Αυτή όμως η έκταση, εξαρτάτο από πολλούς παράγοντες που σχετιζόταν με την διαδικασία της επίπονης εργασίας του οργώματος τόσο για τα ζώα όσο και για το ζευγολάτη.
Η έκταση που όργωνε το ζεύγος των ζώων εξαρτάτο αρχικά από τη σύσταση του εδάφους αλλά και την υγρασία του. Έτσι για παράδειγμα, διαφορετική έκταση οργωνόταν σε μια ημέρα από τα ζώα αν το έδαφος ήταν αμμώδες, αμμοαργιλώδες, αργιλοαμμώδες ή αργιλώδες.
Το αμμώδες έδαφος ήταν το ελαφρύτερο κατά την καλλιέργεια. Το βαρύτερο ήταν το αργιλώδες. Ως προς την παράμετρο της υγρασίας τώρα, στην ίδια σύσταση εδάφους τα ζώα είχαν μεγαλύτερη ή μικρότερη απόδοση αναλόγως με το πόσο υγρό ή το πόσο στεγνό ήταν το έδαφος. Το πολύ υγρό ή το πολύ στεγνό έδαφος οργωνόταν πολύ πιο δύσκολα. Συνεπώς, η ζευγαριά, η έκταση δηλαδή που ζευγάριζε το ζεύγος των ζώων σε μια ημέρα, ήταν συνάρτηση των ανωτέρω παραγόντων.
Εξαρτάτο όμως και από το πόσο βραχώδες ήταν το έδαφος, αν δηλαδή το άροτρο δεν πήγαινε αρκετά βαθιά ή αν υπήρχε γη, οπότε πήγαινε βαθύτερα και επομένως καλλιεργούσε μικρότερη έκταση. Ή αν ακόμη στόχος του καλλιεργητή ήταν να πάει βαθύτερα το υνί. Το αργιλώδες έδαφος ήταν το πιο δύσκολο να οργωθεί, ειδικότερα αν αυτό ήταν υγρό. Στο έδαφος αυτό χρησιμοποιούσαν κατά κανόνα δίοπλα ζώα γιατί τα μόνιπλα βούλιαζαν.
Πλέον τούτου, η λάσπη κολλούσε στο πόδι του αρότρου και χρειαζόταν από αυλάκι σε αυλάκι καθάρισμα με το ειδικό για το σκοπό αυτό φτυαράκι, ένα είδος σπάτουλας στο κάτω μέρος του βούκεντρου. Kατά τον ίδιο τρόπο, ο ζευγολάτης καθάριζε όποτε χρειαζόταν τις οπλές των ζώων από τη λάσπη γιατί αν αυτές βάραιναν και τα ζώα κουράζονταν δεν μπορούσαν να αποδώσουν, συνεπώς καλλιεργούνταν μικρότερη έκταση. Ένας άλλος παράγοντας ήταν η απόσταση του ενός από το άλλο αυλάκι ή η σκληρότητα του εδάφους.
Πολύ σημαντικός επίσης παράγοντας ήταν η ικανότητα των ζώων αλλά και του ζευγολάτη. Όσο δυνατότερα ήταν τα ζώα και ο ζευγολάτης, τόσο περισσότερο μπορούσαν να δουλέψουν στη διάρκεια της ημέρας. Επίσης μεγάλη σημασία είχε και η συνεργασία μεταξύ ζώων και ζευγολάτη. Όσο πιο συντονισμένα δούλευαν άνθρωπος και ζώα, τόσο ευκολότερα οργωνόταν η γη, συνεπώς αποδιδόταν έτσι μεγαλύτερη έκταση. Το πρόσταγμα «άρω - να» ακουγόταν απ΄άκρου εις άκρον της Πάρου από τους ζευγολάτες κατά την εποχή του οργώματος. Τα ζώα υπάκουαν σε αυτό, κάνοντας στροφή μέσα στο κτήμα για να αυλακώσουν νέα παράλληλη έκταση. Ο άνθρωπος, σήκωνε κατά τη στιγμή του προστάγματος το πόδι του αρότρου, για να το μπήξει και πάλι στη γη, μετά την στροφή του ζευγαριού των ζωντανών και τη συνέχιση της δουλειάς τους.
Κατά το παρελθόν, άλλος ουσιαστικός παράγοντας από τον οποίο εξαρτάτο η ζευγαριά, ήταν το πόση έκταση από την συνολική έκταση του κτήματος οργωνόταν. Πολλά κτήματα είτε γιατί ήταν βραχώδη είτε γιατί ήταν ελώδη, οργωνόταν μόνο το τμήμα τους που θα μπορούσε να αποδώσει. Μεγαλύτερη σχετικότητα σε ότι αφορά την έκταση, είχαν οι λόφοι, οι καθαρά βραχώδεις εκτάσεις που δεν οργωνόταν.
Έτσι όταν λεγόταν επί παραδείγματι κατά το παρελθόν ότι ένα κτήμα ήταν 5 ζευγαριές, σήμαινε τυπικά αυτό που οργωνόταν σε 5 ημέρες από ένα ζεύγος ζώων. Έχει ωστόσο λανθασμένα επικρατήσει ότι η μία ζευγαριά είναι περίπου δύο στρέμματα. Όμως, όπως αναλύσαμε και εξαιτίας του πλήθους των παραμέτρων από τις οποίες εξαρτάτο η ζευγαριά, ένα κτήμα 5 ζευγαριές θα μπορούσε να είναι και 50 στρέμματα. Κάποιο αμμώδες και βραχώδες 15, ενώ ένα βαρύ αργιλώδες λιγότερο από 10 στρέμματα. Κανένας μας λοιπόν δεν μπορεί να είναι βέβαιος όταν διαβάζει κάποιο συμβολαιογραφικό κείμενο που αναφέρεται σε έναν αριθμό ζευγαριών, πόσο ακριβώς ήταν το εμβαδόν του κτήματος.
Η ζευγαριά ήταν επομένως μια σχετική μονάδα μέτρησης εμβαδού η οποία ήταν συνάρτηση πλήθους παραγόντων. Kατά τον 20ο αιώνα και ειδικότερα από τα μέσα του περίπου και μετά, η πολιτεία άρχισε να εφαρμόζει κανόνες αντικειμενικής μέτρησης εμβαδού, δηλαδή την καταμέτρηση των κτημάτων σε στρέμματα. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι στα παλαιά συμβόλαια αναφέρονταν οι ζευγαριές αλλά και τα όμορα ακίνητα. Όταν άρχισε η εφαρμογή των μέτρων, αναγράφονταν στα συμβόλαια εκτός από τους ιδιοκτήτες των όμορων ακινήτων και οι περιμετρικές διαστάσεις. Βέβαια με την παρέλευση του χρόνου μπήκαν κι άλλες παράμετροι όπως υψομετρικές διαστάσεις, κλίση εδάφους, αποστάσεις από θάλασσα και άλλα στοιχεία που προσδιορίζουν με ακριβή αντικειμενικό τρόπο την έκταση αλλά και τη χωροθεσία του ακινήτου.
Στην Πάρο επί παραδείγματι υπάρχουν τα διακατεχόμενα από τη μονή Λογγοβάρδας ακίνητα. Σε διάταγμα του 1952 που αφορά στην έκταση των ακινήτων της μονής, διαβάζουμε πως τα καταγεγραμμένα από τα διακατεχόμενα ακίνητα της μονής Λογγοβάρδας, σε αντίθεση με ότι επικρατούσε κατά κανόνα στην υπόλοιπη Πάρο, φέρονται σε στρέμματα και διαχωρίζονται σε ακίνητα των μονών Ταξιαρχών, Αγ. Αποστόλων (παρών ναός Αγ. Αποστόλων), Λογγοβάρδας και Καμαρών
Μέλος του μητρώου
