Το Σάββατο του Λαζάρου οι νοικοκυρές(γιαγιάδες & μανάδες) φτιάχνουν τα ¨Λαζαράκια¨ (κουλούρια με σταφίδες και σουσάμι) αφιερωμένα στην Ανάσταση του Λαζάρου και τα παιδιά τραγουδούν ¨Πούσουν Λάζαρε και δε φαινόσουν και σε γύρευε η μάνα κι αδερφή σου¨κλπ.
Την Κυριακή των Βαΐων κατά τη διάρκεια της λιτανείας μικροί και μεγάλοι με τα βάγια στα χέρια τραγουδούν : ¨το Βαγιώ-Βαγιώ-Βαγιώ τρώμε ψάρι και κολιό και την άλλη Κυριακή τρώμε το παχύ αρνί με τη φλάάάσκα το κρασί.
Η μεγάλη εβδομάδα γεμίζει τις ψυχές των Μαρπησσαίων με δέος για το Θείο Πάθος και βιώνεται από αυτούς με μεγάλη συμμετοχή και κατάνυξη μέσα από έθιμα αιώνων.
Την νύχτα της Μεγάλης Πέμπτης ο Εσταυρωμένος Χριστός δεν μένει μόνος, οι Μαρπησσαίοι όλων των γενεών ξενυχτούν στην εκκλησία, ψέλνουν και στολίζουν τον επιτάφιο.
Η Μεγάλη Παρασκευή για τη Μάρπησσα είναι μια μοναδική ημέρα του χρόνου. Το μεσημέρι στην εκκλησιά μετά την αποκαθήλωση δίνονται τα ¨Μεράσματα¨ (κέρασμα νηστίσιμο) για να συγχωρεθούν οι ψυχές. Η αποκαθήλωση στον Άγιο Γεώργιο της Λαγκάδας γίνεται πάνω στα βράχια του βουνού (φυσικό τοπίο παρόμοιο του Γολγοθά) ανάμεσα σε μυρωδιές και χρώματα.
Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής αξίζει κανείς να ζήσει τις αναπαραστάσεις των παθών του Κυρίου. Ένα έθιμο το οποίο πραγματοποιείται ανελλιπώς στη Μάρπησσα από το 1924 σύμφωνα με τις νέες πληροφορίες που πήραμε από το γιο, της τότε δασκάλας του χωριού, της αείμνηστης Βασιλείας Καφούρου-Ασωνίτη, η οποία το εμπνεύστηκε και το ξεκίνησε.
Κατά την περιφορά του Επιταφίου περιμετρικά του χωριού και σε επιλεγμένες θέσεις βιώνει κανείς :
Την Ανάσταση του Λαζάρου
Την Είσοδο του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα
Την Μετάνοια της Μαγδαληνής
Το Μυστικό Δείπνο
Τον Πόντιο Πιλάτο
Την Προσευχή στο Όρος των ελαιών
Τον Απαγχονισμό του Ιούδα
Την Ανάβαση στο Γολγοθά
Το πριν Αλέκτωρ Λαλήσει
Την Σταύρωση
Την Αποκαθήλωση
Τον Επιτάφιο θρήνο
Στις αναπαραστάσεις παίρνουν μέρος 200 άτομα όλων των ηλικιών. Ευλογημένος, επίσης, αισθάνεται, όποιος ακολουθήσει τον Επιτάφιο, σηκώνοντας τον Τίμιο Σταυρό και βιώνοντας το μοναδικό αυτό έθιμο(στο χωριό που το γέννησε) μέσα στην ανοιξιάτικη φύση στις μυρωδιές της ρίγανης, της φασκομηλιάς και υπό τους κατανυκτικούς ψαλμούς των εγκωμίων της χορωδίας που τον συνοδεύει.
Το Θείο δράμα ολοκληρώνετε τη Κυριακή του Πάσχα με την λιτανεία της Δεύτερης Ανάστασης, όπου μικρές αγγελικές μορφές κατά το μήκος του δρόμου κορυφώνουν την κατάνυξη. Το μεσημέρι της ίδιας μέρας διεξάγετε η ¨Γιορτή της Αγάπης ¨, όπου όλοι οι κάτοικοι και οι επισκέπτες του χωριού γίνονται μια μεγάλη παρέα.(η είσοδος είναι δωρεάν).
Σας προσκαλούμε στο χωριό μας να ζήσετε μαζί μας ένα Πάσχα μοναδικό ένα Πάσχα ¨εμπειρία Ζωής¨.
Μεγάλη Εβδομάδα και Πάσχα στην Μάρπησσα
Ο Δήμος Πάρου, η Δημοτική Κοινότητα Μάρπησσας σε συνεργασία με τους Συλλόγους, Φορείς, Κατοίκους και με την οικονομική στήριξη της Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π., προσκαλούν όλους τους Παριανούς και Επισκέπτες να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις που αναβιώνουν τα παλιά έθιμα.
ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29 Απριλίου 2016
10:00 Η Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών
12:00 Ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος
15:00 Ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Λαγκάδας Μάρπησσας
20:30 Η Ακολουθία του Ιερού Επιταφίου
22:30 Έξοδος και Περιφορά του Ιερού Επιταφίου κατά μήκος της διαδρομής της περιφοράς διαδραματίζεται το μοναδικό έθιμο των «Αναπαραστάσεων των Παθών του Κυρίου». Το έθιμο αυτό, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, ξεκίνησε από το 1924 με εμπνεύστρια και πρωτεργάτισσα την τότε Δασκάλα της Μάρπησσας Βασιλεία Καφούρου-Ασωνίτη.
ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 30 Απριλίου 2016
07:00 Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.
23:00 Η Ακολουθία της Αναστάσεως στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ 1 Μαΐου 2016
11:30 Η Περιφορά της Αναστάσεως του Κυρίου
13:00 «Γιορτή της Αγάπης» στο Γήπεδο της Μάρπησσας με παραδοσιακούς χορούς από το Χορευτικό του Συλλόγου Γυναικών Μάρπησσας, ψητό αρνί, κόκκινα αυγά, παριανή γραβιέρα και άφθονο παριανό κρασί.
Κοπέλες και κορίτσια θα τραγουδήσουν τα τραγούδια της «Κούνιας» και νεαροί θα «κουνήσουνε τις έμορφες.....»
Μάρπησσα, η νύμφη της Πάρου...
Ο μύθος...
Ταξιδεύοντας από τα δυτικά προς τα ανατολικά ξαφνικά μπροστά σας και σε χαμηλό λοφίσκο μόλις 40μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας προβάλει η όμορφη Μάρπησσα. Την Μάρπησσα αγάπησαν θνητός και θεός, σύμφωνα με τον Όμηρο. Όμορφη νύμφη, κόρη του μυθικού Εύηνου ποταμού με γοητεία απαράμιλλη, όπου στη θέα της ούτε ο θεός της μουσικής και του φωτός Απόλλωνας δεν μπόρεσε να αντισταθεί. Ο Δίας στάθηκε κριτής σε αυτή τη διαμάχη και η Μάρπησσα, κλήθηκε να διαλέξει ανάμεσα στον αιώνιο άντρα ή τον θνητό; Και η Μάρπησσα απάντησε ότι σαν χαθεί η ομορφιά των νιάτων της, έτσι θα χαθεί και ο θεός Απόλλωνας από κοντά της. Η γοητεία της ζωής είναι η ομορφιά κάθε ηλικίας δίπλα στον άνθρωπο που αγαπάς... Έτσι, ο Ίδας και η Μάρπησσα έμειναν μαζί ως το τέλος...
Έτσι μένει η Μάρπησσα και στην καρδιά του κάθε επισκέπτη
ως μια όμορφη ανάμνηση μέχρι το τέλος...
Το χωριό....
Αφήνοντας το αυτοκίνητο ή το μηχανάκι σε ένα από τα δημοτικά παρκινγκ που υπάρχουν περιφερειακά του παραδοσιακού, βυζαντινού οικισμού της Μάρπησσας, αφήστε τις αισθήσεις σας ελεύθερες να βιώσουν μέσα από την περιπλάνηση στα στενά σοκάκια μιας άλλης εποχής... Βασιλικοί και γιασεμιά θα σας ευωδιάζουν, οι ηλιαχτίδες θα παίζουν με τις αποχρώσεις του μπλε σε λευκό ασβεστωμένο φόντο, οι βουκαμβίλιες θα χορεύουν γύρω σας με το θρόισμα της αύρας, τα βόλτα θα σας γοητεύουν στον ίσκιο τους και τα εκκλησάκια θα σας καλωσορίζουν... Η πλατεία του Αϊ Νικόλα με τις ζωγραφιές της κυρά Μαρσώς, η λαϊκή ζωγράφος της Μάρπησσας που δέσμευε την φύση γύρω της με παιδική αθωότητα και το παραδοσιακό ταβερνάκι προσφέρουν στον επισκέπτη χαλάρωση και ηρεμία δίπλα στο παλιό αρχοντικό, στο λαογραφικό μουσείο, στην βιβλιοθήκη του γιατρού Αλιπράντη και κοντά στη στέγη του «Συλλόγου Γυναικών της Μάρπησσας». Ακολούθως ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια η εκκλησία του Σωτήρος προβάλει στην κορυφή, όπου το Πάσχα ο ήχος της καμπάνας της προϊδεάζει κατοίκους και επισκέπτες για την κατάνυξη της Μ. Παρασκευής. Μικροί και μεγάλοι θα πάρουν μέρος στο δρώμενο του χωριού, τις «Αναπαραστάσεις». Ένα έθιμο που κρατά πάνω από ένα αιώνα, βυζαντινές εικόνες με τα πάθη του Χριστού παίρνουν σάρκα και οστά και τα σοκάκια της Μάρπησσας διηγούνται το Θείο Δράμα...
Και αφήνοντας την εκκλησιά με την εκπληκτική συλλογή βυζαντινών εικόνων, λίγο πιο κάτω αριστερά είναι το δημοτικό σχολείο, όπου σήμερα λειτουργεί ως κοινοτικό κατάστημα και αμέσως μετά το Μουσείο γλυπτικής του Νικόλαου Περαντινού. Ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους γλύπτες και συντηρητές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείο, που άφησε στους Παριανούς πολύτιμη κληρονομιά. Καλούπια, προτομές και ανάμεσα τους το μετάλλιο με το προφίλ της Μαρία Κάλλας. Ο μόνος καλλιτέχνης που δέσμευσε την γοητεία αυτής της μοναδικής σοπράνου. Ένα σύγχρονο μουσείο σε ένα νεοκλασικό κτήριο... Επισκεφθείτε το!
Και κατηφορίζοντας προς την πλατεία του Χριστού, αγγίξτε τους πετρόχτιστους τοίχους, ακούστε τα τιτιβίσματα των πουλιών, τα γέλια των παιδιών που παίζουν κρυφτό στα δώματα... Και φτάνοντας εκεί περάστε κάτω από τα τρία βόλτα για να βγείτε στους τρεις Μύλους... Κτίσματα 18ου αι... ταυτότητα της Πάρου... Και γυρίστε πίσω σε μια άλλη εποχή...
Το μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου(16ος)....
Ανηφορήστε με τα πόδια ή με αυτοκίνητο πάνω στον Αγ. Αντώνη... Το μοναστήρι που ατενίζει στο Αιγαίο να δεσπόζει μόνο του στην κορυφή και να κρύβει τους θρύλους της όμορφης Κεκιλίας Βενιέρης, το ενετικό κάστρο στους πρόποδες του και γιατί όχι το κρυφό σχολειό... Μύθος ή αλήθεια τι σημασία έχει;... Χαθείτε στη θέα του...
Οι παραλίες της Μάρπησσας....
Κάτω απλώνεται το επίνειο της Μάρπησσας το Πίσω Λιβάδι... Ψαροχώρι και παραθεριστικός οικισμός κάποτε των Μαρπησσαίων, τώρα όλου του κόσμου.... Η χαραυγή εκεί σε μαγεύει, ενώ το ηλιοβασίλεμα σε κάνει να ερωτεύεσαι με τη μικρή αμμουδιά, τις παραδοσιακές ψαρόβαρκες, τα ταβερνάκια και τα ουζερί με γούνα και λιαστό χταπόδι... Και από πάνω τα σπίτια, καταλύματα όλων των τύπων να φιλοξενήσουν όλους όσους θέλουν να γνωρίσουν την Πάρο... Και το καμαροσκέπαστο μονόχωρο εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου του Θαλασσίτη(12ος), το αρχαιότερο της Πάρου με τοιχογραφίες που χάνονται στο χρόνο, σας περιμένει... Και μετά η παραλία του Λογαρά... χοντρή άμμο με φυσική σκιά από τα θαλασσόδεντρα και φαγητό πάνω στο κύμα, με «Γαλάζια σημαία», όπως και η παραλία της Πούντας που ξεκινά στο τέλος της. Η χαρά των νέων με κέφι, έντονους ρυθμούς και μια παραλία καταπληκτική... Η Μεσσάδα για τους λάτρεις του βυθού και τους ρομαντικούς, .... Και μετά η θάλασσα γίνεται πολύχρωμη από τους λάτρεις της Ιστιοσανίδας και του kite surf στα Τσερδάκια (Νέα Χρυσή Ακτή) και στην μεγαλύτερη παραλία της Πάρου τη Χρυσή Ακτή.
Εδώ όπου οι Παγκόσμιοι αγώνες Ιστιοσανίδας κατέταξαν τις παραλίες αυτές ως τις καλλίτερες για το άθλημα...Βραβευμένες όλες με «Γαλάζια σημαία» για την καθαρότητα των νερών τους και την οργάνωσή τους. Εκεί οπού ο ήλιος παίζει και καθρεπτίζεται στα κύματα.... Πολυτελή και οικογενειακά ξενοδοχεία είναι έτοιμα να φιλοξενήσουν λάτρεις των σπορ, οικογένειες και ζευγάρια... Και γιατί όχι τον γάμο σας.... σε ένα μέρος άκρως ρομαντικό και ερωτεύσιμο... Να και η μικρή παραλία, το Μπουντάρι, αποκομμένη από τον κόσμο, και αυτή χρυσαφένια και μετά ο Δρυός... Ο Δρυός σε ταξιδεύει στην αρχαιότητα με τους νεώσοικους, σμιλευμένα βράχια στην άκρη της θάλασσας για να βρίσκουν καταφύγιο τα πλοία περιπλανώμενα στο Αιγαίο σε άσχημο καιρό... Εδώ ίσως γινόταν η φόρτωση του παριανού μαρμάρου, «Λυχνίτης» το όνομά του, κάτασπρο σαν το χιόνι ... Λέτε από εδώ να έφυγε το φορτίο για το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού, ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου; Η παραλία με βότσαλα λευκά και άμμο με κοχύλια και το νερό της βροχής να κυλά από τις τεχνητές λίμνες που είναι λίγο πιο πάνω. Ο δρόμος με τις πικροδάφνες που κατηφορίζει στην παραλία είναι «ο δρόμος των ερωτευμένων». Δυο ταβερνάκια δίπλα στη θάλασσα και μπαράκια σας περιμένουν καθώς και ο Ναυτικός Όμιλος Δρυού «Τα Δελφίνια» για να σας διεισδύσει στα μυστικά της θάλασσας... Και λίγο πιο κάτω ο Λολαντώνης μια παραλία, όπου οι αστερίες παίζουν στην άμμο της... αξίζει να την επισκεφθείτε
Η ενδοχώρα της...
Στην επιστροφή σας στρίψτε από το Δρυό στο Τζάνε στην ορεινή περιοχή της Μάρπησσας, δείτε την Λαγκάδα... Κάντε στάση στον Αϊ Γιώργη, μοναστήρι μοναδικής αρχιτεκτονικής, ανάμεσα σε δυο βουνά με όλη την Μάρπησσα να απλώνεται μπροστά σας και θάλασσα όλο γύρω.(το Πασχα,η Αποκαθήλωση στο φυσικό ύψωμα είναι μοναδική). Γνωρίστε την φύση της Πάρου, περπατήστε στα λιθόστρωτα βυζαντινά μονοπάτια της... ζήστε την περιπέτεια ανακαλύπτοντας το σπήλαιο των δαιμόνων (Καλαμπάκας)...Πλούσια χλωρίδα σας περιμένει.... Κάντε στάση στο Αυκλάκι και ανεβείτε στην πηγή. Εκεί, οι Μαρπησσαίοι μαζεύονται την Πρωτομαγιά για να «πιάσουν το Μάη»....μέσα σε χορούς και γεύσεις. Κατηφορίζοντας θα βγείτε στο κεντρικό δρόμο, περνώντας από το «γήπεδο» όπου φιλοξενεί την τοπική ομάδα, τον «Μαρπησσαϊκό», το καμάρι του χωριού.
Και έτσι θα την χαιρετήσετε την Μάρπησσα για να ανακαλύψετε και τις άλλες ομορφιές της Πάρου...
Η ταυτότητά της...οι κάτοικοί της.
Μαζί της θα χαιρετίσετε τα χαμόγελα, την καλοσύνη, την γενναιοδωρία, την φιλοξενία και το κέφι που χαρακτηρίζουν τους Μαρπησσαίους. Η Μάρπησσα μαγεύει τους κατοίκους της και αποτελεί έμπνευση των νέων, παράγοντας ακόμη και σήμερα πολιτισμό.
Μέρες Πολιτισμού στη Μάρπησσα...
Άλλες στιγμές πολιτισμού στη Μάρπησσα είναι ο εορτασμός στη μνήμη του Νικόλα Στέλλα τον Μάιο, ήρωα της Πάρου, 3ημερο φεστιβάλ παραδοσιακών χορών στις αρχές του καλοκαιριού, η γιορτή της Αναλήψεως στο Πίσω Λιβάδι, με παραδοσιακή μουσική και εδέσματα, το θρησκευτικό πανηγύρι της ¨Μεταμόρφωσης του Σωτήρος¨, στις 5-6 Αυγούστου στην κεντρική πλατεία του χωριού, καθώς και άλλα τοπικά πανηγύρια. Επίσης , αν βρεθείτε στη Πάρο το προτελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου μην παραλείψετε να συμμετέχετε στις ¨Διαδρομές στη Μάρπησσα¨, ένα τριήμερο βιωματικό , διαδραστικό πολιτιστικό φεστιβάλ για όλες τις ηλικίες, όπου η παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα γίνονται βίωμα για τους νέους και αναπόληση για τους μεγαλύτερους. Μην ξεχάσετε το παραδοσιακό αμυγδαλωτό με ξεχωριστή γεύση από το ζαχαροπλαστείο και τον φούρνο της Μάρπησσας, κουλουράκι για να ολοκληρώσετε το ταξίδι των αισθήσεων σας... εδώ, στη Μάρπησσα.
Μέλος του μητρώου
