Υπήρξαν θετικά και αρνητικά, αλλά το κάθε θετικό δεν ξέρεις αν σε φέρει στα καλύτερα και το κάθε αρνητικό δεν γνωρίζεις αν σε πάει στα χειρότερα. Θετικά και αρνητικά είναι σχετικά, εξαρτώνται από τη σκοπιά που βλέπει ο καθένας και η αναγωγή σε κοινούς παρονομαστές έχει αποδειχθεί η πιο δύσκολη «μαθηματική» πράξη.
α) Θετικό είναι που οι πολίτες ξέφυγαν απ' την έλξη που ασκούσαν παραδοσιακά ισχυρά κόμματα. Αυτό μπορεί να δώσει ελπίδες, γιατί στο εξής ίσως η ψήφος να μη θεωρείται δεδομένη. β) Αρνητικό είναι που δεν σχηματίστηκε κυβέρνηση και χάνεται πολύτιμος χρόνος με εκατέρωθεν απρόσεχτους χαρακτηρισμούς και πολλά άχρηστα λόγια. Η κομματοκρατία στη χώρα μας δεν πέθανε, η φροντίδα για το καλό του κόμματος και των ψήφων του τα ξεπερνά όλα. γ) Αρνητικό είναι που πολλά κόμματα αντιμετωπίζονται ως θρησκείες και όχι ως παρατάξεις με ανθρώπους και ιδέες που φθείρονται με τον καιρό κι έχουν ανάγκη προσαρμογής. δ) Αρνητικό είναι που λέγονται πολλά και απρόσεχτα και δεν προχωρούμε στην κατανόηση της πραγματικότητας. Πολλά παράθυρα, πολλά πρόσωπα, ο καθένας έχει το κλειδί του παραδείσου και το μονοπώλιο της αλήθειας. Καλοί είμαστε στις διαιρέσεις και στα ρήγματα, στη σύνθεση όμως δεν τα καταφέρνουμε. Επικρατεί η λογική ή όλα ή τίποτα («ή ταν ή επί τας»).
Η κρίση είναι γενική, αλλά έχει και τις ελληνικές ιδιαιτερότητες, τις οποίες δεν φαίνεται να καταλάβαμε καλά και δεν επισημαίνονται, όπως πρέπει, για να τολμήσουμε διορθώσεις. Είναι πολλά τα χρόνια (δεκαετίες) που χτίζουμε στην άμμο, ενώ οι πολίτες πείθονται εύκολα, αρκεί κανείς να βρει τρόπους να τους χαϊδεύει τ' αυτιά. Για τις αξίες που πιστέψαμε δεν είναι μόνο υπεύθυνοι οι πολιτικοί, αλλά και εμείς οι ίδιοι οι πολίτες, όχι μόνο γιατί ψηφίζουμε, αλλά και γιατί γίναμε εύκολα πελάτες και οπαδοί και κλείναμε διαρκώς τα μάτια στο άδικο και το παράλογο. Εκείνο που ζητείται δεν είναι μόνο δάνεια να ορθοποδήσουμε οικονομικά με καλύτερη οικονομική διαχείριση, αλλά και άλλες αξίες που θα δώσουν νόημα και πίστη στη συμμετοχική δράση και θα επαναφέρουν την ελπίδα. Τα διαρκή και συνεχιζόμενα ρήγματα κάνουν όλο και πιο δύσκολες τις γέφυρες, όσες και εκλογές να γίνουν.
Χρίστος Γεωργούσης
Μέλος του μητρώου
