Τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας για το 2024 καταδεικνύουν μια τουριστική αγορά με αυξημένη ζήτηση, ενώ ταυτόχρονα αποκαλύπτουν σοβαρές προκλήσεις για τη βιωσιμότητα των προορισμών.
Αεροπορική κίνηση και δυναμική προορισμών στις Κυκλάδες
Η Σαντορίνη και η Μύκονος παραμένουν στην κορυφή της τουριστικής κίνησης, με τα αεροδρόμιά τους να καταγράφουν το 2024 2.875.052 και 1.609.445 διακινηθέντες επιβάτες αντίστοιχα (αφιξοαναχωρήσεις). Ωστόσο, τα σημάδια υπερ-τουρισμού είναι εμφανή, ιδιαίτερα κατά την αιχμή της καλοκαιρινής σεζόν, δημιουργώντας πίεση στις υποδομές και στις τοπικές κοινότητες.
Την ίδια στιγμή, η Πάρος, η Νάξος και η Μήλος παρουσιάζουν σταθερή άνοδο ως ανερχόμενοι προορισμοί, με σημαντικές επενδύσεις και αύξηση των αφίξεων. Η Πάρος καταγράφει εντυπωσιακή αύξηση της κίνησης, ξεπερνώντας τις 361.884 αφιξοαναχωρήσεις, με σημαντική παρουσία ακόμη και τον Μάρτιο. Η Νάξος και η Μήλος, με 195.129 και 117.687 επιβάτες αντίστοιχα, επωφελούνται από την αυξανόμενη δημοφιλία τους, κυρίως κατά τους θερινούς μήνες. Ωστόσο, η Πάρος κατηγορείται ότι ακολουθεί την τακτική της άναρχης τουριστικής ανάπτυξης της Μυκόνου, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες για την ισορροπημένη διαχείριση της ανάπτυξής της.
Η Σαντορίνη διαθέτει τις περισσότερες κλίνες στις Κυκλάδες, με συνολικά 78.155, ενώ ακολουθεί η Μύκονος με 66.100. Η δυναμικότητα αυτή ενισχύεται από τον μεγάλο αριθμό ξενοδοχειακών μονάδων (33% και 25% αντίστοιχα του συνόλου των Κυκλάδων), αλλά και από ενοικιαζόμενες βραχυχρόνιες μισθώσεις. Τα δεδομένα καταδεικνύουν ότι η Μύκονος υπερέχει στις επιπλωμένες κατοικίες και επαύλεις, αντανακλώντας την πολυτελή ταυτότητά της.
Η Πάρος και η Νάξος παρουσιάζουν παρόμοια κατανομή σε κλίνες ξενοδοχείων και ενοικιαζόμενων δωματίων.
Η περίπτωση της Μήλου: Ανάπτυξη και διατήρηση της ταυτότητας
Η Μήλος, γνωστή για το μοναδικό της γεωλογικό και πολιτιστικό ανάγλυφο, βρίσκεται αντιμέτωπη με έντονες πιέσεις λόγω της τουριστικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με τον δήμαρχο Μήλου, Μανώλη Μικέλη, «χτίζονται ξενοδοχεία ακόμα και σε ευαίσθητες περιοχές, όπως το Σαρακίνικο, το οποίο μας έκανε διάσημους παγκοσμίως».
Το 2024 το νησί κατέγραψε 117.687 διακινηθέντες επιβάτες, ενώ προγραμματίζεται αύξηση των καθημερινών πτήσεων από 9 σε 12 το 2025, ανταποκρινόμενο στην αυξανόμενη ζήτηση.
Οι ξενοδοχειακές υποδομές της Μήλου δεν φαίνεται να είναι σε θέση να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση. Αυτήν τη στιγμή στο νησί λειτουργούν 85 μονάδες (1.622 δωμάτια / 3.225 κλίνες), ενώ τις ανάγκες διαμονής έρχονται να καλύψουν οι 862 μονάδες ενοικιαζόμενων δωματίων (4.730 δωμάτια / 10.643 κλίνες) και τα 239 καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης (296 δωμάτια / 1.502 κλίνες).
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο κ. Μικέλης «έχουν εγκριθεί 200 νέες οικοδομικές άδειες, εκ των οποίων 12 αφορούν πεντάστερα ξενοδοχεία, ενώ 5 νέα all-inclusive καταλύματα βρίσκονται υπό κατασκευή. Η απουσία ειδικού χωροταξικού σχεδίου (ΣΧΟΑΠ) και η άναρχη δόμηση δημιουργούν ανησυχίες για την αλλοίωση του τοπίου. Περισσότερο από το 50% της Μήλου ανήκει στο δίκτυο Natura 2000, γεγονός που εντείνει την ανάγκη για αυστηρότερο πλαίσιο προστασίας. «Θέλουμε να αναπτυχθεί ο τουρισμός, αλλά πρέπει να προστατευθεί το ανάγλυφο που έκανε γνωστό το νησί μας», σημειώνει ο δήμαρχος Μήλου.
Η διττή οικονομία της Μήλου
Η τουριστική ανάπτυξη δεν αποτελεί τη μοναδική οικονομική δραστηριότητα της Μήλου. Όπως επισημαίνει ο δήμαρχος, η οικονομία του νησιού εξαρτάται επίσης από την εξόρυξη μπετονίτη, περλίτη, καολίνης και άλλων ορυκτών. Αυτή η διττή οικονομία προσθέτει έναν ακόμα παράγοντα που απαιτεί προσεκτική διαχείριση, ώστε να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ ανάπτυξης και προστασίας των φυσικών και πολιτιστικών πόρων.
Βιώσιμες πρακτικές για το μέλλον
Η τουριστική επιτυχία της Μήλου και των Κυκλάδων γενικότερα συνοδεύεται από αυξημένες ευθύνες. Η υπερ-συγκέντρωση τουριστών σε περιοχές υψηλής δημοτικότητας, η ανεπαρκής χωροταξική οργάνωση και οι περιβαλλοντικές πιέσεις καθιστούν αναγκαία την υιοθέτηση στρατηγικών βιώσιμης ανάπτυξης. Στη Μήλο, η προστασία του φυσικού αναγλύφου και η οριοθέτηση των επενδύσεων αποτελούν προτεραιότητες για τη διατήρηση της μοναδικότητας του νησιού.
Μέλος του μητρώου
