Με τη ρητή αναφορά ότι η κατασκευή κεραίας κινητής τηλεφωνίας απειλεί σοβαρά ένα προστατευόμενο οικοσύστημα, το Εφετείο ανέστειλε την εγκατάσταση του έργου στον Όρμο Ξύλα της Κέας (πολύ κοντά στην παραθεριστική περιοχή Μελισσάκι), εντός Καταφυγίου Άγριας Ζωής.
Πρόκειται για απόφαση-προηγούμενο, καθώς δεν περιορίζεται σε νομικούς τύπους ή πολεοδομικές παραβάσεις, αλλά θέτει στο επίκεντρο της κρίσης της την ίδια την περιβαλλοντική απειλή που συνιστούν τέτοιου είδους υποδομές όταν τοποθετούνται χωρίς επιστημονική αξιολόγηση σε ευαίσθητες περιοχές.
Όταν η τεχνολογία αγγίζει τη φύση – και το Εφετείο λέει «όχι»
Η υπόθεση αφορά τηλεπικοινωνιακή εγκατάσταση ύψους 64,5 μέτρων – μια κεραία κινητής τηλεφωνίας με δυνατότητα εκπομπής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας σε μεγάλη ακτίνα.
Η ΕΕΤΤ είχε εγκρίνει την εγκατάσταση χωρίς να συνεκτιμήσει ότι η τοποθεσία βρίσκεται εντός ζώνης προστασίας, με πλούσια ορνιθοπανίδα, μικροοικοσυστήματα και άμεση γειτνίαση με αρχαιολογικό χώρο.
Το Δικαστήριο δεν αρκέστηκε στο αν η διαδικασία ήταν τυπικά σύννομη. Πήγε βαθύτερα: αξιολόγησε τους κινδύνους για τη φύση και την άγρια ζωή, μνημονεύοντας ρητά ότι η μη αναστρέψιμη αλλοίωση του τοπίου και των πληθυσμών άγριας πανίδας είναι υπαρκτός και σοβαρός κίνδυνος.
Το περιβάλλον δεν είναι κενό πεδίο εγκατάστασης
Η απόφαση αναγνωρίζει κάτι που σπάνια ενσωματώνεται σε διοικητικές κρίσεις για τεχνολογικές υποδομές: ότι η φύση έχει λόγο – και ότι αυτός ο λόγος πρέπει να ακούγεται.
Τα Καταφύγια Άγριας Ζωής δεν είναι απλώς «δασικές εκτάσεις» ή «ζώνες πρασίνου», αλλά χώροι βιοποικιλότητας που υπόκεινται σε αυστηρή προστασία βάσει εθνικού και ευρωπαϊκού δικαίου.
Και το πιο σημαντικό: η δικαιοσύνη επισημαίνει ότι δεν εξετάστηκαν οι επιπτώσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην άγρια πανίδα – γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για επανεξέταση της περιβαλλοντικής πολιτικής γύρω από τις τηλεπικοινωνιακές εγκαταστάσεις.
Απόφαση-ορόσημο με αντίκτυπο πέρα από την Κέα
Η δικαστική απόφαση δεν αφορά μόνο τους κατοίκους και το τοπίο της Κέας. Θέτει ένα ευρύτερο πλαίσιο: αναγνωρίζει θεσμικά ότι οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας δεν είναι «ουδέτερες» κατασκευές, αλλά παρεμβάσεις που οφείλουν να αξιολογούνται για το οικολογικό και οπτικό τους αποτύπωμα.
Για πρώτη φορά, ένα ανώτερο διοικητικό δικαστήριο θέτει ως προϋπόθεση την τεκμηριωμένη συνεκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και απορρίπτει τη λογική της αυτοματοποιημένης υπαγωγής τέτοιων έργων σε πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις, που αγνοούν πλήρως τον τοπικό φυσικό πλούτο.
Νέα σελίδα στη σύγκρουση τεχνολογίας – φύσης
Η απόφαση του Εφετείου ανοίγει μια νέα νομική και πολιτική συζήτηση. Ποιος ελέγχει πού τοποθετούνται κεραίες; Υπάρχει επαρκής επιστημονική τεκμηρίωση για τις επιπτώσεις τους στην πανίδα και το τοπίο; Πώς διασφαλίζεται ότι δεν μετατρέπονται τα καταφύγια άγριας ζωής σε χώρους εγκατάστασης;
Οι απαντήσεις πλέον δεν μπορούν να είναι τυπικές. Το προηγούμενο που δημιουργείται είναι σαφές: η τεχνολογική ανάπτυξη οφείλει να σέβεται το περιβάλλον – και εκεί όπου το δημόσιο συμφέρον της φύσης δεν έχει αξιολογηθεί σωστά, η Δικαιοσύνη μπορεί και οφείλει να παρεμβαίνει.
Σημειώνεται ότι η θετική αυτή εξέλιξη για την πανίδα, το περιβάλλον αλλά και τους πολίτες, αποτελεί μια ακόμη σημαντική επιτυχία του διακεκριμένου νομικού Δρ Απόστολου Παπακωνσταντίνου και των συνεργατών του.
Μέλος του μητρώου
