Ο απόηχος της έντονης διαμάχης για την έκδοση οικοδομικής άδειας ξενοδοχείου 5* στο Σαρακήνικο της Μήλου δεν έχει κοπάσει και ήδη ένα νέο μέτωπο έχει ανοίξει στη Σίφνο, όπου το Συμβούλιο της Επικρατείας -έπειτα από προσφυγή πολιτών- ανέστειλε προσωρινά κατασκευές που δεν συνάδουν με το ειδικό καθεστώς όρων δόμησης του νησιού. Την ίδια στιγμή, η Πάρος αναμένει την επίσημη παρουσίαση του δικού της Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου, ενώ o δήμος Τήνου προτείνει την απαγόρευση των στρατηγικών επενδύσεων στον τουρισμό και τη δημιουργία ΕΣΧΑΣΕ.
Η περίπτωση της Σίφνου
Η πρόσφατη απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την ακύρωση οικοδομικών αδειών σε εκτός σχεδίου περιοχές της Σίφνου, έπειτα από προσφυγή κατοίκων, έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά αποφάσεων που προσπαθούν να βάλουν φρένο στην ανεξέλεγκτη δόμηση στις Κυκλάδες. Συγκεκριμένα, το ΣτΕ σταμάτησε προσωρινά την κατασκευή δύο συγκροτημάτων υπόσκαφων κατοικιών με πισίνες στη Σίφνο, του επιχειρηματία Ιάσονα Τσάκωνα. Με την πλευρά του επενδυτή να απαντάει στο powergame.gr ότι δεν πρόκειται για μεγάλη στρατηγική επένδυση, αλλά για την άναπτυξη έξι πολυτελων κατοικιών σε 60 στρέμματα.
Η δήμαρχος Σίφνου, Μαρία Ναδάλη, σε πρόσφατη συνέντευξή της τόνισε πως έχουν γίνει πολλές ενέργειες τόσο από τον Δήμο, όσο και από τους συλλόγους, σε συνεργασία μεταξύ τους, προκειμένου να εκφραστεί η αγωνία τόσο των ιδίων, όσο και των κατοίκων για το πώς θα διαμορφωθεί η μελλοντική κατάσταση του νησιού. Υπενθυμίζεται, μάλιστα, ότι προ ολίγων μηνών ο Δήμος Σίφνου, αξιολογώντας προτάσεις μηχανικών, προχώρησε σε μία δέσμη μέτρων που στοχεύουν στην προστασία του νησιού.
Στο επίκεντρο των νέων μέτρων βρίσκονται οι περιορισμοί στη δόμηση και η προστασία του περιβάλλοντος. Ειδικότερα, αποφασίστηκε η αύξηση της ελάχιστης απαιτούμενης έκτασης για ξενοδοχεία εκτός σχεδίου από 4 στρέμματα σε 10, με υποχρεωτική σύνδεση με νόμιμη δημόσια οδό. Παράλληλα, μειώνεται ο συντελεστής δόμησης για περιοχές εκτός σχεδίου, περιορίζοντας τη συνολική επιτρεπόμενη δόμηση. Επιπλέον, απαγορεύεται η ανέγερση υπόσκαφων κτιρίων, που κρίνονται μη συμβατά με τον χαρακτήρα του νησιού. Περιορισμοί επιβάλλονται και στις πισίνες, καθώς επιτρέπεται η κατασκευή τους μόνο σε ξενοδοχειακές μονάδες, αποκλείοντας τουριστικά καταλύματα και ιδιωτικές κατοικίες. Παράλληλα, δημιουργείται μητρώο πισίνων υπό την εποπτεία του Δήμου, ενώ θεσμοθετείται ετήσιο τέλος, αναλογικό με τη χωρητικότητά τους, για τη χρηματοδότηση έργων ύδρευσης και αποχέτευσης. Με τα μέτρα αυτά ο Δήμος επιχειρεί να διατηρήσει τη μοναδική φυσιογνωμία της Σίφνου και να προστατεύσει το νησί από τις πιέσεις της επιθετικής τουριστικής ανάπτυξης, εν αναμονή της έγκρισης του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου.
Οι προτάσεις για το ΤΠΣ της Τήνου
Σημαντικά βήματα για τον πολεοδομικό σχεδιασμό της επόμενης δεκαετίας πραγματοποίησε η Τήνος, καθώς το Δημοτικό Συμβούλιο συνεδρίασε στις 15 Μαρτίου 2025 για την υποβολή προτάσεων σχετικά με το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΤΠΣ). Η διαδικασία αυτή είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του νησιού, την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού του περιβάλλοντος, αλλά και τη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ τουριστικής ανάπτυξης και αυθεντικότητας. Ο δήμαρχος, Παναγιώτης Κροντηράς, τόνισε ότι το σχέδιο επιτρέπει στην Τήνο να διαμορφώσει το μέλλον της με όραμα και ρεαλισμό.
Το ΤΠΣ περιλαμβάνει κατευθυντήριες γραμμές για την αειφόρο ανάπτυξη του νησιού, με ορθολογική χρήση γης, καθορισμό ζωνών κατοικίας, τουρισμού, αγροτικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας και προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Παράλληλα, στοχεύει στην υποστήριξη της τοπικής οικονομίας μέσω της ενίσχυσης της αγροτικής παραγωγής, της βιοτεχνίας και του τουρισμού, καθώς και στη βελτίωση των υποδομών μέσω διαχείρισης φυσικών πόρων και κυκλοφοριακών ρυθμίσεων.
Ωστόσο, η διαδικασία συνοδεύεται από προκλήσεις, όπως η ανάγκη θέσπισης κανόνων για την αποφυγή άναρχης δόμησης, η τουριστική επέκταση και η ενεργειακή επάρκεια. Ο γενικός γραμματέας του Δήμου και πρόεδρος της Επιτροπής για το ΤΠΣ, Αργύριος Δεσύπρης, επισήμανε την ανάγκη για περισσότερο χρόνο, ώστε να γίνουν ουσιαστικές προτάσεις.
Το Δημοτικό Συμβούλιο υποστήριξε ένα ήπιο σενάριο ανάπτυξης, δίνοντας έμφαση στη διατήρηση της φυσιογνωμίας της Τήνου. Βασικές προτάσεις περιλαμβάνουν την απαγόρευση αιολικών πάρκων και αυστηρούς περιορισμούς για φωτοβολταϊκά πάρκα, καθώς και τη συγκράτηση της τουριστικής δόμησης για την αποφυγή μαζικών μεγάλων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων. Παράλληλα, επιδιώκεται η προστασία των παραδοσιακών οικισμών και της πολιτιστικής κληρονομιάς, η ενίσχυση της τοπικής παραγωγής και η καθιέρωση αυστηρών όρων χωροθέτησης υποδομών.
Ο δήμαρχος έκλεισε τη συνεδρίαση τονίζοντας ότι το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο αποτελεί ευκαιρία για την Τήνο να θέσει γερές βάσεις για το μέλλον, διατηρώντας ταυτόχρονα την πολιτιστική της ταυτότητα.
Το Πολεοδομικό Σχέδιο καθορίζει το μέλλον της Πάρου
Η Πάρος παραμένει σε αναμονή για την εκπόνηση του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου, καθώς τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε πόλο έλξης πεντάστερων επενδύσεων. Η δημοτική αρχή, μάλιστα, έχει προσφύγει επανειλημμένα στο ΣτΕ, εκφράζοντας την αντίθεσή της σε ορισμένα επενδυτικά σχέδια.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η επένδυση της ΕΚΤΕΡ στην περιοχή του Άι Γιάννη Δέττη, στις Κολυμπήθρες της Πάρου, σε έκταση 327 στρεμμάτων, με το συνολικό κόστος να υπολογίζεται στα 53 εκατομμύρια ευρώ. Η εταιρεία προχώρησε σε προσαρμογές στο αρχικό σχέδιο, οι οποίες υποβλήθηκαν στο ΥΠΕΝ, και η υπόθεση αναμένεται έως τα τέλη του έτους να επανέλθει στο ΣτΕ προς έγκριση. Η Πάρος είναι τρίτο νησί στον αριθμό έκδοσης αδειών, δηλαδή κάθε χρόνο εγκρίνονται 300 οικοδομικές άδειες.
Όπως υποστηρίζει στο powergame.gr ο δήμαρχος Πάρου, Κώστας Μπιζάς, αναμένουμε ότι τους επόμενους μήνες το μελετητικό γραφείο που έχει επιλέξει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, έπειτα από διαγωνισμό, θα μας παρουσιάσει τις επίσημες προτάσεις του. Σύμφωνα με τον ίδιο, το σενάριο που υποστηρίζει ο δήμος είναι αυτό της ήπιας ανάπτυξης. Ο δήμος έχει πάρει σαφή θέση και είναι αρνητικός στα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ). Επίσης, εκφράζει την αντίθεσή του στις υπόσκαφες κατασκευές, τις πισίνες και τα υδάτινα στοιχεία, με εξαίρεση τα ξενοδοχεία.
Σύμφωνα με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) του 2012, δεν επιτρέπονται οι πισίνες, αλλά τα υδάτινα στοιχεία. Ωστόσο, παρατηρείται ότι οι επενδυτές μετατρέπουν τα υδάτινα στοιχεία σε πισίνες, κάτι που ανησυχεί τη δημοτική αρχή. Το πρόβλημα είναι ότι η Πάρος, ως νησί, αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα με την υδροδότηση. Πέρυσι η χρονιά πέρασε με δυσκολία και για το 2025 προγραμματίζεται η ενοικίαση επιπλέον μονάδων αφαλάτωσης. Παράλληλα, το 25% του νερού καλύπτεται από την αφαλάτωση, ενώ το υπόλοιπο προέρχεται από γεωτρήσεις, κάτι που δημιουργεί σημαντικούς κινδύνους.
Τέλος, ο δήμος προτείνει να μειωθεί κατά 7% η δόμηση στο νησί, με στόχο να διευρυνθεί η τουριστική περίοδος, όχι μόνο κατά τους μήνες αιχμής, αλλά από Απρίλιο έως Οκτώβριο. Ο δήμαρχος σημειώνει ότι θέλουν να προσελκύσουν επισκέπτες, αλλά χωρίς να προστεθούν κλίνες, οι οποίες θα επιβαρύνουν περισσότερο το ήδη κορεσμένο νησί.
Υπενθυμίζεται ότι προ μηνών ιδιαίτερα έντονες αντιδράσεις προκάλεσε το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Μυκόνου και της Σαντορίνης, το οποίο παρουσιάστηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Από τη μία οι επενδυτές, οι οποίοι έχουν στα σκαριά τουριστικά projects εκατομμυρίων, υποστηρίζουν ότι με το ειδικό πολεοδομικό επιβραβεύεται η παρανομία και μπλοκάρονται οι πραγματικές επενδύσεις. Από την άλλη, οι κάτοικοι μαζί τους Δήμους ισχυρίζονται ότι με το εν λόγω σχέδιο αφαιρείται γη από τους ντόπιους.
Μέλος του μητρώου
