Τα μονοπάτια και η ιδιαίτερη χλωρίδα της Σικίνου ήταν στο επίκεντρο δύο προγραμμάτων του Cycladic Identity που ολοκληρώθηκαν στο νησί των Κυκλάδων. Η ιδιαίτερα πετυχημένη πρωτοβουλία του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης έχει ως στόχο την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς των Κυκλάδων και τη διατήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη της μοναδικής τους ταυτότητας.
Τα προγράμματα υλοποιούνται από φορείς που δραστηριοποιούνται στα νησιά και εστιάζουν στον πολιτισμό, τη βιοποικιλότητα και την άυλη πολιτιστική κληρονομιά τους.
Το εκκλησάκι του Οδυσσέα Ελύτη στην Σίκινο Θεανώ Αγάλογλου
Η εφαρμογή «Μονοπάτια Πολιτισμού Σίκινος / Sikinos paths» με φορέα υλοποίησης την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), αποτελεί μία χρήσιμη πρωτοβουλία για την ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου της Σικίνου.
Το δίκτυο των μονοπατιών στη Σίκινο περιλαμβάνει επτά σηματοδοτημένες διαδρομές συνολικού μήκους 56 χιλιομέτρων, που διασχίζουν το μεγαλύτερο μέρος του νησιού και συνδέουν τοπία ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς με αρχαιολογικούς χώρους, ξωκλήσια και παραδοσιακούς οικισμούς.
Στα μονοπάτια της Σικίνου Euronews
«Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού σε συνεργασία με το Δήμο Σικίνου εφάρμοσε το πρόγραμμα στο νησί, πριν από 10 περίπου χρόνια. Ξεκινήσαμε δηλαδή το 2012 και ολοκληρώθηκε το δίκτυο μονοπατιών πολιτισμού στο νησί, το 2014. Δέκα χρόνια περίπου μετά, έχουμε την πολύ μεγάλη χαρά να ενώνουμε τις δυνάμεις μας με το Cycladic Identity, την πρωτοβουλία του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, που κάνει τόσο σημαντική δουλειά στις Κυκλάδες.
Στόχος ήταν να εμπλουτίσουμε το δίκτυο, προσθέτοντας μια εφαρμογή για smartphones, πράγμα που θα μας δώσει τη δυνατότητα να προωθήσουμε το δίκτυο μονοπατιών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, δεδομένου ότι η εφαρμογή είναι δίγλωσση, αλλά και να δώσουμε την ευκαιρία στους περιπατητές να περπατήσουν τις διαδρομές, με μεγαλύτερη ασφάλεια και με μεγαλύτερη άνεση. Αυτή ήταν η αφορμή να προχωρήσουμε και σε μια επικαιροποίηση των πληροφοριακών πινακίδων των διαδρομών, ώστε ο περιπατητής, ο επισκέπτης να μπορεί να κατεβάζει την εφαρμογή με ένα QR Code εύκολα και γρήγορα» αναφέρει η Κατερίνα Στεμπίλη, Υπεύθυνη Επικοινωνίας της ΕΛΛΕΤ και διαχειρίστρια του προγράμματος Μονοπάτια Πολιτισμού.
«Μονοπάτια Πολιτισμού Σίκινος / Sikinos paths» Euronews
Η νέα εφαρμογή και οι δυνατότητές της παρουσιάστηκε στην τοπική κοινότητα, σε ειδική εκδήλωση στο Δημοτικό Σχολείου Σικίνου. Πέρα όμως από τα Μονοπάτια Πολιτισμού, υπάρχει ένα ακόμα πρόγραμμα του Cycladic Identity που πραγματοποιείται αυτή την περίοδο στη Σίκινο. Έχει τίτλο «Καταγραφή και ανάδειξη της χλωρίδας της Σικίνου» και στοχεύει στην παρουσίαση του φυσικού πλούτου του νησιού μέσα από ένα φυσικό ερμπάριο.
Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε από τον Σύνδεσμο Σικινητών και αποτελεί μια σημαντική πρωτοβουλία με στόχο την επιστημονική τεκμηρίωση, την εκπαιδευτική αξιοποίηση και τη δημόσια παρουσίαση των ειδών χλωρίδας που απαντώνται στη Σίκινο. Η διαδικασία περιλάμβανε τη δημιουργία μιας συλλογής αποξηραμένων δειγμάτων και την ψηφιοποίησή τους.
«Καταγραφή και ανάδειξη της χλωρίδας της Σικίνου» Euronews
«Το ιδιαίτερο στοιχείο με τη χλωρίδα της Σικίνου, είναι ότι παραμένει ανέγγιχτη. Αυτό είναι σπάνιο στις Κυκλάδες. Έχει πειραχτεί γενικά πάρα πολύ η φύση, διότι υπάρχουν εκβραχισμοί, σκάβουν, ανοίγουν δρόμους, χαλάνε πεζούλες. Εκεί πάνω φύονται όλα. Οπότε όταν διαταράσσεται αυτό το περιβάλλον, χάνεις και πάρα πολλά είδη. Εδώ βρήκαμε δύο στενότοπα ενδημικά είδη, που σημαίνει ότι υπάρχουν μόνο στη Σίκινο, 13 τα οποία είναι ενδημικά των Κυκλάδων και πάνω από 200 είδη χλωρίδας, που αποτελούν το 80% της χλωρίδας του νησιού. Είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι μπορέσαμε να τα βρούμε, γιατί όπως είπαμε ότι Σίκινος είναι ακόμη ανέγγιχτη. Αυτό θέλουμε να μείνει: να είναι ανέγγιχτη. Ενδεχομένως να γίνει γνωστή, επειδή ακόμα είναι ανέγγιχτη.
Θέλουμε με κάποιον τρόπο να διαφέρουμε από όλους τους άλλους που δίνουν πισίνες, beach bar. Eμείς τι έχουμε; Έχουμε το σύμφυτό μας, το οποίο μόνο εμείς έχουμε. Έχουμε μια καμπανούλα την οποία μόνο εμείς έχουμε. Η χλωρίδα του νησιού λοιπόν πρέπει να προστατευτεί. Έπρεπε βασικά να γίνει γνωστή για να προστατευτεί. Μάθαμε πράγματα. Η χλωρίδα είναι κάτι πάρα πολύ εύθραυστο. Κουβαλάει μνήμες αιώνων, χιλιετιών, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να αρχίσουμε να σεβόμαστε και το χορταράκι που πατάμε. Εμείς αυτή την στιγμή δεν σεβόμαστε ούτε καν τις πεζούλες, ούτε καν μια πλαγιά που υπάρχει εκεί και τη βλέπανε οι άνθρωποι χιλιετίες. Την ισοπεδώνουμε για να κάνουμε το επόμενο resort. Είναι ένας τελείως διαφορετικός τρόπος σκέψης.
Ο βοτανόκηπος Euronews
Στο πρόγραμμα του Cycladic Identity, ένα παραδοτέο ήταν να μας δώσουν αναπαραγωγή από ντόπιους βλαστούς. Πήραμε λοιπόν 520 φυτά. Γεννήθηκε λοιπόν η ιδέα να κάνουμε μια δεύτερη δράση. Ενώ έτρεχε ως πρώτο βήμα το Cycladic Identity, για το δεύτερο βήμα απευθυνθήκαμε στο Ίδρυμα Μποδοσάκη. Μας έδωσε μια καινούργια χρηματοδότηση για να φτιάξουμε βοτανικό κήπο, να βάλουμε μέσα αυτά τα είδη.
Επίσης το παραδοτέο στο Cycladic Identity ήταν να έχουμε ένα ερμπάριο, δηλαδή να έχουμε τη χλωρίδα του νησιού σε κάποιες νόρμες. Έχουμε δηλαδή αποξηραμένα φυτά, περίπου όπως στο σχολείο, όταν κάναμε το φυτολόγιο. Αυτό το ψηφιοποιήσαμε» επισημαίνει ο Κώστας Πλατής, από τον Σύνδεσμο Σικινητών, που «έτρεξε» το πρόγραμμα «Καταγραφή και ανάδειξη της χλωρίδας της Σικίνου», με τη βοήθεια βοτανολόγων.
Η πλατεία της Χώρας Σικίνου Euronews
Τα δύο προγράμματα συνάδουν απόλυτα με την πολιτική και τη φιλοσοφία του δήμου για την Σίκινο:
«Είναι πάρα πολύ σημαντικές αυτές οι πρωτοβουλίες και οι δράσεις. Μας βοηθούν πάρα πολύ, διότι ταιριάζουν πραγματικά με τον χαρακτήρα του νησιού μας. Η Σίκινος είναι ένα μικρό, ξεχωριστό νησί, ένα ακατέργαστο διαμάντι. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς, με την επερχόμενη αύξηση του τουρισμού, την ελεγχόμενη πάντα, να διατηρήσουμε την ταυτότητα και τον χαρακτήρα μας.
Είναι ένα προσωπικό στοίχημα. Θέλουμε ήπια ανάπτυξη με κανόνες για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε πραγματικά το χαρακτήρα και την ψυχή και του νησιού και των κατοίκων. Οπότε μας βοηθούν πάρα πάρα πολύ οι δράσεις που έχουν σχέση με το περιβάλλον και με τον πολιτισμό. Η μεγάλη μας δύναμη είναι η διαφορετικότητα, η απλότητα αυτού του νησιού. Αυτό μας κάνει που ξεχωρίζουμε. Αυτό διαφυλάσσουμε ως κόρη οφθαλμού και αυτό αγαπάνε οι επισκέπτες που έρχονται εδώ» τονίζει ο Δήμαρχος Σικίνου, Βασίλης Μαράκης.
Το μοναστήρι της Σικίνου Θεανώ Αγάλογλου
Με την αρωγή του Cycladic Identity, της πρωτοβουλίας του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης έχουν υποστηριχθεί τα τελευταία τρία χρόνια 26 προγράμματα σε 15 νησιά των Κυκλάδων:
«Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης φιλοξενεί μία από τις μεγαλύτερες συλλογές κυκλαδικής τέχνης στον κόσμο. Είναι τα παγκοσμίως γνωστά κυκλαδικά μαρμάρινα ειδώλια του 3000 π.Χ. Το μουσείο δεν θα υπήρχε σήμερα, χωρίς τα νησιά των Κυκλάδων και τον πολιτισμό τους. Η πρωτοβουλία Cycladic Identity είναι το έμπρακτο ευχαριστώ μας προς τα νησιά, που αποτελούν το λόγο ύπαρξης μας. Τα νησιά μας αλλάζουν με ραγδαίους ρυθμούς. Ο υπερτουρισμός, η υπερδόμηση και η κλιματική αλλαγή απειλούν τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα.
Θέλουμε κάθε Κυκλαδίτης να νιώθει υπερήφανος για την κληρονομιά του και να θέλει πάση θυσία να την προστατεύσει. Οι άξονές μας είναι ο πολιτισμός, η προστασία των μνημείων, η βιοποικιλότητα και οι παραδόσεις που συνδέουν τις τοπικές κοινωνίες, δηλαδή η άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Στόχος μας είναι να φτάσουμε σε ακόμα περισσότερα νησιά, να δημιουργήσουμε πρεσβευτές αυτής της προσπάθειας, να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά των νησιών για να αποκτήσουν την ευαισθησία και τη γνώση και να την περάσουν στις επόμενες γενιές» υπογραμμίζει η Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Σάντρα Μαρινοπούλου.
Μέλος του μητρώου
