας και της αποκέντρωσης, καθώς και στην ισόρροπη εθνική ανάπτυξη, αποτελούν στο σύνολό τους νέες προκλήσεις για την ανάπτυξη καινοτόμων δομών.
Είναι κοινός τόπος ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο ρόλο των Περιφερειών ως κινητήριας δύναμης της ανάπτυξης, καθώς και ως παράγοντα ενίσχυσης της συνοχής στην Ένωση.
Μέσω της περιφερειακής της πολιτικής, η Ε.Ε. δραστηριοποιείται σε κρίσιμους τομείς, έχοντας ως απώτερο στόχο την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης των περιφερειών της. Θεμελιωμένη στις έννοιες της αλληλεγγύης και της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, η περιφερειακή πολιτική επιτυγχάνεται με την ποικιλία των χρηματοδοτικών διαδικασιών, κυρίως μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής.
Το Πρόγραμμα «Καλλικράτης», διαμορφώνει μια νέα ταυτότητα αποκεντρωμένων αρμοδιοτήτων και περιφερειακού αναπτυξιακού προγραμματισμού, με αποτέλεσμα οι διοικητικές περιφέρειες να καλούνται με συγκεκριμένη στρατηγική και επιχειρησιακό πλάνο, να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες και να εξασφαλίσουν μέσα και πόρους για την επίτευξη συγκεκριμένων αναπτυξιακών στόχων, οι οποίοι θα επικεντρώνονται στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής σε συνθήκες αειφορίας, στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον της, στο τουριστικό και πολιτιστικό της προϊόν, στο ανθρώπινο κεφάλαιο, στην οικονομία της γνώσης και της καινοτομίας.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η αναπτυξιακή πολιτική της Ε.Ε., αυτό που ονομάζουμε συχνά «πολιτική συνοχής», είναι εδώ και δεκαετίες προσανατολισμένη και διαρθρωμένη σε περιφερειακό επίπεδο.
Ως περιφέρεια και δη πολυνησιακή, επιδιώκουμε μια νέα αναπτυξιακή πορεία που θα αναδεικνύει την ιδιαίτερη ταυτότητά μας, θα δίνει το δικό μας στίγμα, το δικό μας «brand name».
Το Αιγαίο είναι μια περιοχή που έχει ανοιχτούς ορίζοντες. Μας δίνει τη δυνατότητα να οραματιζόμαστε, να ονειρευόμαστε κάτι καλύτερο, μας δίνει και δύναμη και δημιουργικότητα. Αυτό είναι ακριβώς που ελπίζουμε να κάνουμε με τις επιλογές μας σ' αυτόν τον κρίσιμα γεωγραφικό χώρο, το ελληνικό Αρχιπέλαγος, που ήταν πάντα ένα «σφουγγάρι» ιδεών, τάσεων και ρευμάτων, και αναδείχθηκε σε κέντρο πολιτισμού με τεράστια επιτυχία.
Και φυσικά, όταν μιλάμε για το Αιγαίο δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στην ιδιαιτερότητα της νησιωτικότητας, που όταν συζητάμε γι' αυτήν , συνήθως την ταυτίζουμε με το δύσκολο, το αρνητικό, τις αδυναμίες.
Αυτή τη νησιωτικότητα λοιπόν καλούμαστε να μετατρέψουμε σε πλεονέκτημα, να άρουμε τις ανισότητες που έχουν δημιουργηθεί μεταξύ των νησιών και που τα έχουν μετατρέψει σε νησιά πρώτης, δεύτερης και τρίτης ταχύτητας.
Το τρίπτυχο της ειδικής θεματολογίας του συνεδρίου με έμφαση στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και της ναυτιλίας, «τα βαριά όπλα» της χώρας μας γενικότερα και φυσικά της περιοχής μας, αποτελούν για μας προτεραιότητα στην προσπάθεια για την αναπτυξιακή αναδόμηση των νησιών μας.
Ζητήματα που έχουν άμεσα σχέση με ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών στους τομείς μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, με μεταφορές προσιτές, οργανωμένες και λειτουργικές, οικολογικές και φιλικές προς το περιβάλλον, έχοντας ως σήμα κατατεθέν την ποιότητα, που θα στοχεύουν στην άρση της απομόνωσης, με υιοθέτηση της αρχής του μεταφορικού ισοδύναμου, με σαφή καθορισμό συγκεκριμένων τύπων πλοίων ανά κατηγορία χρήσης, με δρομολόγηση υδροπλάνων προς αντιμετώπιση των προβλημάτων προσβασιμότητας.
Και το μεγάλο στοίχημα για μας είναι οι διανησιωτικές γραμμές, η καθημερινή σύνδεση των νησιών τόσο μεταξύ τους, όσο και με την έδρα, με έναν διαφορετικό όμως σχεδιασμό, περισσότερο σύγχρονο και προσαρμοσμένο τόσο στις ανάγκες των κατοίκων, όσο και στις απαιτήσεις της εποχής.
Πρωταρχικής σημασίας δράση για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου αποτελεί η αξιοποίηση του τουριστικού προϊόντος. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματα των νησιών της Περιφέρειας, όπως η ποιότητα ζωής, το κλίμα, η ασφάλεια, ο πολιτισμός, η πολιτιστική ταυτότητα, το πολιτιστικό κεφάλαιο, το φυσικό και δομημένο περιβάλλον, και τέλος με δράσεις που συνδέουν τα τοπικά προϊόντα με τις υπηρεσίες τουρισμού, να αναδείξουμε τα νησιά μας ως πρότυπους προορισμούς και να δημιουργήσουμε νέες αναπτυξιακές προοπτικές προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Κεντρικός στρατηγικός στόχος παραμένει η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της περιοχής, η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και η αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Η "αγορά" του ήλιου και της θάλασσας είναι διεθνώς αναπτυσσόμενη, αλλά οι Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα έχουν επιπρόσθετα μια σημαντική προσφορά "θεμάτων" ιδίως στο χώρο του φυσικού περιβάλλοντος, της θάλασσας και του πολιτισμού. Άρα, διαθέτουν σημαντική προστιθέμενη αξία, που προς το παρόν προσφέρεται (και λόγω των ελλείψεων και αδυναμιών) κάτω από την πραγματική της αξία: Οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού όπως ο θαλάσσιος τουρισμός, ο περιπατητικός και περιηγητικός, ο τουρισμός ευεξίας αλλά και ο πολιτιστικός τουρισμός αποτελούν σημαντικά κεφάλαια, στα οποία επενδύουμε στοχευμένα και μεθοδικά.
Η αλλαγή πορείας που επιδιώκουμε σήμερα έχει ως βασικό συστατικό την ανάπτυξη. Στο ρευστό σημερινό περιβάλλον που ζούμε, όλοι υποχρεωτικά βρισκόμαστε σε μια διαδικασία επαναπροσδιορισμού. Ο παραμορφωτικός καθρέφτης μέσα από τον οποίο βλέπαμε τον εαυτό μας όλα τα προηγούμενα χρόνια έσπασε. Και είμαστε αναγκασμένοι πλέον, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο, να έρθουμε αντιμέτωποι με τις ατέλειές μας και να προσπαθήσουμε για ένα καλύτερο αύριο
Μέλος του μητρώου
