Με απόφαση του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργου Χατζημάρκου, πέντε έργα Πολιτισμού σε νησιά των Κυκλάδων εντάσσονται στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης «ΠΑΑ 2014 – 2020», με συνολικό προϋπολογισμό 471.702,65 ευρώ, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Πρόκειται για τα έργα:
1. Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου Άνω Σύρου (προϋπολογισμού 42.217,80 ευρώ)
Το Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου «ΑΝΩ», το οποίο διεξάγεται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους με ελεύθερη είσοδο, πραγματοποιείται από το έτος 2017 στον Μεσαιωνικό οικισμό της Άνω Σύρου και συγκεκριμένα στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου Άνω Σύρου όπου ηχεί το παλαιότερο Εκκλησιαστικό Όργανο της Ελλάδας (έτος κατασκευής το1888). Κατασκευασμένο τη ρομαντική εποχή, διαθέτει αυτούσιο τον ήχο των οργάνων της εποχής, ενώ η ξυλόγλυπτη κατασκευή στο μπροστινό μέρος του το καθιστά έργο τέχνης. Σκοπός του Φεστιβάλ είναι η ανάδειξη του εκκλησιαστικού οργάνου του Καθεδρικού Ναού Αγίου Γεωργίου Άνω Σύρου και παράλληλα, η αναζωογόνηση του μεσαιωνικού οικισμού της Άνω Σύρου, λόγω της οικιστικής κάμψης και εγκατάλειψης που εμφανίζει ο οικισμός τις τελευταίες δεκαετίες.Παράλληλα, στόχος του Φεστιβάλ ΑΝΩ είναι και η ποιοτική αναβάθμιση της πολιτιστικής τοπικής ταυτότητας καθώς και η διεύρυνση του τουριστικού προϊόντος, σε εκτός αιχμής τουριστικές περιόδους. Ήδη για το Φεστιβάλ «ΑΝΩ» υπάρχουν δεκάδες αναφορές, συνεντεύξεις και αφιερώματα σε έντυπα, ηλεκτρονικά, τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά μέσα ενημέρωσης, κερδίζοντας έναν αξιοζήλευτο βαθμό αναγνωρισιμότητας σε τοπικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο νομού και Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Η αναγνωρισιμότητα αυτή έχει συνεισφέρει, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας/αξιολόγησης που διεξάγεται τα τελευταία δύο χρόνια, στην αύξηση της επισκεψιμότητας στον Μεσαιωνικό οικισμό της Άνω Σύρου την περίοδο διεξαγωγής του, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην οικονομική τόνωση των επιχειρήσεων του οικισμού. Ειδικότερα, σύμφωνα με την Έρευνα Ικανοποίησης Κοινού 2019, που λειτουργεί και διαδικτυακά στην επίσημη ιστοσελίδα του Φεστιβάλ www.anofestival.gr, η επισκεψιμότητα στον μεσαιωνικό οικισμότις ημέρες των συναυλιών του Φεστιβάλ υπερδιπλασιάστηκε (132%), ενώ η αύξηση προσέλευσης επισκεπτών, σε σχέση με το Φεστιβάλ 2018, άγγιξε το 26%
Το Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου Άνω Σύρου φιλοδοξεί να καταστεί αναγνωρίσιμος θεσμός της περιοχής και του νησιού γενικότερα και να εδραιώσει τη βιωσιμότητά του. Η χρηματοδότηση από το ΠΑΑ 2014 – 2020 αφορά τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ κατά τους μήνες Μάρτιο ή Απρίλιο, Ιούνιο και Δεκέμβριο (εξαιρουμένου του κυρίου μέρους του Φεστιβάλ που πραγματοποιείται στα τέλη Αυγούστου) και εκτείνεται σε τριετή βάση προκειμένου να δοθεί προοπτική βιωσιμότητας.
Δικαιούχος του έργου είναι ο Σύνδεσμος Ελλήνων καθολικών Σύρου.
2. Πολιτιστικές εκδηλώσεις διάσωσης και διάχυσης της λαϊκής μας μουσικής παράδοσης, του ρεμπέτικου και της βυζαντινής μουσικής (Προύπολογισμού 49.999,36 ευρώ)
Το έργο εστιάζει ευρύτερα στην διάσωση και διάχυση της λαϊκής μας μουσικής παράδοσης, του ρεμπέτικου και της βυζαντινής μουσικής. Η πολιτιστική κληρονομιά της Σύρου, πατρίδας του Πατριάρχη του ρεμπέτικου, του Μάρκου Βαμβακάρη, αποτελεί μία ενωτική γέφυρα πολιτισμού τόσο μεταξύ των νησιών της περιοχής δράσης όσο και ευρύτερα στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται μία ομπρέλα σπονδυλωτών δράσεων που συμβάλουν στην απτή βελτίωση της ποιότητας ζωής του τοπικού πληθυσμού τόσο της Σύρου όσο και των άλλων νησιών της περιοχής δράσης
της πρόσκλησης δημιουργώντας γέφυρες συνεργασίας στο πλαίσιο πολιτιστικών δρώμενων και εκδηλώσεων, προάγοντας την κοινωνική και πολιτιστική συνοχή μεταξύ τους. Διατηρώντας, αναδεικνύοντας και προβάλλοντας την μουσική κληρονομιά της Σύρου και τον πλούτο της παραδοσιακής λαϊκής μουσικής, τα υπό-έργα της πράξης θα στοχεύσουν στους άξονες του πολιτισμού και της κοινωνικής συνοχής και να διευκολύνει την διάχυση του εκπαιδευτικού και πολιτιστικού υλικού και την δημιουργία τακτικών εκδηλώσεων που θα ζωντανεύουν τις περιοχές στόχου της δράσης, ειδικότερα τους εκτός καλοκαιριού μήνες.
Δικαιούχος του έργου είναι το Σωματείο ΕΝ ΧΟΡΔΑΙΣ & ΟΡΓΑΝΟΙΣ {Η Μεγάλη του Μάρκου Σχολή}
3. Διατήρηση, αναβάθμιση και αποκατάσταση πολιτισμικών χαρακτηριστικών και προβολή παραδοσιακών μαγκανοπήγαδων στη Δημοτική Κοινότητα Βάρης (προϋπολογισμού 168.897,72 ευρώ)
Το έργο αφορά την διατήρηση, αναβάθμιση και αποκατάσταση πολιτισμικών χαρακτηριστικών παραδοσιακών μαγκαναπήγαδων. Ειδικότερα Θα γίνουν εργασίες αποκατάστασης και διατήρησης των δομικών και λειτουργικών στοιχείων των μαγκανοπήγαδων με έμφαση στην απόδοση στους επισκέπτες της πραγματικής εικόνας όπως αυτή κατά την διάρκεια λειτουργίας του στο παρελθόν είναι γνωστή, φυσικά εξασφαλίζοντας επαρκή ασφάλεια. Παράλληλα Θα αποκατασταθεί ο μηχανολογικός εξοπλισμός και Θα αντικατασταθούν με νέα τα κατεστραμμένα στοιχεία του ώστε να καταστεί απόλυτα λειτουργικό το σύνολο. Για την αποκατάσταση θα χρησιμοποιηθούν τεχνικές μηχανουργικές όμοιες με αυτές της εποχής κατασκευής τους ώστε το τελικό αποτέλεσμα να μην προσφέρει την τελειότητα των σύγχρονων τεχνικών μηχανουργικής κατεργασίας. Θα χρησιμοποιηθούν έμπειροι εξειδικευμένοι τεχνίτες και εγχώρια υλικά ώστε να εξασφαλιστεί με τον καλύτερο τρόπο η απόδοση της εικόνας του παρελθόντος σήμερα. Ως γνωστό ο μηχανολογικός εξοπλισμός είναι Συριανής κατασκευής (μηχανουργείο Μπαρμπέτα μηχανουργείο Φρέρη) και είναι δυνατή η προβολή της τεχνογνωσίας του παρελθόντος Θα γίνουν επίσης εργασίες διαμόρφωσης περιβάλλοντα χώρου με στόχο την καλή επισκεψιμότητα και την ανάδειξη των χαρακτηριστικών ώστε να συνδεθεί το πολιτιστικό μέρος του γεωργικού αυτού συγκροτήματος με το στοιχείο της χρήστης διαχείρισης υδάτινου δυναμικού του άνυδρου νησιού. Όλα αυτά θα παρουσιαστούν με τρόπο κατάλληλο για σύνδεση με το τουριστικό προϊόν της Σύρου εξασφαλίζοντας έτσι την διατήρηση και αναβάθμιση της
αγροτικής κληρονομιάς και την ευαισθητοποίηση όλων στην οικονομία του υδάτινου πλούτου Με το εν λόγω έργο θα δημιουργηθεί μία πολιτιστική διαδρομή η οποία Θα προβάλλεται μέσω του πληροφοριακού και διαφημιστικού υλικού και πινακίδων του έργου που θα τοποθετηθούν στις πύλες εισόδου του νησιού. Η διαδρομή αυτή Θα συμπεριλάβει ένα ακόμα ιδιωτικό ήδη αναπαλαιωμένο μαγκανοπήγαδο επί του επαρχιακού δρόμου Βάρης Μέγα Γιαλού. Η διαδρομή Θα είναι σηματοδοτημένη κατάλληλα επί της απαλλοτριωμένης ζώνης επί της οποίας υπάρχουν αρκετά μαγκανοπήγαδα.
Δικαιούχος του έργου είναι ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης.
4. Κατασκευή και λειτουργία Λαογραφικού Μουσείου Νάξου (προϋπολογισμού 160.987,77 ευρώ)
Το έργο αφορά στην κατασκευή και λειτουργία Λαογραφικού Μουσείου που βρίσκεται
στην θέση ‘Δανακός’, της Δημοτικής Ενότητας Δρυμαλίας, του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, της Π.Ε. Ν. Αιγαίου. Το Λαογραφικό Μουσείο θα στεγάζεται στον ισόγειο χώρο του κτηρίου όπου θα υπάρχουν διάφορα εκθέματα από την καθημερινότητα των κατοίκων του παρελθόντος καθώς και μια κρεβατοκάμαρα εκείνης της εποχής, στον Α ́όροφο όπου θα υπάρχουν διάφορα εκθέματα που θα παρουσιάζουν τα εργαλεία που χρησιμοποιούνταν την εποχή εκείνη. Στον Β όροφο θα υπάρχει ο χώρος στον οποίο θα γίνεται χρήση οπτικοακουστικών πολυμέσων , μέσω των οποίων ντόπιοι θα παρουσιάζουν την τοπική διάλεκτο γνωστή και ως “Ιδίωμα τ ́ Απεράθου” καθώς θα διηγούνται και παραμύθια, δοξασίες και θρύλους δίνοντας στους επισκέπτες του λαογραφικού μουσείου την δυνατότητα να γνωρίσουν εξ ́ολοκλήρου την ιστορία του τόπου.
Δικαιούχος του έργου είναι η Πολιτισμική Εταιρεία Δανακού Νάξου.
5. Νάξος N2K Cultour: Συνεργατικός σχεδιασμός προϊόντων φυσικού και πολιτιστικού τουρισμού (προϋπολογισμού 49.600,00 ευρώ)
Το έργο έχει στόχο την ανάδειξη της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς μέσω
του συνεργατικού σχεδιασμού προϊόντων φυσικού και πολιτιστικού τουρισμού και συγκεκριμένα το σχεδιασμό μιας πολιτιστικής και φυσιολατρικής πεζοπορικής διαδρομής.
Η προτεινόμενη διαδρομή θα σχεδιαστεί στα όρια της περιοχής Μπαούζι όπου βρίσκεται ο πύργος Μπαζαίου. Πρόκειται για μια αγροτική περιοχή, ένα αυθεντικό φυσικό τοπίο, το οποίο οροθετείται από σημαντικά ιστορικά, διατηρητέα μνημεία διαφόρων ιστορικών περιόδων. Πιο συγκεκριμένα από τον Αγ. Αρτέμιο, το μοναστήρι του Αγίου Ελευθερίου στον παραδοσιακό οικισμό Σαγκρί, τον Αγ. Νικόλαο, τον Αγ. Ιωάννη Θεολόγο, τον Αρχαιολογικό χώρο Γύρουλα (Ναός Δήμητρας 5ου αιώνα π.Χ.-Βραβείο Europa Nostra 2002), τον Αγ. Γεώργιο Λαθρήνο, τον Αγ. Ιωάννη Αδησαρού, το ερειπωμένο Βυζαντινό μοναστήρι της Καλορίτσας 9ου αιώνα, τον πύργο Μπαζαίου. Όλα τα μνημεία έχουν μελετηθεί και συντηρηθεί αποτελώντας πλέον στη συνείδηση της τοπικής κοινωνίας πολύτιμο απόθεμα της συλλογικής κληρονομιάς. Μέσα από την ανάδειξη και προβολή των μονοπατιών και των διαδρομών που συνδέουν τα μνημεία με τη φύση, διαμορφώνεται ένα μοναδικό «Ιστορικό πάρκο», το οποίο προσφέρει τη δυνατότητα στον επισκέπτη του, να γνωρίσει κατά την περιήγηση του, όλες της ιστορικές και πολιτιστικές περιόδους του νησιού, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα ένα αυθεντικό νησιωτικό φυσικό τοπίο. Η περιήγηση στο «Ιστορικό πάρκο» υποστηρίζεται από την οικιστική υποδομή, φιλοξενία, εστίαση, που προσφέρει ο οικισμός Σαγκρί, ενώ η σημασία του αναβαθμίζεται από τα δύο δημοφιλέστερα αξιοθέατα της Νάξου τα οποία περιλαμβάνει, τον έξοχα αναστηλωμένο Ναό της Δήμητρας και τον Πύργο Μπαζαίου εστία σύγχρονης πολιτιστικής δράσης και χώρος των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Νάξου.
Οι δράσεις που θα διεξαχθούν είναι:
- Διοργάνωση ημερίδας με συμμετοχή όλων των τοπικών εμπλεκόμενων φόρων, κοινοτήτων, επιχειρήσεων, tour operators με στόχο τη διαβούλευση σε θέματα συνεργατικού σχεδιασμού φυσικού και πολιτιστικού τουρισμού.
- 2 συναντήσεις με τις ομάδες εργασίες οι οποίες θα σχεδιάσουν τη διαδρομή, τα σημεία ενδιαφέροντός της και τη σήμανσή της
- 1 έκθεση στον Πύργο Μπαζαίου
- Ιστότοπος, ο οποίος θα προβάλλει τις παραπάνω δράσεις και τα αποτελέσματα της
Το πρόγραμμα προβλέπεται να έχει διάρκεια υλοποίησης δώδεκα μήνες.
Δικαιούχος του έργου είναι η Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρία Θεατρικής Έκφρασης ΑΙΩΝ.
Το έργα εντάσσονται σε Υποδράσεις του Υπομέτρου 19.2 «Στήριξη υλοποίησης δράσεων των στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων CLLD/LEADER» του Μέτρου 19 «Στήριξη για Τοπική Ανάπτυξη μέσω του LEADER (ΤΑΠΤοΚ – Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων» του ΠΑΑ 2014 – 2020, στο πλαίσιο της 1ης πρόσκλησης του τοπικού προγράμματος για παρεμβάσεις δημοσίου χαρακτήρα της Αναπτυξιακής Εταιρίας Κυκλάδων ΑΕ.