αλλά και ολόκληρου του Ελληνικού λαού με δημοσιεύματα που αφορούν το ναυάγιο του Sea Diamond τις τελευταίες ημέρες. Και γινόμαστε σαφείς:
Στις 2/4/2013, πολλά ειδησεογραφικά πρακτορεία ανακοίνωσαν δελτίο τύπου από τον υπεύθυνο της εταιρείας "Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος", η οποία έχει αναλάβει την υποχρέωση επιτήρησης και απορρύπανσης της περιοχής του ναυαγίου του Sea Diamond, όπου απαντώντας σε ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα Θηραίων Πολιτών αναφέρει ότι:
1) Το αντιρρυπαντικό σκάφος "ΑΚΤΑΙΑ" είναι μόνιμα στο λιμάνι της Σαντορίνης και βρίσκεται πάντα σε επιφυλακή, στην περίπτωση που γίνει κάποιο έκτακτο γεγονός και σημειωθεί κάποια σημαντική διαρροή.
Σχόλιο: Σύμφωνα και με δελτίο τύπου του Λιμενικού Ταμείου Θήρας της 5/4/2013: "το αντιρρυπαντικό σκάφος "ΑΚΤΑΙΑ" της εταιρείας Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος Α.Ε, έχει αποχωρήσει από το λιμάνι της Βλυχάδας της Σαντορίνης εδώ και ένα χρόνο περίπου και δεν βρίσκεται πλέον στο νησί." Άραγε αυτό δεν το γνωρίζει ο υπεύθυνος της εταιρείας;
2) Σύμφωνα με την εταιρεία "Τεχνική Προστασία Περιβάλλοντος", η διάμετρος του φράγματος στην επιφάνεια είναι περίπου 500 μέτρα.
Σχόλιο: Στο ίδιο δελτίο τύπου του Λιμενικού Ταμείου Θήρας αναφέρεται: "Σημειώνεται ότι η διάμετρος του πλωτού αντιρρυπαντικού φράγματος που έχει τοποθετηθεί επάνω από το ναυάγιο, είναι περίπου 130 με 140 μέτρα και σε καμιά περίπτωση δεν φτάνει τα 500 μέτρα."
Στην παρακάτω φωτογραφία της 4ης Απριλίου 2013 φαίνεται το γνωστό σε όλους μας επιβατηγό πλοίο Blue Star Naxos με μήκος 124 μέτρα να περνάει μπροστά από το πλωτό "αντιρρυπαντικό φράγμα". Με δεδομένο ότι το Blue Star Naxos βρίσκεται σε διπλάσια σχεδόν απόσταση από το φωτογραφικό φακό σε σχέση με το φράγμα, καταλαβαίνουμε ότι τα μεγέθη τους είναι συγκρίσιμα.
Με δεδομένο επίσης ότι το ναυάγιο του Sea Diamond κρέμεται στην κυριολεξία στην απόκρημνη πλαγιά της υποθαλάσσιας Καλντέρας της Σαντορίνης, σε βάθος περίπου 120 μέτρων, όλοι οι κάτοικοι αναρωτιόμαστε με ποιο τρόπο θα μπορέσει αυτό το φράγμα να είναι «αξιόπιστο» και αποτελεσματικό σε περίπτωση διολίσθησης του ναυαγίου σε μεγαλύτερα βάθη που πλησιάζουν τα 280 μέτρα; Με δεδομένο ότι η διάβρωση του ναυαγίου συνεχίζεται καθημερινά είναι θέμα χρόνου η απελευθέρωση μεγαλύτερων ποσοτήτων ρυπογόνων και τοξικών ουσιών. Στο χειρότερο σενάριο του σπασίματος, της μετακίνησης και διολίσθησης του ναυαγίου με ποιο τρόπο το πλωτό φράγμα θα προστατεύσει τη δημόσια υγεία, την αλιεία και τις θαλάσσιες βιοκοινωνίες από τον μεγάλο κατάλογο των τοξικών και επικίνδυνων υλικών που αναφέρονται από την πλοιοκτήτρια εταιρεία ότι περιέχονται μέσα στο Sea Diamond;
Σύμφωνα με το Green Passport (Πράσινο διαβατήριο) του Sea Diamond, την ημέρα βυθίσεώς του, υπήρχαν μέσα του περισσότεροι από 500 τόνοι καυσίμων (μαζούτ και diesel), 50 τόνοι λιπαντικών – λαδιών μηχανών, 22 τόνοι λυμάτων πετρελαίου, περισσότερα από 2500 κυβικά μέτρα μονωτικών υλικών όπως πετροβάμβακας και υαλοβάμβακας, περισσότερα από 400 κιλά ανοδίων που περιέχουν βαρέα μέταλλα όπως μόλυβδο, κάδμιο και ψευδάργυρο, περισσότερα από 17.000 μέτρα καλωδιώσεων που περιέχουν χαλκό, περισσότερα από 300 λίτρα ηλεκτρολύτη στις μπαταρίες του πλοίου που περιέχουν ισχυρά οξέα, μόλυβδο και κάδμιο, περισσότερους από 3 τόνους χρώματα, διαλυτικά, αντισκωριακά και σταθεροποιητές βαφών, 7 τόνους χημικών σε συσκευασμένη μορφή, 7000 λαμπτήρες φθορισμού και αλογόνου αλλά και πολλές ηλεκτρονικές συσκευές στα όργανα και στις εγκαταστάσεις του πλοίου που περιέχουν υδράργυρο, ενώ όλες οι εύφλεκτες επιφάνειές του ήταν εμποτισμένες με βρωμιούχες επιβραδυντικές χημικές ενώσεις. Όλα αυτά και άλλα πολλά, συνεχίζουν να απειλούν την υγεία μας, μέσω της βιοσυσσώρευσης, και το φυσικό οικοσύστημα της περιοχής με ανεπανόρθωτη βλάβη. Συνεπώς καμία περιοδική μέτρηση του ΕΛΚΕΘΕ (μία κάθε τέσσερεις μήνες) και κανένα πλωτό αντιρρυπαντικό φράγμα δεν είναι ικανά να μας καθησυχάσουν.
3) Στο ερώτημα αν μπορεί να υπάρχουν συνέπειες από το ναυάγιο στη θαλάσσια περιοχή της Καλντέρας, ο υπεύθυνος προγράμματος του ΕΛΚΕΘΕ, χημικός ωκεανογράφος δρ. Ιωάννης Χατζηανέστης, ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι αυτό δεν μπορεί να προσδιοριστεί με αόριστη εκτίμηση, καθώς για να γίνει μία σωστή πρόβλεψη θα πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένη έρευνα και μεθοδολογία, που είχε προταθεί παλαιότερα στο υπουργείο Ναυτιλίας. «Το πλοίο περιέχει ρυπογόνα φορτία που διαχέονται όμως στη θάλασσα με βραδείς ρυθμούς και δεν φαίνεται να υπάρχουν ορατές επιπτώσεις στο οικοσύστημα και τους θαλάσσιους οργανισμούς της περιοχής».
Σχόλιο: Για ποιο λόγο δεν πραγματοποιείται λοιπόν αυτή η συγκεκριμένη έρευνα και μεθοδολογία προκειμένου να αποσαφηνιστούν και από το ΕΛΚΕΘΕ οι μελλοντικές συνέπειες στη θαλάσσια περιοχή της Καλντέρας από την παραμονή του ναυαγίου του Sea Diamond; Εάν η κατάσταση είναι τόσο αισιόδοξη όσο φαίνεται και στις ανακοινώσεις από τις περιοδικές δειγματοληψίες και αναλύσεις του ΕΛΚΕΘΕ, γιατί δεν χρηματοδοτεί το υπουργείο Περιβάλλοντος ή Ναυτιλίας ή ακόμη και η πλοιοκτήτρια μέσω του Γαλάζιου Ταμείου μία τέτοια μελέτη ώστε να μπορούμε, ίσως, και οι κάτοικοι στη Σαντορίνη να κοιμόμαστε λίγο πιο ήσυχοι και να μην ενοχλούμε κάθε τόσο τους αρμόδιους υπουργούς; Εφόσον παραδεχόμαστε ότι το πλοίο περιέχει ρυπογόνα φορτία γιατί πρέπει να περιμένουμε, λόγω διάβρωσης, να αρχίσουν να διαχέονται στη θάλασσα με μεγαλύτερο ρυθμό και μετά να ανησυχήσουμε;
Εδώ και πολλά χρόνια οι κάτοικοι ζητούσαμε από την πολιτεία να πραγματοποιηθεί ολοκληρωμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων αλλά πάντοτε οι αρμόδιοι μας αγνοούσαν ή μας έδιναν κενές υποσχέσεις. Όταν τελικά καταφέραμε μέσω της Νομαρχίας Κυκλάδων να πραγματοποιηθεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων από το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, το υπουργείο Ναυτιλίας προώθησε τον Μάρτιο του 2011 (με το Α.Π. 2412.2/06/11, 23/3/2011) τη μελέτη αυτή στο ΕΛΚΕΘΕ για να προβεί σε συγκριτική αξιολόγηση με τις δειγματοληψίες του και τις αναλύσεις του. Μέχρι σήμερα, 2 χρόνια μετά, δεν έχουμε λάβει ακόμη κάποια επίσημη απάντηση στο θέμα αυτό. Σύμφωνα με το συμπέρασμα της μελέτης του Πολυτεχνείου Κρήτης «Θεωρείται ήδη αναγκαιότητα ότι το ναυάγιο του «Sea Diamond» θα πρέπει να ανελκυθεί και απομακρυνθεί από την περιοχή της Καλντέρας ή με οποιονδήποτε τρόπο να εξουδετερωθεί. Η επιβάρυνση που έχει επιφέρει στην περιοχή είναι σαφής και μοναδικός τρόπος αποτροπής της συνέχισής της είναι η απομάκρυνση του ναυαγίου. Κάθε άλλη καθυστέρηση ή ενέργεια θα έχει ως αποτέλεσμα την οικολογική και όχι μόνον καταστροφή της Καλντέρας. Από την Πολιτεία θα πρέπει να απαιτηθεί η εφαρμογή του άρθρου 24 του Συντάγματος για την αποκατάσταση της βλάβης του θαλασσίου περιβάλλοντος και την προστασία της υγείας των πολιτών».
Έστω και αν υποθέσουμε ότι οι αρμόδιοι φορείς δεν είναι ικανοποιημένοι με τα αποτελέσματα της μελέτης του Πολυτεχνείου Κρήτης, για ποιο λόγο δεν αναθέτουν σε επιστημονική ομάδα της επιλογής τους να εκπονήσει αντίστοιχη μελέτη; Μήπως διότι ανησυχούν ότι τα αποτελέσματα θα είναι λίγο – πολύ τα ίδια, όπως θα ήταν αναμενόμενο; Για ποιο λόγο άραγε η νομοθεσία (Ν.2881/2001) επιβάλει την ανέλκυση των ναυαγίων εντός 3 μηνών από τον πλοιοκτήτη, ενώ σε περίπτωση αρνήσεως αυτού αναθέτει στον αρμόδιο Οργανισμό του λιμένος ή της λιμενικής ζώνης να πραγματοποιήσει την ανέλκυση και μέσω της διαδικασίας Δημοσίων Εσόδων να απαιτήσει τα έξοδα από τον πλοιοκτήτη; Τι περιμένει άραγε η πολιτεία για να βγει από την αδράνεια που τη χαρακτηρίζει και να εφαρμόσει τους νόμους και το Ελληνικό Σύνταγμα; Μήπως να συμβεί μεγαλύτερο κακό; Και μετά που θα επιρρίψουμε τις ευθύνες; Στο μικρό Λιμενικό Ταμείο Θήρας με τους 3-4 υπαλλήλους; Αυτό, από άποψη γνώσεων και εμπειρίας του προσωπικού του είναι παντελώς αδύναμο, ενώ τα οικονομικά του έσοδα πενιχρά για να ανταπεξέλθει σε ένα τόσο δύσκολο έργο σαν εκείνο της ανέλκυσης και απομάκρυνσης του ναυαγίου του Sea Diamond.
Η πολιτεία φέρει μεγάλη ευθύνη για όσα θα συμβούν στο μέλλον στη θάλασσα της Σαντορίνης. Το υπουργείο Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και η τοπική Λιμενική Αρχή έχουν υποχρέωση να παρέμβουν και να προστατεύσουν το κοινωνικό σύνολο και το φυσικό περιβάλλον. Οφείλουν να το κάνουν. Σύμφωνα με την Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το πρόβλημα δεν είναι οικονομικό. Αυτό αποδεικνύεται και από τις απαντήσεις της Επιτροπής σε ερωτήσεις ευρωβουλευτών για διαθεσιμότητα σχετικών κονδυλίων (π.χ. από το ΕΠΠΕΡΑΑ ή το ΕΣΠΑ Κρήτης και Ν. Αιγαίου). Ωστόσο, μέχρι σήμερα, δεν έχει κατατεθεί από την Ελληνική πλευρά οποιοδήποτε σχετικό αίτημα.
Πέρασαν έξι ολόκληρα χρόνια μετά τη απρόσμενη και άδικη βύθιση του Sea Diamond, έξι χρόνια εμπαιγμών, κενών υποσχέσεων και αδράνειας. Ωστόσο δεν εγκαταλείπουμε τις προσπάθειες. Για τους κατοίκους της Σαντορίνης, μοναδική και οριστική λύση αποτελεί η ανέλκυση και απομάκρυνση του ναυαγίου του Sea Diamond από τη θάλασσά μας και επαναφορά του φυσικού περιβάλλοντος στην προτέρα κατάστασή του. Απαιτούμε την εφαρμογή του νόμου 2881/2001 και του άρθρου 24 του Ελληνικού Συντάγματος. Απαιτούμε καθαρό φυσικό περιβάλλον, καθαρή θάλασσα. Είναι θεμελιώδες δικαίωμά μας, που ποτέ δεν θα απεμπολήσουμε!
Σαντορίνη, 5 Απριλίου 2013
Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Θηραίων Πολιτών
για την Ανέλκυση του Κ/Ζ Sea Diamond
Μέλος του μητρώου
