Στην επιστολή αυτή τα μέλη του Σωματείου, Έλληνες αλιείς πλοιοκτήτες επαγγελματικών αλιευτικών σκαφών, διαμαρτύρονται για την αναιτιολόγητη, όπως υποστηρίζεται, δρομολόγηση από την κυβέρνηση της απαγόρευσης χρήσης του αλιευτικού εργαλείου της βιντζότρατας.
Όπως το Σωματείο επισημαίνει στην επιστολή του, η δρομολογούμενη αυτή απαγόρευση, είναι επιζήμια για τα εθνικά και οικονομικά συμφέροντα της χώρας αλλά και για το θαλάσσιο περιβάλλον, αιτούμενο εν κατακλείδι την επανεξέτασή της.
«ΕΘΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΠΛΟΙΟΚΤΗΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΑΛΙΕΩΝ Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ»
Πειραιάς, 1/9/2021
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ
ΠΡΟΣ: Πρωθυπουργό της Ελλάδας κκ Κυριάκο Μητσοτάκη
«Ανοιχτή επιστολή στον Πρωθυπουργό: Η εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας έναντι της ΕΕ για το ζήτημα της βιντζότρατας»
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Το Σωματείο μας με την επωνυμία «Εθνική Ένωση Πλοιοκτητών Επαγγελματιών Αλιέων η Μεσόγειος», ιδρύθηκε με την υπ’ αριθμ. 1802/2002 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς με σκοπό την πανελλαδική διεκδίκηση, προαγωγή και διασφάλιση των Ελλήνων Αλιέων, με μέλη-πλοιοκτήτες επαγγελματικών αλιευτικών σκαφών παραγωγικής αλιείας βιντζότρατας. Η βιντζότρατα είναι ένα παραδοσιακό κυκλωτικό αλιευτικό εργαλείο το οποίο δραστηριοποιείται στη Μεσόγειο θάλασσα και αλιεύει σε ρηχά νερά, με τα δίχτυα να ανασύρονται από σκάφος σταθερά δεμένο πλησίον της ακτής.
Το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας της ορίζεται με σαφήνεια από το υπ’ αριθμ. 817/27-9-1966 Βασιλικό Διάταγμα και από τον Κανονισμό (ΕΚ) 1967/2006 του Συμβουλίου της 21ης Δεκεμβρίου 2006, όπου δόθηκε η δυνατότητα, κατά παρέκκλιση των ορισθέντων σε αυτό, στα Κράτη-Μέλη να υποβάλλουν Διαχειριστικά Σχέδια λειτουργίας του εν λόγω αλιευτικού εργαλείου, με χρήση του εκτός της παράκτιας ζώνης και αφού είχε χαρτογραφηθεί η θαλάσσια βλάστηση με τον χαρακτηρισμό των εν λόγω περιοχών ως «Ποσειδωνία», στις οποίες απαγορεύτηκε η χρήση του εργαλείου. Επιπλέον με αποφάσεις της Διοίκησης, εκδόθηκαν σχετικές άδειες λειτουργίας της βιντζότρατας.
Το εν λόγω αλιευτικό εργαλείο, σύμφωνα μάλιστα και με τον πλέον αρμόδιο φορέα στη χώρα, ήτοι το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών-ΕΛΚΕΘΕ, αξιολογείται, με βάση επιστημονικές μελέτες, ως αλιευτικό εργαλείο, με μη καταστροφικές συνέπειες στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Ειδικότερα τα κύρια αλιεύματα του εργαλείου αυτού (μαρίδα και γόπα) βρίσκονται εντός των ασφαλών βιολογικών ορίων τόσο στο Ιόνιο όσο και στο Αιγαίο, με το ποσοστό απορρίψεων να είναι μικρό, αποτελούμενο στην πλειοψηφία του από μη εμπορικά είδη. Επιπλέον η βιντζότρατα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας, καθώς πρόκειται για ένα παραδοσιακό εργαλείο το οποίο συμβάλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη ιδιαίτερα των παραμεθόριων περιοχών και των μικρών απομονωμένων νησιών, αποτελώντας μια μοναδική τεχνική που ασκείται από ικανούς αλιείς για πολλές δεκαετίες στην Ελλάδα με αναφορές του ακόμη και στην Ομηρική εποχή.
Τα τελευταία έτη, με την απόσυρση σχεδόν του 50% των αλιευτικών εργαλείων της βιντζότρατας και την εκπόνηση και αποστολή προς έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, του νέου Διαχειριστικού Σχεδίου, είναι σαφές ότι η χρήση του εν λόγω εργαλείου, καθορίζεται από αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο.
Η Ελληνική Διοίκηση τον Ιανουάριο του 2021 απέστειλε στην ΕΕ το νέο Διαχειριστικό Σχέδιο για λειτουργία του εργαλείου για τα έτη 2021 και εφεξής, επί του οποίου γνωμοδότησε η αρμόδια Επιστημονική, Τεχνική και Οικονομική Επιτροπή Αλιείας της ΕΕ (STECF) τον Απρίλιο του 2021 (PLEN–21-01), αναγνωρίζοντας σαφώς ότι σε αυτό το σχέδιο υπάρχουν οι προϋποθέσεις που υποστηρίζουν το αίτημα της Ελλάδας για την κατά παρέκκλιση λειτουργία της βιντζότρατας για το διάστημα 2021-2024. Το πόρισμα αυτό κοινοποίησε η ΕΕ με σχετική αλληλογραφία στην Ελληνική Διοίκηση, με την προτροπή προς αυτήν να προχωρήσει άμεσα στην ολοκλήρωση της εθνικής διαδικασίας με την έκδοση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης, προκειμένου να εκδοθεί στη συνέχεια από την ΕΕ ο σχετικός Κανονισμός. Η αλληλογραφία της ΕΕ προς τη Ελληνική Διοίκηση επισημαίνει την ανάγκη παρακολούθησης με κάθε διαθέσιμο και επιστημονικά τεκμηριωμένο μέσο την εφαρμογή του Διαχειριστικού Σχεδίου, με την υποβολή σχετικών εκθέσεων-αναφορών στο τέλος του προγράμματος.
Η εν λόγω διαδικασία, αποτελεί πάγια πρακτική της ΕΕ, εφαρμοζόμενη σε όλες τα κράτη-μέλη και αποσκοπεί στη διαμόρφωση από μέρους της ενός σαφούς κανονιστικού πλαισίου, για την λειτουργία της βιντζότρατας. Η Ελληνική Κυβέρνηση, προασπίζοντας και υποστηρίζοντας τα ζωτικά συμφέροντα των φορολογούμενων πολιτών της και σε συνάρτηση προς τις συνταγματικές αρχές της προστασίας της ιδιοκτησίας, της εργασίας, της οικονομικής και επαγγελματικής ανεξαρτησίας και εν γένει της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας τους, οφείλει να εφαρμόσει την κοινοτική πρακτική, εφόσον δεν απειλείται ή προσβάλλεται υπέρτερο δημόσιο συμφέρον.
Στην προκειμένη, όμως, περίπτωση και στο σημερινό χρονικό σημείο, κατά το οποίο η ΕΕ έχει ενημερώσει εγγράφως την Ελληνική πλευρά, για την προέγκριση του Διαχειριστικού Σχεδίου 2021-2024, η τελευταία αρνείται να προχωρήσει στην έκδοση της Υπουργικής Απόφασης, επικαλούμενη προφάσεις. Ειδικότερα η Ελληνική Διοίκηση και πιο συγκεκριμένα η πολιτική ηγεσία του αρμοδίου Υπουργείου, επικαλείται λόγους περιβαλλοντολογικής επιβάρυνσης από τη συνέχιση της λειτουργίας της βιντζότρατας - γεγονός που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με όσα αναφέρονται: α) στην τριετή έκθεση παρακολούθησης της βιντζότρατας την περίοδο ισχύος του σχεδίου διαχείρισης, 2017-2020) και β) στο σχέδιο διαχείρισης - και δήθεν «εκτιμήσεις» περί διακοπής λειτουργίας του με βάση τη νέα ΚΑΠ 2023, όταν είναι σαφές ότι το ευρωπαϊκό πλαίσιο λειτουργίας επιτρέπει, αν δεν πριμοδοτεί, τη χρήση του εργαλείου έναντι άλλων, λόγω της μικρότερης επιβάρυνσης του στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Μάλιστα, η ίδια η STECF στην από Απριλίου 2021 έκθεσή της, υποστηρίζει με σαφήνεια ότι η χρήση της βιντζότρατας δεν προκαλεί ζημία στο θαλάσσιο περιβάλλον και την Ποσειδωνία, αλλά αντίθετα αναφέρει ότι η πιθανή κατάργηση της θα οδηγήσει τους ιδιοκτήτες του εργαλείου να κάνουν χρήση άλλων εργαλείων που αποδεδειγμένα βλάπτουν περισσότερο το οικοσύστημα. Τονίζεται ότι τα αλιευτικά πεδία της βιντζότρατας εκμεταλλεύονται βιώσιμα μόνο από το συγκεκριμένο εργαλείο.
Η Ελληνική Κυβέρνηση οδηγείται, όπως προκύπτει από σχετικές εξαγγελίες της, στην κατάργηση της βιντζότρατας, ισχυριζόμενη ότι πρόκειται για κεντρική πολιτική της επιλογή, χωρίς να αιτιολογεί τη θέση της αυτή και χωρίς να λαμβάνει υπόψιν την επιστημονική τεκμηρίωση και πρόταση για συνέχιση της λειτουργίας του εργαλείου. Υποστηρίζει μάλιστα ότι προς τούτο εξέδωσε σχετική Υπουργική Απόφαση τον Οκτώβριο του 2020, με την οποίο χορήγησε σχετική χρηματική ενίσχυση ύψους 25.000 ευρώ, προκειμένου ο κάθε ιδιοκτήτης βιντζότρατας να αιτηθεί τη διαγραφή της άδειας του από τα σχετικά μητρώα.
Η εν λόγω Απόφαση, αποδεικνύει όμως το αντίθετο, ήτοι ότι η Ελληνική Διοίκηση ουδέποτε κατήργησε, με αυτήν την πράξη της, τις άδειες της βιντζότρατας, καθώς σε μια τέτοια περίπτωση θα έπρεπε να αποζημιώσει αναλόγως, παρά μόνο έδωσε ένα κίνητρο για την οικειοθελή αποχώρηση ορισμένων ιδιοκτητών. Επιπλέον, η Ελληνική Διοίκηση με την αποστολή τόσο του πειραματικού Διαχειριστικού Σχεδίου, όσο και του Διαχειριστικού Σχεδίου 2021-2024, εξέφρασε ρητώς τη βούλησή της για τη
διατήρηση της βιντζότρατας, καθώς αυτά υπεβλήθησαν στην ΕΕ μετά την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης για την απόσυρση όσων επιθυμούσαν.
Αποδεικνύεται λοιπόν ότι εκπεφρασμένη και διατυπωμένη πρόθεση της Ελληνικής Διοίκησης ήταν και είναι η συνέχιση της λειτουργίας της βιντζότρατας, με τις προϋποθέσεις και τους κανόνες που θέτει η ΕΕ και άρα αποτελεί τουλάχιστον πρόκληση και αναιτιολόγητη μεταβολή η διατύπωση από την πολιτική ηγεσία του αρμόδιου Υπουργείου ότι η διακοπή της λειτουργίας της βιντζότρατας είναι ειλημμένη πολιτική απόφαση.
Η ελληνική και γενικότερα η ευρωπαϊκή έννομη τάξη δεν μπορεί να ανεχθεί την αναιτιολόγητη και αυθαίρετη επιβολή αποφάσεων που προκαλούν σοβαρότατες κοινωνικές, οικονομικές και επαγγελματικές επιπτώσεις. Ο δικαιϊκός μας πολιτισμός επιβάλει την αιτιολόγηση και μη αιφνιδιασμό στην έκδοση των διοικητικών πράξεων και μάλιστα σε περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν αποδεικνύεται από κανένα στοιχείο, η επιβλαβής ή επιβαρυντική επίπτωση από τη χρήση της βιντζότρατας. Ουσιαστικά, με την παρούσα, υποβάλλουμε προς την Ελληνική Διοίκηση το αίτημα όχι να μην εκδώσει τις διοικητικές πράξεις ανάκλησης των αδειών της βιντζότρατας που κατά αρμοδιότητα μπορεί να πράξει, αλλά να δώσει την ελάχιστη εξήγηση γιατί πράττει αυτό.
Η κατάργηση της βιντζότρατας, με πράξη μάλιστα της Ελληνικής Κυβέρνησης, συνιστά πράξη αντίθετη σε κάθε λογική καθώς δεν βασίζεται σε περιβαλλοντολογικούς λόγους, δεν ακολουθεί την έκφραση γνώμης που διατυπώνεται στις σχετικές επιστημονικές εκθέσεις και στο σχέδιο διαχείρισης, δεν βασίζεται σε ευρωπαϊκή απαγόρευση, δεν βασίζεται σε οικονομικούς λόγους, αντίθετα όμως οδηγεί σε οικονομικό μαρασμό πολλούς αλιείς, μειώνει το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας, όταν ήδη η Ελλάδα εισάγει το 66% των αλιευμάτων που καταναλώνει, ενισχύει την παράνομη αλιεία των αλιευμάτων της βιντζότρατας (γόπα και μαρίδα), καθώς αυτά πλέον θα αλιεύονται με μη νόμιμο τρόπο από άλλα εργαλεία, αυξάνει τις παράνομες εισαγωγές από γειτονικές χώρες και αυξάνει υπέρμετρα την τιμή των αλιευμάτων της βιντζότρατας που διαχρονικά αποτελούσαν τροφή φθηνή και προσιτή στα φτωχά νοικοκυριά της χώρας.
Εν κατακλείδι, η αναιτιολόγητη και αυθαίρετη απαγόρευση της βιντζότρατας, η οποία όπως φαίνεται οτι δρομολογείται από μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης είναι πράξη παράλογη, επιζήμια για τα εθνικά και οικονομικά συμφέροντα της χώρας, επιζήμια για το θαλάσσιο περιβάλλον, βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με την επιστημονική τεκμηρίωση και αντίθετη σε κάθε έννοια δικαίου και προς τούτο ζητούμε την επανεξέταση της.
Με εκτίμηση
Ο Πρόεδρος
Φατούρος Γεώργιος
Ο πληρεξούσιος δικηγόρος
Παναγιώτης Τζαμτζής
Μέλος του μητρώου
