Tροπολογία των Βουλευτών Ν.Συρμαλένιου και Ν. Σαντορινιού

Θέμα: Επίλυση του ιδιοκτησιακού ζητήματος των χορτολιβαδικών εκτάσεων στις περιοχές που δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου

Α. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η ανάρτηση των δασικών χαρτών ανέδειξε υπαρκτά προβλήματα που χρόνιζαν και έπρεπε να επιλυθούν αναφορικά με την ορθή αποτύπωση και τον χαρακτηρισμό των εκτάσεων, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση των χορτολιβαδικών εκτάσεων. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ανταποκρίθηκε στα προβλήματα αυτά και ανέλαβε πρωτοβουλίες και προχώρησε σε νομοθετικές ρυθμίσεις και κανονιστικές αποφάσεις και εγκύκλιους για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις. Συγκεκριμένα με την διάταξη του άρθρου 44 του ν.4546/2018 διευκρινίστηκε ότι και οι χορτολιβαδικές εκτάσεις με κτίρια με οικοδομική άδεια, δύνανται να τεθούν υπό προϋποθέσεις εκτός της δασικής νομοθεσίας όπως αντίστοιχα ίσχυε για τα δάση και τις δασικές εκτάσεις. Με τη διάταξη του άρθρου 6 του ν.4467/2017, επιλύσαμε το πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί με την ατελή νομοθέτηση του ν.4280/2014 και ορίσαμε την διαδικασία έκδοσης διαπιστωτικής πράξης για τον χαρακτήρα των πεδινών χορτολιβαδικών εκτάσεων μετά από αίτημα του πολίτη ώστε να μπορεί να χρησιμοποιήσει ακώλυτα την περιουσία του. Στη συνέχεια με την υπουργική απόφαση 182363/2395/13.05.2019 του Αναπληρωτή Υπουργού έγινε αποδεκτή η γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών για το χαρακτηρισμό φρυγανικών εκτάσεων. Η γνωμοδότηση αναφέρει ότι, εφόσον στις εκτάσεις με φρυγανική βλάστηση δεν υπάρχει δασική βλάστηση, ή η δασική βλάστηση δεν ξεπερνά ενδεικτικά το 15% της έκτασης, τότε θα πρέπει να χαρακτηρίζονται μόνο ως χορτολιβαδικές και όχι ως δάση ή δασικές εκτάσεις. Με την απόφαση αυτή και την εγκύκλιο που εκδόθηκε για την εφαρμογή της επιλύθηκε το ζήτημα που είχε ανακύψει με τις εκτάσεις που για παράδειγμα έχουν χαρακτηριστεί ως ΑΔ (δασωμένοι αγροί) πρέπει να γίνουν ΑΧ (δηλαδή αγροί που μετατράπηκαν σε χορτολίβαδα), οπότε, όπως προβλέπει ο νόμος, χαρακτηρίζονται αυτόματα ΑΑ (άλλες χρήσεις, δλδ αγροτικές από το 1945 και έως σήμερα), και άρα τίθενται εκτός προστατευτικού πλαισίου της δασικής νομοθεσίας. Με αυτό τον τρόπο δόθηκε η δυνατότητα για την άμεση διόρθωση των εκτάσεων με φρυγανική βλάστηση στο δασικό χάρτη από δάση σε χορτολιβαδικές, για ευκολότερη μεταβίβαση ή χρήση αυτών των εκτάσεων και υποστήριξη της αναπτυξιακής δραστηριότητας στη νησιωτική Ελλάδα, χωρίς εκπτώσεις στην περιβαλλοντική νομοθεσία και με ισχυρή επιστημονική τεκμηρίωση.

Η τελευταία πρωτοβουλία για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις ήταν η διάταξη που κατατέθηκε στη Βουλή 31.5.2019, αλλά λόγω των εκλογών που προκηρύχθηκαν δεν εισήχθη στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής. Την διάταξη αυτή καταθέτουμε σήμερα ως τροπολογία.

Με την προτεινόμενη ρύθμιση τροποποιείται το πρώτο εδάφιο της παρ. 5 και το τρίτο εδάφιο της περ. δ της παρ. 5 του άρθρου 3 του ν. 998/79, αναφορικά με τις χορτολιβαδικές, βραχώδεις και πετρώδεις εκτάσεις, που βρίσκονται σε περιοχές, επί των οποίων δεν ισχύει το τεκμήριο της κυριότητας του δημοσίου. Για τις περιοχές αυτές, ορίζεται ο τρόπος αναγνώρισης της κυριότητας και συνακόλουθα η εξαίρεσή τους από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, με βάση την ύπαρξη τίτλων που ανάγονται πριν από το έτος 1946. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να απαιτούνται συχνά πολυδάπανοι και χρονοβόροι δικαστικοί αγώνες για την απόδειξη της κτήσης κυριότητας επί των παραπάνω εκτάσεων με άλλο τρόπο, γεγονός το οποίο δημιουργεί ανασφάλεια δικαίου για τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των πολιτών και οδηγεί συχνά στη ματαίωση της αναπτυξιακής αξιοποίησης αυτών.

Με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται η αναγνώριση της κυριότητας επί χορτολιβαδικών εκτάσεων από το Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών ή τα πολιτικά δικαστήρια, επί τη βάσει τίτλων ιδιοκτησίας που ανάγονται και έχουν μεταγραφεί πριν από την 24η Δεκεμβρίου 2003, ημερομηνία που δημοσιεύτηκε ο νόμος 3208/2003. Ο νόμος αυτός διασαφήνισε ότι οι χορτολιβαδικές εκτάσεις τελούν υπό τη διοίκηση και διαχείριση της δασικής υπηρεσίας. Επίσης, επειδή δεν υπάρχει πρόβλεψη για την δυνατότητα υπαγωγής στις διατάξεις του νόμου πολλών πολιτών που απέκτησαν και διατηρούν τις εκτάσεις αυτές για δεκαετίες χωρίς την απόκτηση τίτλου, μια πρακτική που ακολουθούνταν συχνά, με την προτεινόμενη ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα η κυριότητα να αναγνωρίζεται και βάσει χρησικτησίας που ξεκίνησε πριν την 11η Ιουνίου 1975.

Ακόμη προβλέπεται η δυνατότητα να αναγνωρίζονται ως ιδιωτικές οι εκτάσεις από την οικεία Δασική Αρχή (χωρίς να είναι απαραίτητη η προσφυγή στα ΣΙΔ και τα δικαστήρια) εφόσον ο ιδιώτης προσκομίσει τίτλους ιδιοκτησίας, οι οποίοι ανάγονται πριν από την 24η Δεκεμβρίου του 2003 και έχουν μεταγραφεί έστω και μεταγενέστερα και με την προσκόμιση βεβαίωσης της κτηματικής υπηρεσίας ότι η έκταση δεν είναι δημόσια.

Η προτεινόμενη ρύθμιση καθιστά πιο εύκολη την απόδειξη της κυριότητας των χορτολιβαδικών εκτάσεων που συνεπάγεται την μη υπαγωγή τους στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, με αποτέλεσμα να μπορούν να αξιοποιηθούν χωρίς περιορισμούς από τους ιδιοκτήτες τους.

Β. ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ-ΠΡΟΣΘΗΚΗ

΄Αρθρο...

1.Η παρ. 5 του άρθρου 3του ν. 998/1979 (Α' 289) αντικαθίσταται ως εξής:

«5. Στις διατάξεις του παρόντος νόμου πλην των περιπτώσεων των άρθρων 17, 22, 63, 64 και 65 του παρόντος νόμου υπάγονται και οι εκτάσεις των επόμενων περιπτώσεων α` και β` του παρόντος, που δεν έχουν αναγνωριστεί ως ιδιωτικές με έναν από τους τρόπους του άρθρου 10 του ν. 3208/2003 ή σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. δ της παρούσας:

α) Οι χορτολιβαδικές εκτάσεις που βρίσκονται επί ημιορεινών, ορεινών και ανώμαλων εδαφών και συγκροτούν φυσικά οικοσυστήματα αποτελούμενα από φρυγανική, ποώδη ή άλλη αυτοφυή βλάστηση ή από δασική μεν βλάστηση που δεν συνιστά δασοβιοκοινότητα.

β) Οι βραχώδεις ή πετρώδεις εκτάσεις των ημιορεινών, ορεινών και ανώμαλων εδαφών.

γ) Οι εκτάσεις των περιπτώσεων 5α και 5β του παρόντος δεν κηρύσσονται αναδασωτέες, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 37 του παρόντος νόμου, δύνανται όμως να κηρυχθούν δασωτέες, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 2 του ως άνω άρθρου 37. Σε περίπτωση καταστροφής τους από πυρκαγιά ή άλλη αιτία δεν αποβάλλουν το χαρακτήρα τους, αποκαθίστανται και προστατεύονται και διαχειρίζονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος. Το άρθρο 4 του παρόντος νόμου, όπως ισχύει, με εξαίρεση την περίπτωση γ` της παραγράφου 1 και των περιπτώσεων α` και η` της παραγράφου 2 αυτού, εφαρμόζεται αναλόγως και επί των ανωτέρω εκτάσεων.

δ) Η αναγνώριση της κυριότητας ή άλλων εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί των εκτάσεων αυτών υπάγεται στην αρμοδιότητα των προβλεπομένων στο άρθρο 8 του παρόντος νόμου Συμβουλίων και των πολιτικών δικαστηρίων. Οι υποθέσεις που προσάγονται στα Συμβούλια κρίνονται κατά τις διατάξεις του α.ν. 1539/1938 (A`488) όπως ισχύει. Ειδικά η αναγνώριση της κυριότητας ή άλλων εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί των ανωτέρω εκτάσεων που κείνται στις περιοχές του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του παρόντος, όπως ισχύει, διενεργείται κατά την ανωτέρω διαδικασία επί τη βάσει τίτλων ιδιοκτησίας, οι οποίοι ανάγονται σε ημερομηνία πριν από την 24η Δεκεμβρίου 2003 και έχουν μεταγραφεί έστω και μεταγενέστερα είτε επί τη βάσει χρησικτησίας που ξεκίνησε πριν την 11η Ιουνίου 1975.

Οι ανωτέρω εκτάσεις που κείνται στις περιοχές του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62, αναγνωρίζονται ως ιδιωτικές με απόφαση του οικείου Δασάρχη ή του Διευθυντή Δασών, εάν δεν υφίσταται Δασαρχείο στο νομό, εφόσον ο ιδιώτης προσκομίσει τίτλους ιδιοκτησίας, οι οποίοι ανάγονται πριν από την 24η Δεκεμβρίου του 2003 και έχουν μεταγραφεί έστω και μεταγενέστερα.

ε) Οι εκτάσεις των περιπτώσεων 5α και 5β του παρόντος χαρτογραφούνται και διατίθενται ιδίως για την εξυπηρέτηση των σκοπών του Κεφαλαίου ΣΤ` του παρόντος νόμου ή χρησιμοποιούνται ως βοσκότοποι ή για τη δημιουργία νέων δασών.»