Ένα χρονικό: Από το ναϋδριο του Αγ. Θαλλέλαιου στον Ι.Ν. Αγ. Κωνσταντίνου στο λόφο Κουνάδος στην Πάρο…

20 Μαϊος 2020 17:51

Στο μέσον περίπου της βορειοδυτικής πλευράς του λόφου Κουνάδος στην Πάρο, υπήρχε έως και το 1944 ένα μικρό, ταπεινό, πέτρινο ναϋδριο, ο ναός του Αγ. Θαλλέλαιου εξ ου και το κτήμα στο οποίο βρισκόταν ονομαζόταν κτήμα του Αγίου Θαλλέλαιου.


Το ναϋδριο εσωτερικά είχε περίπου τις διαστάσεις 2 επί 2,5 μέτρα. Έμοιαζε περισσότερο με ασκητήριο παρά με ναό. Η είσοδος ήταν χωρίς πόρτα, δεν είχε κανένα παράθυρο παρά μόνο ένα μικρό άνοιγμα στο πάνω μέρος του Ιερού. Εξωτερικά ήταν ανεπίχριστο, ίσως η φθορά του πανδαμάντορα χρόνου να είχε καταστρέψει το σοβά. Εξωτερικά οι τοίχοι ήταν κατακόρυφοι, υλικό πληρώσεως είχε το αργιλοαμμώδες χώμα, τα ντουβάρια ήταν χοντρά, περίπου 80 εκατοστά. Οι ψαρόπετρες ωστόσο από αμφιβολιτικό σχιστόλιθο που είχαν χρησιμοποιηθεί, είχαν μια περίτεχνη τεχνική. Έκλιναν προς τα έξω, ώστε όταν έβρεχε τα νερά να μην εισέρχονταν στο εσωτερικό αλλά να έρεαν κατακόρυφα προς τα κάτω.

Ο τοίχος εσωτερικά όσο ανέβαινε προς τα επάνω στένευε μετά από ένα ορισμένο ύψος, συνέκλινε δηλαδή προς τα έσω, αυτό ήταν το λεγόμενο καλυβωτό χτίσιμο. Το καλυβωτό χτίσιμο, γνωστό στην Πάρο, είχε σαν στόχο ελλείψει άλλων υλικών, να περιορίσει το πλάτος της σκεπής ώστε αυτή να καλυφθεί μόνο με πλάκες που αφθονούσαν. Έτσι η στέγη, ήταν από μεγάλες πλάκες από αμφιβολιτικό σχιστόλιθο. Πάνω από τις πλάκες, υπήρχε μια μικρή ποσότητα αργίλου για να μην εισέρχονται τα νερά μέσα, η οποία βέβαια το 1944 είχε αποσαθρωθεί ολόκληρη.

Το κτίσιμο αυτό το συναντάμε σε πολλά ναϋδρια της Πάρου και χρειαζόταν ειδική τεχνική όσον αφορά στο δέσιμο αλλά και στο αντίβαρο που απαιτούσε η πέτρα που συνέκλινε προς τα έσω για να μην πέσει ο τοίχος. Στο εσωτερικό του ναϋδριου το επίχρισμα είχε σχεδόν καταστραφεί.

Τα χρόνια εκείνα, ο ναϊσκος αυτός ήταν το πιο φιλόξενο μέρος για τα τσοπανόπουλα, τα βοσκαρούδια όπως τα έλεγαν στην Πάρο, τα μικρά δηλαδή παιδόπουλα που έβοσκαν τα ζώα. Εκεί μαζεύονταν τις σκληρές και παγερές μέρες που λυσσομανούσε ο βοριάς και άναβαν φωτιά με τα ξύλα που μάζευαν από το λόφο για να ζεσταθούν. Όμως εκεί γίνονταν και τα περίφημα «συμπόσια» των νεαρών παιδιών. Μέσα στο ναϋδριο υπήρχαν πολλά υλικά αλλά και οικιακά σκεύη όπως τηγάνι, μικρό τσουκάλι, κάποιες κούπες, κουτάλια, πιρούνια, λάδι, αλάτι.

Αλλά και όσα δεν υπήρχαν, τα κουβαλούσαν τα βοσκαρούδια από τα σπίτια τους. Πάρα πολλές φορές, σχημάτιζαν το προηγούμενο βράδυ παρέες και πήγαιναν στα παλιά, μισογκρεμισμένα κτίσματα και μάζευαν από τις τρύπες που υπήρχαν στα χαλάσματα μικρά πουλάκια, τους λεγόμενους κοντογιάννηδες. Τα κρατούσαν ζωντανά μέχρι την επομένη, οπότε τα καθάριζαν και τα έψηναν στο λάδι.

Έπιαναν και άλλα πετούμενα για τα οποία ακολουθούσαν στην ίδια τακτική. Άλλοτε πάλι μάζευαν σαλιγκάρια και τα έψηναν στη φωτιά ή τα έριχναν στο νερό και τα έβραζαν, ή μανιτάρια τους περίφημους αγκαθίτες. Όποτε όμως δεν είχαν κάτι απ΄όλα αυτά, άρμεγαν μια κατσίκα ή ένα πρόβατο και έβραζαν το γάλα ή το έπηζαν. Όμως αντί πιτιάς χρησιμοποιούσαν το γάλα της συκιάς. Χάραζαν το φλοιό της συκιάς και μια σταγόνα γάλακτος συκιάς έως δύο, ήταν αρκετές για να πήξουν μισό κιλό γάλα. Έφτιαχναν έτσι ένα παρασκεύασμα που έμοιαζε με αραιό γιαούρτι. Μια μεγαλύτερη ποσότητα γάλακτος συκιάς είχε ως αποτέλεσμα το παρασκεύασμα να μυρίζει συκίλας.

Νότια, αριστερά του ναϋδρίου, υπήρχε μια πηγή από την οποία κατέβαινε νερό με έναν υδραγωγό από υψηλότερο σημείο του λόφου. Το νερό αυτό το χρησιμοποιούσαν τα παιδιά για να υδρεύονται και να πλένουν.
Το 1944, οι κάτοικοι αυτής της πλευράς του λόφου, οι οικογένειες δηλαδή Μαύρη, Σκαραμαγκά, Μπαφίτη, Ακάλεστου (Συλβέστρου) και Σπανού, προεξάρχοντος του πάπα – Ηλία Σίδερη της Λαγγουβάρδας, γκρέμισαν το ναϋδριο αυτό και στη θέση του κατασκεύασαν ένα νέο ναό αρκετά μεγαλύτερο. Ο νέος ναός κατασκευάστηκε από αμφιβολιτικό σχιστόλιθο, η δε στέγη του ήταν τοξοειδής επίσης από αμφιβολιτικό σχιστόλιθο. Όταν όμως έφθασε η ώρα να ξεκαλουπώσουν το τόξο της σκεπής, προφανώς από κάποιο κατασκευαστικό λάθος, η σκεπή έπεσε και ευτυχώς οι εργαζόμενοι πρόλαβαν να βγουν εκτός του ναού. Την ώρα που άρχισε η σκεπή να τρέμει, ο παπά – Ηλίας έκανε να τρέξει μέσα στο ναό για να προλάβει να πάρει τα εργαλεία. Όμως πρόφθασαν, τον συγκράτησαν, διαφορετικά θα είχε καταπλακωθεί.

Την στιγμή εκείνη φυσούσε βοριάς μικρής έντασης και από την κατάρρευση της σκεπής σηκώθηκε σύννεφο σκόνης το οποίο παρέσυρε νότια ο αέρας. Κάποια παιδιά που έπαιζαν εκεί κοντά εκείνη την ώρα, είδαν τον κουρνιαχτό που σκέπασε τα πάντα και έμειναν εμβρόντητα από το χαλασμό που σήκωσε η γκρεμισμένη στέγη.

Αμέσως μετά ο πάπα – Ηλίας, κάλεσε δύο νεαρά παιδιά τον Κωνσταντή Σκαραμαγκά του Γεωργίου Μπαφίτη και τον Στρατή Σκαραμαγκά του Κωνσταντίνου. Έβγαλε από την τσέπη του χρήματα και τους τα έδωσε για να αγοράσουν ξύλα καστανιάς. Κάποιοι από τους ίδιους τους εργαζόμενους έτρεξαν να κόψουν καλάμια. Έτσι ο νέος ναός φτιάχτηκε με επίπεδη πλέον στέγη και σύμφωνα με μια τεχνική που ακολουθούσαν εκείνη την περίοδο, δηλαδή δοκάρια, πλεκτή καλαμωτή, βούρλα, φύκια και από πάνω πηλό.

Όταν ολοκληρώθηκε η κατασκευή του νέου ναού, ο παπά – Ηλίας κάλεσε δύο γέροντες της περιοχής, τον Δημήτριο Γ. Σκαραμαγκά και τον Γεώργιο Μαύρη και τους είπε: «Στις 20 Μαϊου γιορτάζεται ο Άγιος Θαλλέλαιος και στις 21 ο Άγιος Κωνσταντίνος. Τι θα λέγατε να τοποθετούσαμε και το εικόνισμα του Αγ. Κωνσταντίνου μέσα στον ναό;»

Οι γέροντες συμφώνησαν και μάλιστα πλήρωσαν για τα εικονίσματα. Τα πρώτα τουλάχιστον δέκα χρόνια, στο ναό, γινόταν η λειτουργία και του Αγίου Θαλλέλαιου στις 20 Μαϊου και του Αγίου Κωνσταντίνου στις 21 Μαϊου.
Στη συνέχεια, ο ναός ανακαινίστηκε και πάλι και η στέγη του άλλαξε, έγινε τοξοειδής όπως είναι και σήμερα. Αργότερα όμως επικράτησε να τελείται μόνο η λειτουργία του Αγ. Κωνσταντίνου.

Λειτουργεί έως και σήμερα ως ναός του Αγ. Κωνσταντίνου. Το λεγόμενο κτήμα τώρα του Αγ. Θαλλέλαιου, καλλιεργείτο στις αρχές του 20ου αιώνα, από κάποιον κολίγο της Μονής Ταξιαρχών που ονομαζόταν Γεώργιος με το παρωνύμιο Χαλδαίος ο οποίος έμενε και στην κατοικιά της Μονής. Στην συνέχεια από το 1915 περίπου έως το 1928 στην ίδια κατοικιά έμενε ο Βασίλειος Σκαραμαγκάς του Μιχαήλ, παρονομαζόμενος κι αυτός Χαλδαίος. Κατόπιν, στην κατοικιά αυτή κατοίκησε ο Γεώργιος Σπανός του Δημητρίου. Αυτοί οι τρεις καλλιέργησαν διαδοχικά το ακίνητο του Αγ. Θαλλέλαιου έως περίπου το 1935. Στην συνέχεια το ακίνητο αυτό καλλιεργούσε ο Νικόλαος Σκαραμαγκάς του Δημητρίου έως το 1975 περίπου. Tο δε ναό, περιποιείτο ο Μιχαήλ Σκαραμαγκάς έως ότου έφυγε από τη ζωή. Από τότε έως και σήμερα, το κτήμα και το ναό περιποιούνται οι απόγονοί του. Στην περιποίηση του ναού του Αγ. Κωνσταντίνου συνδράμουν έως και σήμερα οι απόγονοι των οικογενειών που συνέβαλλαν στην ανακαίνιση του ναού.

Ειδησεογραφικός, Ενημερωτικός, Ιστότοπος με σεβασμό στην αμερόληπτη ευρεία παρουσίαση των γεγονότων. Έγκυρη και έγκαιρη καθημερινή ενημέρωση!

 

 online mediaΜέλος του μητρώου
 ONLINE MEDIA
  Επικοινωνία

 

Διαγωνισμός

diagonismoi prosexos