• Η μονομέρεια σε όποιον τομέα και αν επικρατεί, λογίζεται ως αρνητική. Ο λόγος είναι ότι δεν συμβάλλει στην βιώσιμη, σταθερή ανάπτυξη και σε επαρκή βαθμό, τελικώς, στην αυτοδυναμία μιας χώρας.
Το κύριο βάρος που δίνουμε στον τουρισμό σήμερα, σαν βασικό στρατηγικό μας στόχο, ως βαριά βιομηχανία της χώρας και η επιδίωξη της άμεσης ανάπτυξής του βασισμένης σε κριτήρια ‘ποσότητας’, οδηγεί:
Σε προσέλευση χαμηλής ποιότητας τουριστών, χωρίς πολιτιστικά και κοινωνικά ενδιαφέροντα, με άσχημες, άμεσες και μακροχρόνιες συνέπειες στον τόπο.
Ένας επιπλέον βασικός παράγοντας που δεν πρέπει ποτέ! κατά την γνώμη μου να ξεχνάμε, είναι η γεωπολιτική θέση της χώρας μας, η οποία καθιστά τη στρατηγική επιλογή του τουρισμού ως κρίσιμου παράγοντα ανάπτυξης, ανά πάσα στιγμή επισφαλή.
Η βιωσιμότητα του τουρισμού, καθορίζεται από τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, αλλά και από τους σκοπούς όμορων χωρών, που εκδηλώνουν επεκτατικές βλέψεις, προς την χώρα μας.
Αναλογιστήκαμε ποτέ τί επιπτώσεις μπορεί να έχει στον τουρισμό (ιδίως στα νησιά) ένα μικρό θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο;
Πρόσφατα βιώσαμε τις αρνητικές επιπτώσεις στον τομέα αυτό σε κάποια νησιά μας, από την προσέλευση οικονομικών και πολιτικών μεταναστών.
• Ο στόχος και η κεντρική στρατηγική της χώρας μας, που εξειδικεύεται στις Περιφέρειες και τους Δήμους, θα πρέπει να εστιάζεται στην σχετική αυτοδυναμία τους, που σημαίνει ισορροπημένη, κατά το δυνατόν, ανάπτυξη:
Στον πρωτογενή τομέα, τo κύριο βάρος να στραφεί στην ολιστική και βιολογική γεωργία.
Στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα, στην ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών.
Στην προστασία και σωστή αξιοποίηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, καθώς και του πολυποίκιλου φυσικού περιβάλλοντος μας.
Στην προσέλκυση ποιοτικού, ποικιλόμορφου τουρισμού (εκπαιδευτικός, συνεδριακός, επιστημονικός, υγείας, πολιτιστικός, περιβαλλοντικός κ.λ.π.
o Για μια πραγματικά βιώσιμη ανάπτυξη που θα οδηγήσει στο καλό της χώρας μας, το δικό μας, των μελλοντικών γενεών και των φίλων, που μας επισκέπτονται.
Μια διευκρίνιση
Από τις αναρτήσεις και τις τοποθετήσεις που κάνω, ίσως να έχει διαμορφωθεί η εντύπωση ότι είμαι αντίθετος στον γενικότερο τουρισμό του νησιού μας, των νησιών μας, της χώρας μας.
Όχι, δεν είμαι αντίθετος.
Εξάλλου ο τουρισμός είναι εκείνος που φέρνει σε επαφή τους λαούς, περισσότερο από άλλες μορφές ανταλλαγής πολιτισμού (όπως η τέχνη κ.λ.π.).
Αναπτύσσει την άμεση γνωριμία και επικοινωνία εκατομμύριων ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι πολίτες διαφορετικών κοινωνιών γνωρίζουν άλλους τρόπους ζωής, ανταλλάσσουν πολιτισμικά στοιχεία, κατανοούν τις ομοιότητες και τις διαφορές που έχουν μεταξύ τους. Η ανταλλαγή αυτή κάνει αποδεκτά τα διαφορετικά ήθη και έθιμα και συμβάλλει, με την σωστή έννοια, στην αποδοχή της διαφορετικότητας της παγκόσμιας κοινότητας.
Αναπτύσσει τον σεβασμό στην ιστορία, τον πολιτισμό και την ιδιαιτερότητα εκάστοτε λαού.
Με μια βασική προϋπόθεση όμως à Ο τουρισμός αυτός να είναι ποιοτικός και να μην προκαλεί αλλοτρίωση.
Κάποιοι μπορεί να έχουν αντιρρήσεις, υποθέτοντας, ότι ένας τέτοιος τουρισμός, θα συγκεντρώνει πολύ λίγο κόσμο, με αποτέλεσμα την οικονομική συρρίκνωση και την σημαντική πτώση του βιοτικού επιπέδου.
Είναι μία άποψη, μια άλλη όμως υποστηρίζει ότι ρίχνοντας βάρος στον ποιοτικό τουρισμό εξασφαλίζεται επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου για όλο το χρόνο, που σημαίνει: Ότι μπορεί η προσέλευση τουριστών να ξεπερνά κατά πολύ την καλοκαιρινή σεζόν. Ο δε κόσμος που θα έρχεται (σαν μέσος όρος) θα έχει καλύτερη οικονομική άνεση, από τους σημερινούς τουρίστες.
Έρευνα σε φοιτητές, στο Πανεπιστήμιο της Κίνας που έγινε πριν μερικά χρόνια με αντικείμενο, ποιές χώρες θα ήθελαν να επισκεφτούν, απάντησαν: Αίγυπτος, Ελλάδα, Ιταλία... λόγω του αρχαίου πολιτισμού τους.
Το είδος των τουριστών που προσελκύεις, καθορίζεται από το τι εσύ θέλεις και αντίστοιχα προσφέρεις στην εγχώρια και παγκόσμια αγορά.
Αν αυτό που προσφέρεις είναι ποιοτικό, με βάρος στην σωστή προβολή των ιδιαιτεροτήτων, που έχεις σαν τόπος ή σαν νησί, θα εξασφαλίσεις τουρίστες υψηλού επιπέδου και κατά προέκταση τουρισμό όλο το χρόνο. Ο δε τουρίστας θα έρχεται για να γνωρίσει εσένα, τον τόπο σου, την χώρα σου και τις φυσικές ομορφιές του, όχι για να φέρει συνήθειες και τρόπους ζωής που θα σε υποχρεώσουν να προσαρμοστείς στην αλόγιστη και επιβλαβή εκτόνωσή του και κατά προέκταση προάγει την έκπτωση θεσμών και αξιών.
Πρέπει να αναζητάς τόσους και τέτοιους τουρίστες, που δεν θα αλλοιώνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χώρας σου και των τοπικών κοινωνιών.
Αν αυτό που προσφέρεις είναι τυποποίηση και μεγάλα υπερπολυτελή-χλιδάτα ξενοδοχειακά συγκροτήματα, σαν αυτά που συναντάς σε όλα τα κοσμοπολίτικα μέρη του κόσμου, στα οποία ο τουρισμός είναι εσώκλειστος, τότε εύλογα καταλαβαίνεις πως πραγματικό όφελος στις τοπικές κοινωνίες δεν προσφέρεται. Αντίθετα αυτές συλλέγουν μόνο τα απόβλητά τους. Εάν, δε, είναι και μικρά νησιά, στερούνται τα προς εξυπηρέτησή τους βασικά αγαθά, όπως νερό, ρεύμα κ.α.... Οι μικρές και οικογενειακές μονάδες οδηγούνται σε δυσλειτουργία. Και βέβαια, οι τουρίστες που θα σου έρθουν, θα είναι μόνο για την καλοκαιρινή περίοδο και θα μετρούν μόνο ως αριθμός.
*
Αυτό το αναχρονιστικό μοντέλο ανάπτυξης (τουρισμός χαμηλής ποιότητας ή χλιδάτος τουρισμός) οδηγεί στην εξαφάνιση των νησιών μας (και ας μην συνειδητοποιείται).
Χάνουμε τον τόπο μας οδηγούμενοι σε εξάρτηση από συμφέροντα που τελικά θα ορίζουν αναπόφευκτα τη διακυβέρνησή του.
Δεν καταπολεμούμε την ανεργία, το σπάσιμο του κοινωνικού ιστού, την διάρρηξη των κοινωνικών σχέσεων, τον ατομισμό, τον ωχαδερφισμό, την αδιαφορία μας ως προς τα κοινά και το μέλλον μας.
Μονιμοποιεί το χάσμα νέας και παλιά γενιάς, την παραπέρα απαξίωση των αξιών.
Συμβάλλει στην συνεχή πτώση του πολιτιστικού επιπέδου, στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος μας, με απώτερη συνέπεια την μετανάστευση των παιδιών μας λόγω αδυναμίας επιβίωσής τους στη χώρα.
Αυτό το μοντέλο προωθείται από ξένα και ντόπια συμφέροντα σε όλο τον Ελλαδικό χώρο.
Δεν είναι πάντως η λύση, για τα τόσα προβλήματα που έχουμε σαν χώρα και ιδιαίτερα τα νησιά μας, που κινδυνεύουν με πλήρη αλλοίωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους.
Απαιτείται άλλο μοντέλο ανάπτυξης που θα στοχεύει στην αειφόρο ανάπτυξη, στην πραγματική ευημερία του κόσμου και σε ένα ελπιδοφόρο μέλλον για την νέα γενιά.
Κάποιος μπορεί να πει ότι αυτά που αναζητώ είναι κουραστικά για τον επισκέπτη – τουρίστα.
Δεν θα συμφωνήσω, γιατί πιστεύω ότι:
Η πραγματική ξεκούραση και αναζωογόνηση, υπάρχει μέσα στην ομορφιά και στην γαλήνη που δίνει η φύση, στις ουσιαστικές σχέσεις των ανθρώπων, στη σοφία και στο πολιτισμό κάθε τόπου.
Και υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θέλουν να τα βιώσουν !!!
Αυτούς πρέπει να αναζητήσουμε !
Η σύγχρονη τάση του τουριστικού κύματος των ανεπτυγμένων λαών -το οποίο θα αναπτυχτεί πολύ περισσότερο τα επόμενα χρόνια- είναι: η αναζήτηση αειφόρων μοντέλων και των ιδιαιτεροτήτων των τοπικών κοινωνιών.
Τα νησιά μας είναι μικρά. Η χώρα μας δεν είναι τεράστια. Έτσι δεν πρόκειται ποτέ να ξεμείνουμε από τουρίστες, αν αυτός είναι ο φόβος επιλέγοντας ποιοτικό τουρισμό. Με την προϋπόθεση ότι ασκούμε σωστή και μακρόπνοη τουριστική πολιτική, έτσι μόνο θα εξασφαλίσουμε τουρισμό όλο το χρόνο, αρκεί εμείς να προετοιμαστούμε αναλόγως και σωστά να τον προσελκύσουμε.
Υπάρχουν πολλά αξιόλογα άτομα ανά τον κόσμο. Ας δεθούμε μαζί τους, ανταλλάσοντας πολιτιστικά στοιχεία και να καταφέρουμε να τους κάνουμε πρεσβευτές καλής θελήσεως στις χώρες τους, διατηρώντας με πολλούς από αυτούς σταθερή επικοινωνία και επισκεπτόμενοι και εμείς οι ίδιοι τη χώρα τους με αντίστοιχη διάθεση να μάθουμε, να γνωριστούμε, να επικοινωνήσουμε.
Έτσι αποκτούν οι λαοί ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τους, σεβασμό και αναγνώριση.
Σε ένα τέτοιο ποιοτικό τουρισμό και σε ένα αντίστοιχο πνεύμα μπορούμε να εκπαιδεύσουμε μικρούς και νέους, κάνοντας τους ‘‘ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΞΕΝΑΓΟΥΣ’’.
Τα οφέλη τεράστια από όλες τις πλευρές για εκείνα τα παιδιά που θα θελήσουν να εμπλακούν σε μια τέτοια εθελοντική προσφορά, αλλά και η ευτυχία που θα νιώσουν οι φιλοξενούμενοι επικοινωνώντας και μαθαίνοντας από τα παιδιά και τους νέους μας για τον ιδιαίτερο τόπο καταγωγής τους.
Κάποιοι μπορεί να θέσουν το εξής ερώτημα:
- Πόσο εύκολο είναι, όλα αυτά να πραγματοποιηθούν;
..και δεν θα έχουν άδικο.
Πράγματι είναι δύσκολο ένα τέτοιο εγχείρημα. Όλα όμως έχουν μια αρχή και όπως έλεγαν οι πρόγονοι μας, η αρχή είναι το ήμισυ του παντός.
Η βασική προϋπόθεση είναι μία...
Εμείς πρώτα να έχουμε πιστέψει στην αναγκαιότητα εφαρμογής ενός τέτοιου
ΟΡΑΜΑΤΟΣ - ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Αντώνης Πατέλης
Αντιπρόεδρος Ο.ΠΑ.Σ (Ομοσπονδία – Παριανών - Συλλόγων)
Μέλος του Δ.Σ του συλλόγου ‘‘Η Εκατονταπυλιανή’’
Φίλος του ‘‘Συλλόγου Παραδοσιακού Οικισμού Παροικιάς’’
Μέλος του μητρώου
