Ποιός όμως επίσης δεν γνωρίζει - ειδικά οι κάτοικοι των νησιών αυτών - ότι ο τόπος τους για να συνεχίσει να είναι αντάξιος της δημοφιλίας τους, θα πρέπει να φέρει υποδομές ικανές να ανταπεξέλθουν στα αθρόα τουριστικά κύματα παρέχοντας παράλληλα ποιότητα ζωής για τους ίδιους;
Το ζήτημα είναι γνωστό, όσο οι τουριστικές εισροές αυξάνονται, και κάτι τέτοιο συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, άλλο τόσο τα νησιά θα πρέπει να είναι προετοιμασμένα για την τουριστική τους ανάπτυξη από πλευράς υποδομών.
Το αρχικό σχέδιο που εκπονείται από το Υπουργείο Τουρισμού για βαθύ “νυστέρι” στις υποδομές, αφορά κατά αρχάς τις δύο “ναυαρχίδες” του τουρισμού στις Κυκλάδες.
Δηλαδή τη Μύκονο και τη Σαντορίνη. Ίσως αργότερα ακολουθήσουν και άλλα νησιά με κύρια “υποψήφια” ασφαλώς την Πάρο.
Το 2021, τη δεύτερη σεζόν COVID-19, το αεροδρόμιο της Σαντορίνης δέχθηκε μέσα στον Αύγουστο 407.000 ταξιδιώτες, περισσότερους ακόμη και από τους 380.000 του Αυγούστου του 2019. Ακολούθησε κατά πόδας και η Μύκονος, έστω κι αν τα νούμερα ήταν λίγο χαμηλότερα, κοντά στις 325.000 τον θερμότερο μήνα του καλοκαιριού, σε σύγκριση με τις 356.000 του Αυγούστου της κανονικότητας, προ πανδημίας.
Και στα δύο νησιά, που αποτελούν και τους δύο premium προορισμούς της χώρας, κοινή διαπίστωση στο peak της καλοκαιρινής σεζόν είναι ότι οι υφιστάμενες υποδομές είναι στα όριά τους, από το οδικό δίκτυο, την ενέργεια, την ύδρευση, τα απορρίμματα μέχρι και τις υποδομές εισόδου των λιμανιών, αφού τα νέα αεροδρόμια παραδόθηκαν πολύ πρόσφατα. Με το βλέμμα στην επόμενη μέρα της πανδημίας, το ζήτημα ακριβώς της φέρουσας ικανότητας των πιο δημοφιλών τουριστικών προορισμών της χώρας επιστρέφει πιο επιτακτικό από ποτέ, πολύ περισσότερο από τη στιγμή που ακόμη και μέσα στην πανδημία αυτοί ακριβώς οι προορισμοί έδειξαν ότι έχουν πλέον περιορισμένες αντοχές.
Τρεις στρατηγικοί στόχοι
Η αντιμετώπιση της πίεσης που υφίστανται στις περιόδους αιχμής εμβληματικοί προορισμοί όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη είναι πλέον βασική προτεραιότητα και ήταν μάλιστα από τα πρώτα πράγματα με τα οποία ασχολήθηκε ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας με την ανάληψη των νέων καθηκόντων του.
Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο Τουρισμού, αντιλαμβανόμενο τη σημαντικότητά τους ως νησιών τουριστικής αιχμής σε εθνικό και τοπικό επίπεδο και στοχεύοντας να συνδράμει στη σταδιακή μετάβαση της χώρας σε ένα προορισμό βιώσιμης ανάπτυξης, αξιολόγησε ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία που σχετίζονται με υποδομές και τη φέρουσα ικανότητα τους και ανέπτυξε ένα πλαίσιο δράσης για την μετατροπή των επιβαρυμένων αυτών προορισμών σε πρότυπα νησιά βιώσιμης ανάπτυξης.
Είναι γεγονός ότι οι αυξανόμενες τουριστικές ροές οι οποίες παρατηρούνται σε Μύκονο και Σαντορίνη, σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια υφιστάμενων υποδομών, έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής του μόνιμου πληθυσμού και στα δύο νησιά, καθώς και στο προσφερόμενο τουριστικό προϊόν τους.
Η μελέτη η οποία προέκυψε μετά από διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς καθώς και την αξιοποίηση υφιστάμενων αναλύσεων των Δήμων Θήρας και Μυκόνου, του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), των Στρατηγικών Μελετών Περιβαλλοντικών Επενδύσεων για τις Στρατηγικές Επενδύσεις κ.α. προβλέπει 15 παρεμβάσεις για τη Μύκονο και 19 για τη Σαντορίνη, με 12 από αυτές να είναι κοινές και για τα δύο νησιά. Τα πρώτα πορίσματα έχουν ήδη παρουσιαστεί στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος είχε θέσει από νωρίς το πλαίσιο.
Οι προτεινόμενες δράσεις όπως περιγράφονται στη μελέτη διαπνέονται από ένα ευρύ φάσμα για την εκπλήρωση τριών στρατηγικών στόχων: καταρχάς, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, δεύτερον την ενίσχυση της εμπειρίας του επισκέπτη και τρίτον τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Είναι χαρακτηριστικό, ως προς το οδικό δίκτυο στη Σαντορίνη, ότι η κινητοποίηση μολις του 1/3 του υφιστάμενου στόλου των οχημάτων επιφέρει συμφόρηση στο δίκτυο, ενώ στο κομμάτι της ύδρευσης το υφιστάμενο δίκτυο δεν καλύπτει το σύνολο του νησιού και η κυκλοφορία υδροφόρων επιβαρύνει σημαντικά το οδικό δίκτυο.
Αντίστοιχα στη Μύκονο, σε περιόδους ανομβρίας, οι ταμιευτήρες δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες του νησιού και περίπου το 40% των κατοίκων δεν καλύπτεται από το δίκτυο, ενώ στις υποδομές εισόδου το νέο λιμάνι δεν επαρκεί για να εξυπηρετήσει (όπως και στη Σαντορίνη), ταυτόχρονα, αφίξεις κρουαζιερόπλοιων. Και στα δύο νησιά δεν υπάρχει πλάνο μετάβασης σε Οργανωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων.
Οι δράσεις, όπως αναφέρεται σχετικά, αφορούν τόσο ζητήματα υποδομών που χρειάζονται μια περίοδο ωρίμανσης και ολοκλήρωσης, αλλά και βραχυπρόθεσμων άμεσα υλοποιήσιμων ενεργειών και εδράζονται σε τρεις άξονες:
■ Διασφάλιση Βιώσιμης Ανάπτυξης
■ Διαχείριση Τουριστικής Ζήτησης
■ Αναβάθμιση Υποδομών Στις βραχυπρόθεσμες δράσεις που μπορούν να υλοποιηθούν άμεσα εντάσσονται η κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης, η εκπόνηση των απαραίτητων κυκλοφοριακών μελετών και ο προγραμματισμός για την επέκταση των δικτύων ύδρευσης.
Τα κρουαζιερόπλοια
Μία ακόμη από τις βραχυπρόθεσμες δράσεις αφορά τη δημιουργία μηχανισμού διαχείρισης ροών προγραμματισμού κίνησης, καθώς και ελέγχου αφίξεων και αναχωρήσεων κρουαζιερόπλοιων (berth allocation) για τα νησιά αυτή. Ο μηχανισμός αυτός που θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με το αρμόδιο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας θα ξεκινήσει πιλοτικά φέτος από τη Σαντορίνη, ενώ σε δεύτερο χρόνο θα είναι εθνικός και θα αφορά όλα τα λιμάνια της χώρας με στόχο την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.
Για τον σκοπό αυτό, άλλωστε, πραγματοποιήθηκε και ευρεία σύσκεψη με τη συμμετοχή των υπουργών Τουρισμού και Ναυτιλίας και υπηρεσιακών παραγόντων για τη συγκεκριμενοποίηση των παραμέτρων του συγκεκριμένου μηχανισμού με χαρακτηριστική τη δήλωση του κ. Κικίλια, ότι «μετά από απόφαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, στο στρατηγικό μας πλάνο για τον βιώσιμο τουρισμό, ιδιαίτερα στα brands της χώρας όπως είναι για παράδειγμα η Σαντορίνη, η Μύκονος, η Κρήτη, είναι ένα πρόγραμμα διασφάλισης της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος, που θα ενισχύσει τους κατοίκους και τους επισκέπτες των περιοχών.
Επεξεργαζόμαστε με το υπουργείο Ναυτιλίας ένα σχέδιο για το berth allocation, τη διαχείριση της κρουαζιέρας, προσθέτοντας και ποιοτικά χαρακτηριστικά σε συνεργασία με φορείς και επαγγελματίες του χώρου, έτσι ώστε να μπορέσουμε αυξήσουμε τους προορισμούς κρουαζιέρας και να φέρουμε παραπάνω έσοδα στη χώρα. Ταυτόχρονα, ξεκινώντας από φέτος στη Σαντορίνη, θέλουμε να διαχειριστούμε τις ροές των κρουαζιερόπλοιων, έτσι ώστε να μπορέσουμε να έχουμε καλύτερες υπηρεσίες για τους επιβάτες και τους επισκέπτες, αλλά και ποιότητα ζωής για τους κατοίκους των νησιών».
Ο κ. Πλακιωτάκης σημείωσε ότι «το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με την ολιστική διαχείριση των προορισμών, μέσω της αξιοποίησης νέων τεχνολογιών, αλλά και με επενδύσεις σε λιμενικές υποδομές, διασφαλίζει κανόνες ασφαλούς ναυσιπλοΐας και προσέγγισης σε θαλάσσιες περιοχές και λιμάνια με υψηλή κυκλοφορία, κάτι που συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση της ποιότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, στον τομέα της κρουαζιέρας, τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα».
Σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», ο μηχανισμός που θα υλοποιηθεί πιλοτικά από φέτος θα προβλέπει τη διαχείριση των ροών με τέτοιο τρόπο που θα κατανέμει ημερολογιακά αλλά και χρονικά κάθε μέρα τη ροή των επιβατών των κρουαζιερόπλοιων αλλά και των ημερόπλοιων που θα προσεγγίζουν το νησί.
Στόχος είναι να μην υπάρχουν ημέρες που να καταγράφονται, για παράδειγμα, οκτώ προσεγγίσεις την ημέρα και την επομένη μία, αλλά, σε συνεννόηση με τις εταιρείες, να προσαρμοστούν οι αφίξεις και αναχωρήσεις κάθε κρουαζιερόπλοιου με τρόπο που να επιτρέπει μια ομαλή ροή επισκεπτών. Στον μηχανισμό προβλέπεται να τεθούν όρια επιβατών που θα επιτρέπεται να αποβιβαστούν ημερησίως από κρουαζιερόπλοια και ημερόπλοια, όπως και αριθμού πλοίων που θα προσεγγίζουν ημερησίως το νησί.
Σε δεύτερο χρόνο και εν όψει της λειτουργίας του εθνικού μηχανισμού θα τεθούν και ποιοτικά κριτήρια που έχουν να κάνουν, μεταξύ άλλων, με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα κάθε πλοίου, τη λειτουργία ή μη της εταιρείας σε off season περιόδους κ.ά.
Οι παραπάνω ενέργειες φαίνεται ότι βρίσκουν σύμφωνες και τις εταιρείες κρουαζιέρας που δείχνουν να κατανοούν την ανάγκη διασφάλισης μιας θετικής εμπειρίας για τους πελάτες τους, αλλά και την προστασία του προορισμού συνολικά.
protothema.gr
Μέλος του μητρώου
