Η πανκυκλαδική, εμβληματική έκθεση «Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων», την οποία διοργανώνουν το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και το Υπουργείο Πολιτισμού δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων στην Αθήνα μέχρι τις 4 Μαΐου, θα μεταφερθεί στη Σαντορίνη για να εγκαινιάσει, στις 20 Ιουνίου 2025, το ανακαινισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας. Σε συνδιοργάνωση με τον Δήμο Θήρας, θα ανοίξει για το κοινό από τις 21 Ιουνίου μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2025.
Η έκθεση αποτελεί την πρώτη κοινή δράση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, σε εφαρμογή του Μνημονίου Συνεργασίας που υπογράφτηκε στις 17 Μαΐου 2024 από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και την πρόεδρο και διευθύνουσα σύμβουλο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Σάντρα Μαρινοπούλου, με στόχο τη μελέτη, ανάδειξη και προβολή του κυκλαδικού πολιτισμού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Όψεις της έκθεσης. Φώτο: Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
Ξεδιπλώνει την Ιστορία από την αρχαιότητα έως και τον 19ο αιώνα μέσα από τα μάτια των γυναικών των Κυκλάδων, σε 180 μοναδικά αριστουργήματα, από όλα σχεδόν τα μουσεία και τις αρχαιολογικές συλλογές, των νησιών: Αμοργό, Άνδρο, Δήλο, Θήρα, Ίο, Κέα, Κύθνο, Μήλο, Μύκονο, Νάξο, Πάρο, Σέριφο, Σίκινο, Σίφνο, Σύρο, Τήνο και Φολέγανδρο.
Ξεδιπλώνει την Ιστορία από την αρχαιότητα έως και τον 19ο αιώνα μέσα από τα μάτια των γυναικών των Κυκλάδων, σε 180 μοναδικά αριστουργήματα.
Τα εκθέματα χρονολογούνται από την πρώιμη προϊστορία μέχρι και τη γέννηση του ελληνικού κράτους. Έργα μοναδικά, τα περισσότερα από τα οποία δεν έχουν ταξιδέψει ποτέ εκτός Κυκλάδων και εκτός του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, ενώ ορισμένα δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ στο κοινό. Εκτός από τα μαρμάρινα κυκλαδικά ειδώλια της πρωτοκυκλαδικής περιόδου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, μπορούμε να δούμε 135 εκθέματα από τις συλλογές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, αλλά και εκθέματα από το Μουσείο Κανελλοπούλου, το Επιγραφικό Μουσείο Αθηνών, την Εφορεία Παλαιοναθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας, σημαντικά ιδρύματα και ιδιωτικές συλλογές.
Όψεις της έκθεσης. Φώτο: Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
Η έκθεση επιχειρεί να προσεγγίσει τη θέση των γυναικών στις νησιωτικές κοινωνίες. Οι ίδιες μάς αφηγούνται μικρές ή μεγαλύτερες «ανείπωτες» ιστορίες, είτε μέσα από τα λόγια τους είτε μέσα από τα υλικά τους κατάλοιπα. Φέρνει έτσι στο φως άγνωστους ρόλους των γυναικών στο πέρασμα του χρόνου και πώς αυτοί επηρεάστηκαν από τη νησιωτικότητά τους. Πρωταγωνιστούν θεότητες και μητέρες, ιέρειες, εταίρες, έμποροι, μαχήτριες, διανοούμενες, θρηνωδοί, μάγισσες, μετανάστριες. Ο επισκέπτης θα γνωρίσει τις Κυκλαδίτισσες τόσο στον δημόσιο βίο όσο και στην ιδιωτική σφαίρα, στην κοινωνική, πολιτική, θρησκευτική και οικογενειακή ζωή.
Φέρνει στο φως άγνωστους ρόλους των γυναικών στο πέρασμα του χρόνου και πώς αυτοί επηρεάστηκαν από τη νησιωτικότητά τους. Πρωταγωνιστούν θεότητες και μητέρες, ιέρειες, εταίρες, έμποροι, μαχήτριες, διανοούμενες, θρηνωδοί, μάγισσες, μετανάστριες.
Ειδώλια και μεγάλου μεγέθους γλυπτά, αγγεία, κοσμήματα, νομίσματα, επιτύμβιες στήλες και επιγραφές με νομικά κείμενα, τοιχογραφίες, ψηφιδωτά, χαρακτικά, χειρόγραφα και εικόνες συνθέτουν το μωσαϊκό της έκθεσης. Από τα εκθέματα αυτά, πολλά από τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενα έκθεσης από μόνα τους, τρία ξεχωρίζουν λόγω μοναδικότητας και μεγέθους: Η κολοσσική Κόρη της Θήρας (2,48 μ. ύψος), ένα από τα ελάχιστα σχεδόν ακέραια αρχαϊκά αγάλματα, η εμβληματική τοιχογραφία από το Ακρωτήρι της Σαντορίνης που παρουσιάζει τις «Γυναίκες στο Άδυτο», έργο μοναδικό και μνημειακών διαστάσεων (μήκους σχεδόν 4 μ.), αλλά και το ελληνιστικό άγαλμα της Ελαφηβόλου Αρτέμιδος από τη Δήλο, το οποίο παρουσιάζεται για πρώτη φορά εκτός του νησιού.
Μαρμάρινη κεφαλή γυναικείας μορφής, πιθανότατα της Αφροδίτης, Ύστερων Ελληνιστικών χρόνων. Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας, 011. Φώτο: Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
Επιμελητές της έκθεσης είναι ο Δρ Δημήτρης Αθανασούλης, διευθυντής Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και οι επιστημονικοί διευθυντές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Δρ Παναγιώτης Ιωσήφ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Radboud της Ολλανδίας και Δρ Ιωάννης Φάππας, επίκουρος καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Δείτε δύο βίντεο από την έκθεση:
{https://youtu.be/uV4_z0s6clI}
{https://youtu.be/j0sZYd7OlJw}
Info
«Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων», Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας, 21 Ioυνίου 2025 μέχρι 31 Οκτωβρίου 2025.