Ο λόγος για το ιδιαίτερα φιλόδοξο σχέδιο ανανέωσης του ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου σε συνδέσεις στις γραμμές δημόσιας υπηρεσίας, ή γνωστές ως "άγονες γραμμές".
Το ξεκλείδωμα των ευρωπαϊκών κονδυλίων δεν είναι εύκολη απόφαση και σε αυτές τις συζητήσεις ο κύριος λόγος που αλλάζει η στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ο Υπουργός Χρήστος Στυλιανίδης. Μέσω αυτής της διαδικασίας σημαντικά κονδύλια μπορούν να ανακυκλωθούν στην ελληνική οικονομία με πολλαπλά κοινωνικά οφέλη.
Ήδη από το πρόγραμμα "Μεταφορές 2021-2027" έχουν εξασφαλιστεί 80 εκατ. ευρώ με δυνατότητα υπερδέσμευσης μέχρι και 360 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση ακτοπλοϊκών συνδέσεων δημόσιας υπηρεσίας (άγονες γραμμές) με τη χρήση "πράσινων" πλοίων χαμηλών εκπομπών αερίων ρύπων, ώστε να επιτευχθούν κατάλληλες διανησιωτικές συνδέσεις μεταξύ των λιμανιών των ελληνικών νησιών. Στόχος είναι το πρόγραμμα να επεκταθεί σε όσο το δυνατόν περισσότερα νησιά τα οποία λόγω της γεωγραφικής τους θέσης παρουσιάζουν χαμηλό δείκτη προσβασιμότητας.
Πρακτικά, ο στόχος είναι ο γερασμένος στόλος που ταξιδεύει σε αυτές τις γραμμές να δέσει οριστικά στα λιμάνια, και στη θέση του να υπάρξουν νέα πράσινα πλοία που θα αλλάξουν το χάρτη του Αιγαίου. Το σχέδιο του Υπουργείου Ναυτιλίας προβλέπει τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (υπουργείου και ακτοπλοϊκών εταιρειών) να κατασκευασθούν πλοία τα οποία θα ανήκουν ουσιαστικά στο κράτος αλλά θα τα διαχειρίζεται η ακτοπλοϊκή εταιρεία.
Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες που θελήσουν μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα ναυπήγησης πράσινου πλοίου με χρηματοδότηση και από το ΕΣΠΑ, θα πρέπει να υποβάλουν τη σχετική αίτηση έως 31/12/2027, ενώ θα υποχρεούται στη συνέχεια να υπογράψει παράλληλα 12ετή σύμβαση για την εκτέλεση της γραμμής.
Το πλοία που θα ναυπηγηθούν μέσω του προγράμματος θα δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στον ελλαδικό χώρο μέχρι το τέλος του κύκλου λειτουργίας τους, ενώ το υπουργείο Ναυτιλίας θα πρέπει να προχωρήσει και σε ρύθμιση όπου οι συμβάσεις για τις γραμμές της ακτοπλοΐας θα πρέπει να είναι 12ετείς από 7 έτη που είναι σήμερα.
Στόχος των επιτελών του Υπουργείου ναυτιλίας είναι μέχρι το τέλος του 2027 να έχουν κατατεθεί όλες οι σχετικές αιτήσεις καθώς τότε λήγει και το πρόγραμμα. Η όποια καθυστέρηση πέραν αυτή της προθεσμίας σημαίνει ότι τα κονδύλια και η ευκαιρία ανανέωσης του στόλου των "αγόνων" γραμμών θα χαθεί. Σημειώνεται ότι για τις συνδέσεις αυτές χρειάζονται πλοία με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (μέγεθος, θέσεις, μεταφορική ικανότητα οχημάτων, κ.λ.π) τα οποία θα καλύπτουν τις απαιτήσεις των ελληνικών λιμανιών και των μικρών νησιών ώστε να είναι και αποδοτικά.
Ήδη εκπονούνται και σχετικές μελέτες. Το έργο είναι συνολικού προϋπολογισμού 1.233.180,00 € και συμμετέχουν η EY και οι εταιρείες Samaras & Associates - Σύμβουλοι Μηχανικοί, NAP Engineering – Ναυπηγική Εταιρεία και NKLAW FIRM – Δικηγορική Εταιρεία, η οποία αναμένετε να ανοίξει την πόρτα για την διάθεση των κονδυλίων που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ Ευρωπαϊκής επιτροπής και Ελληνικής κυβέρνησης
Η μελέτη αποσκοπεί στην εκπόνηση του στρατηγικού σχεδιασμού για τη σταδιακή ανανέωση του στόλου της ακτοπλοΐας στο πλαίσιο του πράσινου μετασχηματισμού της οικονομίας. Η κρισιμότητα της μελέτης έγκειται στο γεγονός ότι ο κλάδος της Επιβατηγού ναυτιλίας είναι υψίστης σημασίας για τα εθνικά συμφέροντα καθώς συνδέει πάνω από 100 μικρά και μεγάλα κατοικημένα νησιά με μόνιμο πληθυσμό άνω των 1.4 εκατομμυρίων, οι οποίοι πρέπει να απολαμβάνουν ίσες υπηρεσίες με τους κατοίκους της ενδοχώρας, ενώ δεν πρέπει να λησμονούμαι τον παράγοντα Τουρισμό (από τον οποίο εισρέει πολύτιμο συνάλλαγμα), μέρος του οποίου μετακινείτε ακτοπλοϊκώς.
Για τον σκοπό αυτό τρεις πιλοτικές γραμμές θα αποτελέσουν την είσοδο για το χρηματοοικονομικό μοντέλο που θα ακολουθηθεί, ενώ παραμένει βασικό γεγονός αυτή τη στιγμή είναι ότι η χώρα ξεκίνησε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιμένει.
Της Αναστασίας Βαμβακά
Μέλος του μητρώου
