«Για πολλές γενιές, αυτό το νησί σε σχήμα σταγόνας ήταν γνωστό ως δροσερή καλοκαιρινή απόδραση για τις ελληνικές οικογένειες από την ηπειρωτική χώρα. Φέτος το καλοκαίρι, καθώς η Ελλάδα υπέφερε από φονικούς καύσωνες, οι τουρίστες και οι ντόπιοι αναζητούσαν ανακούφιση. Ωστόσο, ένα κυκλαδίτικο νησί είναι γνωστό εδώ και καιρό ως κάτι σαν μια δροσερή όαση, όπου οι κάτοικοι της ηπειρωτικής χώρας έχουν καταφύγει εδώ και καιρό για να ξεφύγουν από την καυτή ελληνική ζέστη: το νησί Κέα σε σχήμα σταγόνας, ή Τζια όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι», αναφέρει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα και συνεχίζει.
«Ως το πλησιέστερο κυκλαδίτικο νησί στην ηπειρωτική χώρα και σε απόσταση μίας ώρας με το πλοίο από την Αθήνα, η Κέα ήταν γνωστή ως Υδρούσα στην αρχαία ελληνική μυθολογία χάρη στις άφθονες πηγές της που τροφοδοτούν την πλούσια βλάστησή της. Σήμερα, το νησί των 2.500 κατοίκων φιλοξενεί μια συλλογή από χωριουδάκια, διάσπαρτα με τις δεύτερες κατοικίες των εύπορων Αθηναίων που έρχονται για να πλατσουρίσουν στα κρυστάλλινα νερά της Κέας και να θαυμάσουν τα διάσημα ηλιοβασιλέματά της».
«Η Κέα αποτελούσε, και εξακολουθεί να αποτελεί, ένα καταφύγιο του Σαββατοκύριακου για τους Αθηναίους, οι οποίοι έφευγαν από τα γραφεία τους το απόγευμα της Παρασκευής και έφταναν αβίαστα στο νησί», εξηγεί η τοπική ξεναγός Σωτηρία Αντωνοπούλου. «Η ρουτίνα ήταν απλή αλλά ικανοποιητική: ένα δροσιστικό μπάνιο στην παραλία Γιαλισκάρι και στη συνέχεια ένα χαλαρό δείπνο στον Αρίστο στο Βουρκάρι. Το απόγευμα της Κυριακής, θα έπαιρναν το πλοίο για να επιστρέψουν στην Αθήνα. Αυτό το τελετουργικό, που αγαπήθηκε για την απλότητά του, θα επαναληφθεί το επόμενο Σαββατοκύριακο. Είναι ένα μέρος που σε καλεί να επιστρέψεις.
Τα ερείπια της αρχαίας πόλης της Καρθαίας που ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα π.Χ. στη νοτιοανατολική ακτή της Κέας / Φωτογραφία: Shutterstock
BBC: Γιατί η Κέα είναι πιο δροσερή από άλλα μέρη
Κατεβαίνοντας από το πλοίο στο κύριο λιμάνι του νησιού, την Κορησσία (επίσης γνωστή ως Λιβάδι), οι επισκέπτες θα παρατηρήσουν σύντομα ότι η Κέα μοιάζει αρκετά διαφορετική από την Αθήνα - και υπάρχει λόγος για αυτό.
«Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τα νησιά του Αιγαίου - και ιδιαίτερα τα νησιά των Κυκλάδων - παρουσιάζουν χαμηλότερη μέγιστη θερμοκρασία από την ηπειρωτική χώρα», εξήγησε ο δρ Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. «Οι ισχυροί βόρειοι εποχικοί άνεμοι, που ονομάζονται Ετεσιανοί ή μελτέμια, βοηθούν στη διατήρηση της θερμοκρασίας του αέρα στα νησιά σε χαμηλότερες συνθήκες από ό,τι στην ηπειρωτική Ελλάδα. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του μακράς διάρκειας καύσωνα του Ιουλίου 2024, όταν η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 40C σε πολλές ελληνικές περιοχές, η θερμοκρασία στα νησιά παρέμεινε πολύ κάτω από τους 35C».
Το τραχύ, ορεινό εσωτερικό της Κέας διοχετεύει αυτούς τους ανέμους μέσα από τις στενές κοιλάδες της, δημιουργώντας κάτι σαν ένα φυσικό σύστημα εξαερισμού. Το νησί φιλοξενεί επίσης το μεγαλύτερο δάσος βελανιδιάς των Κυκλάδων, το οποίο δημιουργεί μια σκιερή όαση μέσα σε αυτά τα πιο δροσερά νησιά.
Αλλά δεν είναι μόνο η γεωγραφία και η τοπογραφία του νησιού που το κάνουν να ξεχωρίζει. Η ιστορία της Κέας χρονολογείται από την Κυκλαδική εποχή (3200 π.Χ. και 1050 π.Χ.) και αυτό το μικρό, 130 τετραγωνικών χιλιομέτρων νησί ήταν κάποτε σκαλισμένο σε τέσσερις πόλεις-κράτη - η πιο αξιοσημείωτη ήταν η Καρθαία, η οποία άκμασε από την αρχαϊκή περίοδο (8ος αιώνας π.Χ.) έως την πρώιμη βυζαντινή περίοδο (6ος αιώνας μ.Χ.).
Άποψη του χωριού Ιουλίδα στην Κέα / Φωτογραφία: Shutterstock
Για να καταλάβετε τις ρίζες του νησιού, δέστε τις πεζοπορικές σας μπότες, κατευθυνθείτε προς το χωριουδάκι Σταυρουδάκι και ακολουθήστε ένα πλακόστρωτο μονοπάτι μέχρι τα βουνά, όπου μπορείτε να ατενίσετε το πυκνό δρυοδάσος του νησιού και να συνεχίσετε προς τα απομεινάρια δύο ναών: του δωρικού ναού της Αθηνάς και του ναού του Πυθίου Απόλλωνα, που χρονολογούνται και οι δύο στον 6ο αιώνα π.Χ..
Κατά μήκος του βορειοανατολικού τμήματος του νησιού (κοντά στο χωριό Αγία Ειρήνη) οι αρχαιολόγοι έχουν φέρει στο φως σπίτια και εργαστήρια που χρονολογούνται από την ύστερη Νεολιθική Εποχή (περίπου 3300 π.Χ.), προσφέροντας μια ματιά στην πρώιμη κυκλαδίτικη ζωή. Τα πιο αξιοσημείωτα ευρήματα είναι τα μοναδικά «χυτά αγγεία» και τα «κυκλαδικά ειδώλια» μικρά πήλινα γλυπτά με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ιδιαίτερα τις «καμπανοειδείς» φούστες - τα οποία βρίσκονται τώρα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κέας.
Το μουσείο βρίσκεται στην Ιουλίδα, την αρχαία (και σημερινή) πρωτεύουσα του νησιού, και στεγάζει μια ολοκληρωμένη συλλογή αρχαίων αντικειμένων από το παρελθόν του νησιού, που εκτείνεται από τη νεολιθική περίοδο έως τη ρωμαϊκή εποχή.
BBC: Πώς να εξερευνήσετε την Κέα
Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να εξερευνήσετε την Κέα είναι με τα πόδια. Ογδόντα ένα χιλιόμετρα λιθόστρωτων μονοπατιών που κάποτε συνέδεαν τις αρχαίες πόλεις-κράτη της Κέας, διατρέχουν σήμερα το νησί.
Μια τέτοια πεζοπορία είναι στην ορεινή πρωτεύουσα της Ιουλίδας, όπου θα βρείτε τα ερείπια ενός βενετσιάνικου κάστρου και το λιθόκτιστο λιοντάρι της Ιουλίδας, το οποίο χρονολογείται από το 600 π.Χ. και φημολογείται ότι χτίστηκε από τον ίδιο αρχιτέκτονα που σχεδίασε την περίφημη Ακρόπολη της Αθήνας. Στην Ιουλίδα, οι ασβεστωμένοι τοίχοι και μια ανάμεικτη παλέτα πορτοκαλί, κόκκινων και μπλε χρωμάτων χρωματίζουν το χωριό ανάμεσα στα μικροσκοπικά ελικοειδή μονοπάτια, τα οποία είναι όλα πεζοδρομημένα. Στο κέντρο της πλατείας, οι πεζοπόροι μπορούν να «ξαναφορτίσουν» σε ένα σύμπλεγμα από ταβέρνες, ένα παγωτατζίδικο και ένα μικρό παντοπωλείο που ανήκει στην ίδια οικογένεια για περισσότερα από 40 χρόνια.
Το μικρό χωριό Βουρκάρι στην Τζιά / Φωτογραφία: Shutterstock
Αν και δεν είναι εντελώς απομονωμένη, η Κέα αξιοποιεί τους φυσικούς της πόρους και τις παραδοσιακές γεωργικές πρακτικές για να επιτύχει έναν αξιοσημείωτο βαθμό αυτάρκειας. Οι επισκέπτες μπορούν να το γευτούν αυτό στο φημισμένο μέλι του νησιού, το οποίο επικονιάζεται αποκλειστικά από το νέκταρ των λουλουδιών θυμαριού. Αυτό το φυτό, μαζί με μια ποικίλη συλλογή βοτάνων, όπως το χαμομήλι, το φασκόμηλο, η λεβάντα, η ρίγανη, το δεντρολίβανο, η βερβένα, ο βασιλικός και το ιδιαίτερο θρύμπι, αφθονούν στην Κέα, εκπέμποντας ένα φυσικό άρωμα για τους πεζοπόρους καθώς εξερευνούν την ενδοχώρα.
Το αρχαίο δάσος βελανιδιάς που βρίσκεται στο κεντρικό και ανατολικό εσωτερικό της Κέας, δεν κρατά απλώς δροσερό το νησί, αλλά παραδοσιακά αποτελεί κινητήρια δύναμη της οικονομίας της Κέας. Τα καπάκια των βελανιδιών έχουν από καιρό εκτιμηθεί για τις τανίνες τους, και για αιώνες, οι κάτοικοι του νησιού τα χρησιμοποιούσαν για την παραγωγή φυτικής δερματίνης (μια πιο ανθεκτική και φιλική προς το περιβάλλον εναλλακτική λύση από τη βυρσοδεψία με δέρματα ζώων). Τα δάση αυτά βοηθούν επίσης στην πρόληψη της διάβρωσης του εδάφους και συμβάλλουν στη συγκράτηση του νερού της βροχής.
Κατεβείτε τους δαιδαλώδεις στενούς δρόμους προς την ακτή και θα φτάσετε στα φημισμένα καθαρά νερά της Κέας. Το νησί φημίζεται για τις απομονωμένες παραλίες του - συγκεκριμένα το Γιαλισκάρι, το Καμπί και τον Κούνδουρο, οι οποίες παραμένουν τα πιο δημοφιλή σημεία για τους ντόπιους και τους επισκέπτες που κάνουν ημερήσιες εκδρομές.
Είναι ενδιαφέρον ότι ένα από τα κύρια αξιοθέατα της Κέας δεν βρίσκεται στην πραγματικότητα στην Κέα, αλλά κάτω από τον ωκεανό, καθώς μια πληθώρα ναυαγίων είναι διάσπαρτα στον κοντινό βυθό. Το θαλάσσιο πάρκο Kea Underwater Historic Site φιλοξενεί τρία ιστορικά ναυάγια που είναι πλήρως προσβάσιμα στους δύτες από το 2022. Το πιο διάσημο είναι το HMHS Britannic (το αδελφό πλοίο του RMS Titanic), το οποίο βυθίστηκε στα ανοικτά των ακτών της Κέας το 1916, αφού προσέκρουσε σε γερμανική ναυτική νάρκη. Επίσης, μπορεί κανείς να δει έναν υπεράκτιο ύφαλο, πολυάριθμες υποβρύχιες σπηλιές και μια ποικιλία καταδυτικών κατασκηνωτών και έτσι η Κέα αναδεικνύεται σε έναν από τους καλύτερους καταδυτικούς προορισμούς στη Μεσόγειο.
Μέλος του μητρώου
