Σύμφωνα με πληροφορίες του iefimerida, μέχρι χθες είχαν υποβληθεί στο λίαν επιτυχημένο MyCoast, περίπου 6.500 καταγγελίες, ενώ πέρσι τέτοιον καιρό οι καταγγελίες είχαν υπερβεί τις 12.000.
Προφανώς και αυτές οι 6.519 καταγγελίες δεν είναι αμελητέες, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για περίπου 3.000 αναφορές από τις αρχές του Ιουλίου, ειδικά από τη στιγμή που στην πλειοψηφία τους αφορούν σε αυθαίρετη κατάληψη δημόσιων χώρων (4.037 καταγγελίες) και στην παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης των πολιτών (1.047 καταγγελίες), η οποία σημειωτέον τιμωρείται με πρόστιμο από 2.000 ως 60.000 ευρώ.
Καταπάτηση αιγιαλού, beach bar έως τη θάλασσα ανάμεσα στις καταγγελίες
“Έχει γίνει παράνομη κατάληψη υπερδιπλάσιας έκτασης απ’ ό,τι λέει η άδεια. Επίσης καταπατείται ο αιγιαλός. Η κατάσταση είναι τραγική και είναι εδώ και χρόνια”, λέει μια από τις καταγγελίες που αφορούν στη Ρόδο. “Οι πάσσαλοι από το beach bar φτάνουν σχεδόν μέχρι τη θάλασσα”, περιγράφει μια άλλη αναφορά για παραλία της Καβάλας. “Έχει καταλάβει αυθαίρετα την έκταση ανατολικά της παραχώρησης του, με τοποθέτηση ομπρελών και φυτεύσεων, με αποτέλεσμα την παρακώλυση της ελεύθερης πρόσβασης στην παραλία, καθώς και τον ΑΜΕΑ”, λέει μια καταγγελία για την Κασσάνδρα Χαλκιδικής, η οποία προωθήθηκε κατά προτεραιότητα προς έλεγχο.
Έλεγχοι και με εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης
Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, οι έλεγχοι- αποτρεπτικού και κατασταλτικού χαρακτήρα- ενισχύονται ήδη από μέσα υψηλής τεχνολογίας και “εργαλεία” Τεχνητής Νοημοσύνης.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές και σε απάντηση των επισημάνσεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου περί μη χρήσης καινοτόμων τεχνολογιών:
συνήφθη προγραμματική σύμβαση με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για την προμήθεια δορυφορικών λήψεων και ελέγχων με drones. Τέτοιες λήψεις πραγματοποιήθηκαν κυρίως σε νησιά των Κυκλάδων.
οι κτηματικές άρχισαν να προμηθεύονται νέα drones και GPS οι ίδιες.
Πού εντοπίζονται οι περισσότερες παρανομίες
Τι σημαίνουν πρακτικά τα παραπάνω; Ότι πέρα από τις αυτοψίες με συμβατικά μέτρα ελέγχου (μέτρα, κορδέλες και καταμέτρηση ομπρελοκαθισμάτων), ήδη αναπτύσσεται ένα ηλεκτρονικό δίχτυ επόπτευσης, ειδικά σε περιοχές με υψηλή παραβατικότητα. Τα… πρωτεία των παρανομιών έχει η Χαλκιδική με 1.237 καταγγελίες και ακολουθούν οι παραλίες της Ανατολικής Αττικής με 745 αναφορές. Μεγάλος είναι ο αριθμός των καταγγελιών για τη Ρόδο (341), για την Πρέβεζα (308), για τη Μαγνησία (308), για την Κέρκυρα (206), ενώ για τα νησιά των Κυκλάδων οι καταγγελίες συνολικά φτάνουν τις 310.
Οι αστοχίες
Μέχρι το 2023 ο έλεγχος στις παραλίες ήταν κυρίως αρμοδιότητα των Δήμων, επειδή αυτοί κατήρτιζαν τις συμβάσεις παραχώρησης. Αποτέλεσμα; Δεν υπήρχε οργανωμένο σύστημα υποδοχής καταγγελιών και οι πολίτες δεν γνώριζαν σε ποιον να απευθυνθούν όταν έβλεπαν κάποια παρανομία. Δεν υπήρχαν τεχνικά και ψηφιακά μέσα εντοπισμού των αυθαιρεσιών ούτε σωστή προτεραιοποίηση των καταγγελιών ανά περιοχή. Επίσης ο τρόπος δημοπράτησης των παραχωρήσεων ήταν άκρως γραφειοκρατικός και σε μεγάλο βαθμό αδιαφανής.
Το 2024 καθιερώθηκε ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο. Η διαχείριση των παραλιών επανήλθε στο κράτος, ενώ σημιουργήθηκε το ψηφιακό εργαλείο MyCoast που διευκόλυνε:
α) τη διαπίστωση της παράβασης,
β) την καταγγελία της παράβασης.
Επιπλέον, καθιερώθηκε ένα αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο που για πρώτη φορά:
α) επέτρεψε τη σφράγιση και την απομάκρυνση των ομπρελοκαθισμάτων,
β) προέβλεψε πολύ αυστηρά πρόστιμα, με αποτρεπτικό αποτέλεσμα,
γ) προέβλεψε πενταετή αποκλεισμό από τις παραχωρήσεις παραλιών για όσους καταλάμβαναν παραλία χωρίς σύμβαση.
Πέρυσι έγιναν χιλιάδες έλεγχοι. Είναι ενδεικτικό ότι σε εξήντα ημέρες (Ιούλιος - Αύγουστος 2024) έγιναν πάνω από 20.500 έλεγχοι σε πάνω από 630 παραλίες σε όλη τη χώρα και οι έλεγχοι αυτοί συνεχίσθηκαν και τον Σεπτέμβριο. Εκατοντάδες επίσης έλεγχοι έγιναν και κατά την έναρξη του περυσινού καλοκαιριού.
Είχε προηγηθεί η ομαδοποίηση των καταγγελιών, προκειμένου οι έλεγχοι να έχουν αποτελεσματικότητα και μαζικότητα. Έτσι, με έναν έλεγχο μπορούσαν και καλύπτονταν πολλές καταγγελίες που εντοπίζονταν στην ίδια περιοχή. Η καταχώριση της αυτοψίας, όμως, γινόταν στην αρχική καταγγελία που αποτελούσε κάθε φορά την αρχική αφορμή για τον έλεγχο. Έτσι, ένας έλεγχος μπορεί να κάλυπτε δεκάδες ή εκατοντάδες καταγγελίες, αλλά αυτό δεν αποτυπώνεται στα στοιχεία που χορηγήθηκαν στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Επομένως, οι έλεγχοι που πραγματοποιήθηκαν πέρυσι κάλυψαν τη συντριπτική πλειονότητα των καταγγελιών και αυτό θα αποτυπωθεί και μέσω του πληροφοριακού συστήματος, όταν καταχωρηθεί το σύνολο των δεδομένων.
Από την άλλη, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο ότι υπήρξαν Κτηματικές Υπηρεσίες, που δεν συνεργάστηκαν με τα κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Όπως επισημαίνει στην ειδική του Έκθεση για τους μηχανισμούς επίβλεψης των παραχωρήσεων χρήσης παραλιών- αιγιαλών,
“παρόλο που η πλειονότητα των Κτηματικών Υπηρεσιών συνεργάστηκε ικανοποιητικά με τους ελεγκτές του Ελεγκτικού Συνεδρίου παρά το γεγονός ότι ο έλεγχος διενεργήθηκε σε περίοδο που ήταν ιδιαίτερα επιβαρυμένες, συγκεκριμένες Κτηματικές Υπηρεσίες ιδίως περιοχών με αυξημένη τουριστική κίνηση που έχουν απασχολήσει την κοινή γνώμη τα τελευταία έτη, δεν προσκόμισαν τα στοιχεία που ζητήθηκαν από τους ελεγκτές, όπως η Κτηματική Υπηρεσία Κυκλάδων και η Κτηματική Υπηρεσία Χαλκιδικής επικαλούμενες φόρτο εργασίας, ή και χωρίς καμία δικαιολογία, όπως η Κτηματική Υπηρεσία Δωδεκανήσων η οποία, περαιτέρω (όπως και ο δήμος Ρόδου) δεν απάντησε ούτε στα προκαταρκτικά ευρήματα του ελέγχου. Ομοίως καμία απάντηση δεν δόθηκε από την Κτηματική Υπηρεσία Έβρου και την Κτηματική Υπηρεσία Ροδόπης”