Πάρος: Μιχαήλ Άγγελος Βαρθακούρης: «Είμαι ο πιο σκληρός κριτής του εαυτού μου»

Ίσως γι' αυτό να αποτελεί και την αγαπημένη του «μούσα». Λίγες μέρες πριν την πρώτη του -επίσημη- ατομική έκθεση φωτογραφίας, με τίτλο «Πλην Πυρός» ο ίδιος μας μιλά για τη ζωή του, για τα καλοκαίρια στην Πάρο, τα παιδικά χρόνια, τη σχέση του με τους γονείς του, Γιάννη Πάριο και Σοφία Αλιμπέρτη, και τα όνειρά του για το μέλλον -τα οποία δεν αφορούν αυτόν, αλλά όσους αγαπά.

«Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα. Τα παιδικά μου χρόνια τα πέρασα Βούλα και Βάρη -καλοκαίρια και Πάσχα στην Πάρο. Νιώθω ότι η ζωή μου χωρίζεται σε δύο μέρη, στην πρωτεύουσα και το νησί.

Ήμουν τρομερά κωλόπαιδο μικρός. Ο Νικόλας ήταν κωλόπαιδο σαν έφηβος -με την καλή έννοια. Οπότε, δε συμβαδίσαμε ποτέ στην "κωλοπαιδοσύνη" μας. Ήμουν εγώ χάλια μικρός, ήταν ο Νικόλας ήρεμος. Όταν άρχισε ο Νικόλας να ξεσπάει, ηρέμησα εγώ. Ήμουν πολύ ζωηρός, θυμάμαι χαρακτηριστικά ιστορίες των γονιών μου, να μου λένε ότι δεν μπορούσαμε να πάμε να φάμε σε εστιατόριο, θα ενοχλούσα όλον τον κόσμο γύρω μου. Σου μιλάω για 5-6 ετών τώρα. Άνθρωπος που με γνωρίζει σήμερα θα πει συνήθως στη μάνα μου "τι καλό παιδί και τι ήρεμο που είναι ο Μιχαήλ" και εκείνη γελάει.

Έπαιζα χρόνια ποδόσφαιρο, σχεδόν κόντεψα να το πάω επαγγελματικά, όπως ο Νικόλας με το μπάσκετ. Έπαιζα πολύ καλά, είχα φτάσει και στον Παναθηναϊκό. Όμως, ένας τραυματισμός με έβγαλε εκτός για καιρό. Μετά έκατσα, ξεκίνησα το κάπνισμα και δεν το είδα πια τόσο σοβαρά. Δεν έκοψα την επαφή ποτέ, δηλαδή ακόμα θα παίξω αλλά όχι σε επαγγελματικό επίπεδο. Θα μπορούσα να πω ότι είναι το απωθημένο μου, αναρωτιέμαι πώς θα είχε εξελιχθεί η πορεία μου στο ποδόσφαιρο αν δεν είχα τραυματιστεί.

Το σχολείο δε μου άρεσε πολύ, δυστυχώς. Εγώ και ο κολλητός μου ήμασταν οι δυο που κατεβάζαμε τον μέσο όρο! Στο δημοτικό ήμουν σχετικά ήρεμος στην τάξη. Από το Γυμνάσιο και μετά όχι και τόσο… Φαντάσου ήμουν ο μοναδικός στο σχολείο μου που τον άλλαξαν τάξη, γιατί έκανα φασαρία. Μετά από αυτό, άλλαξε όλη μου η κοσμοθεωρία και ηρέμησα πολύ. Ήταν ένα σοκ, μάλλον κάποιο καμπανάκι χτύπησε μέσα μου, του τύπου "μήπως ρε μαλάκα κάνεις κάτι λάθος, γιατί άλλαξαν μόνο εσένα τμήμα;". Μετά, απλώς ηρέμησα. Δεν έγινα καλός μαθητής, απλώς δεν ενοχλούσα τους άλλους που ήθελαν να κάνουν μάθημα. Και αυτό έχει γίνει και μότο στη ζωή μου πια: να κάνεις ό,τι θες, αλλά ποτέ εις βάρος άλλων».

«Οι γονείς μου ήταν αυστηροί εκεί που έπρεπε, αλλά ήμουν και αρκετά ανεξάρτητος. Μεγαλώσαμε και μας άφησαν να εξελίξουμε τον χαρακτήρα μας μόνοι μας, δεν υπήρχαν πολλά "όχι" ούτε "ναι", τα απαραίτητα μόνο.

Με τον αδερφό μου (σ.σ. good job nicky) είμαστε κολλητοί. Πριν με πάρεις, έκλεισα τον Νικόλα. Μιλάγαμε ασταμάτητα. Έχουμε 4,5 χρόνια διαφορά. Αλλά είμαστε ίσοι σε όλα. Ό,τι έχει να πει το ακούω, το σέβομαι. Μαθαίνω από τον Νικόλα και εκείνος μαθαίνει από μένα.

Στην εφηβεία ηρέμησα, γιατί έπρεπε να κάνω χώρο στον αδερφό μου. Με το που τελείωσα το Λύκειο σπούδασα αθλητική δημοσιογραφία, λόγω του ότι έπαιζα ποδόσφαιρο και ήθελα να γίνω speaker -που περιγράφει τους αγώνες. Γρήγορα κατάλαβα ότι δε μου αρέσει αυτός ο χώρος. Αφού τελείωσα τη σχολή, δούλεψα σε ένα μαγαζί με ρούχα για δύο χρόνια και για κάποια χρόνια με τον Θανάση (Βαρθακούρη) είχαμε τη δική μας εταιρία».

«Όχι, δε με ενοχλούσε ιδιαίτερα το γεγονός ότι όλοι ασχολούνταν με την προσωπική ζωή των γονιών μου, επειδή ήταν διάσημοι. Ίσως λίγο στην αρχή, αλλά πολύ γρήγορα μου έφυγε, δηλαδή, δε με απασχολεί γενικά τι σκέφτεται ή τι λέει ο κόσμος. Μπορεί να κάνει ο καθένας ό,τι του αρέσει. Το ότι έχεις διάσημους γονείς είναι ένα νόμισα με δύο πλευρές -υπάρχουν στιγμές που μπορεί να σου φέρονται πιο προνομιακά, κακώς, αλλά άλλοι σε κρίνουν χωρίς καν να σε γνωρίζουν. Έχω ακούσει και διαβάσει πράγματα του τύπου "αυτοί τρώνε με χρυσά κουτάλια".

Δεν παίρνω τοις μετρητοίς το γεγονός ότι με κρίνουν από το επίθετό μου, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δε με νοιάζει. Με νοιάζει, γιατί δε θα ήθελα να σκέφτεται έτσι κανείς και για κανέναν.

Το διαζύγιο δεν το θυμάμαι, οπότε αν με ρωτήσεις, εμένα οι γονείς μου πάντα ήταν η Σοφία και ο Γιάννης, δεν ήταν ποτέ μαμά και μπαμπάς με τη συμβατική έννοια της οικογένειας -χωρίς να θέλω να μειώσω την οποιαδήποτε μορφή οικογένειας. Απλώς, για μένα ήταν αυτοί που ήταν και λειτουργούσαν όλα μια χαρά. Σαν γονείς, είναι εκπληκτικοί και οι δύο, μας έχουν μεγαλώσει πολύ σωστά, όπως μπορούσαν. Είναι δύο άνθρωποι, μην ξεχνάς, που δούλευαν ασταμάτητα. Δεν έχουν σταματήσει. Ο πατέρας μας μισό αιώνα τραγουδάει. Μάλιστα, σημαντικό ρόλο στη ζωή τη δική μου και του Νικόλα έπαιξε και το δυνατό δέσιμο μεταξύ μας».

«Ξεκίνησα τη φωτογραφία σαν χόμπι. Δούλεψα εδώ στα Νότια με μια κοπέλα για ένα site. Εκείνη έγραφε τα κείμενα, εγώ έβγαζα τις φωτογραφίες. Επίσης, έχω κάνει γάμους, βαφτίσια, openings μαγαζιών, βίντεο με έναν συνεργάτη, καταλόγους, εστιατόρια, ξενοδοχεία… Ό,τι μπορείς να φανταστείς γύρω από τη φωτογραφία, το έχω κάνει.

Όσο εξελισσόταν το καλλιτεχνικό κομμάτι της φωτογραφίας, τόσο δε μου άρεσε το επαγγελματικό. Αισθανόμουν ότι μέσω του καλλιτεχνικού εξελίσσομαι περισσότερο και δίνω κάτι παραπάνω.

Είμαι αυτοδίδακτος, μόνος μου ό,τι έκανα και έμαθα. Μετά από χρόνια που έβγαζα τοπία, αποφάσισα να φωτογραφίσω τον άνθρωπο στη φύση. Μου άρεσε η αρμονία μεταξύ των δύο στοιχείων, άρεσε και στον κόσμο -από ό,τι καταλαβαίνω και από τα social media και όσους με ακολουθούν.

Έμπνευση βρίσκω όπου υπάρχει νερό, όπου υπάρχει θάλασσα. Βέβαια, την έμπνευση μπορείς να τη βρεις παντού -είτε στο σπίτι σου είτε στο πιο ωραίο μέρος του κόσμου. Οπουδήποτε.

Ένας φωτογράφος που θαυμάζω πάρα πολύ είναι ο Lee Jefrees. Βέβαια, η δουλειά του δεν έχει καμία σχέση με αυτά που φωτογραφίζω εγώ. Βγάζει συνήθως άστεγους και δείχνει την ιστορία τους, αλλά τους φωτογραφίζει με έναν τρόπο πολύ ωμό. Παράλληλα, παρουσιάζει και τις ιστορίες τους. Είναι συγκλονιστικός».

«Η βασική πηγή εσόδων μου είναι το Mar Azul στην Πάρο. Ήταν το σπίτι του πατέρα μου. Είναι ένα μέρος στην Παροικιά, στον Άγιο Φωκά, εκεί μεγαλώσαμε όλα τα αδέλφια, αλλά οι συνθήκες τα έφεραν έτσι που σταμάτησαν να έρχονται οι περισσότεροι. Οπότε, μετά από κουβέντα που κάναμε με τον πατέρα μου, αποφασίσαμε να μην το αφήσουμε ανεκμετάλλευτο. Η ανακαίνιση ξεκίνησε το 2019 -ήρθε ο κορωνοϊός μετά, παρέλυσε το συμπάν. Τελικά, άνοιξε το καλοκαίρι του 2021. Για πρώτη χρονιά, πήγε πολύ καλά. Άρεσε πολύ στον κόσμο. Είναι ένα πολύ ωραίο μέρος, για να κάτσεις να συλλογιστείς. Όλα τα τραγούδια του Πάριου σχεδόν έχουν γραφτεί εκεί.

Ο έρωτας έχει παίξει πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή μου. Άλλωστε, πιστεύω ότι τον βιώνουμε καθημερινά. Ο πρώτος μου έρωτας ήταν μια κοπέλα από τη Βούλα, γνωριζόμασταν από μικρά παιδιά και ξαναβρεθήκαμε όταν μεγαλώσαμε, στα 22 μας. "Κλικάραμε" πάρα πολύ και πήγαμε μαζί διακοπές στην Πάρο. Ε, σιγά-σιγά ερωτευτήκαμε και μείναμε μαζί 4 χρόνια. Τώρα μένει στο εξωτερικό κι έχουμε άψογες σχέσεις. Ο πραγματικός έρωτας νομίζω είναι να μπορείς μετά να κρατήσεις επαφή με τον άλλον, ακόμα και αν έχετε χωρίσει. Φαντάσου έχουμε ακόμα ένα σκυλάκι μαζί. Το έχει εκείνη βέβαια, αλλά ακόμα το θεωρώ και δικό μου».

«Πιστεύω στον Άνθρωπο. Ο θεός είσαι εσύ, εγώ και όποιος μας διαβάζει αυτή τη στιγμή. Μέσα μας τον βρίσκουμε, όπως και τον διάβολο. Δύναμη αναζητώ στην οικογένειά μου, στους φίλους μου, στη φύση. Δηλαδή, όποτε δεν νιώθω καλά, θα περπατήσω, θα πάω κοντά στη θάλασσα. Θα κάνω μια βουτιά. Ακούγεται κάπως κλισέ αυτό για κάποιον που φωτογραφίζει θάλασσες και ακτές, το ξέρω, αλλά ακόμα και από πριν πιάσω τη μηχανή στα χέρια μου έβρισκα εκεί τη δύναμή μου.

Για μένα, η θάλασσα συμβολίζει την απόλυτη ελευθερία, πάντα ένιωθα, από μικρός ακόμα, ότι στον βυθό της, πετάω. Αλλά είναι κάτι δανεικό αυτό -για όσο αντέξει η ανάσα σου. Διαφορετικά, ίσως να μην την εκτιμούσαμε τόσο.

Δεν χρειάστηκε να μας μιλήσουν οι γονείς μας για τη συναίνεση και τον σεβασμό στη γυναίκα. Δεν ξέρω να σου πω πώς διαμορφώθηκε ο χαρακτήρας μας, αλλά ποτέ δεν σκεφτήκαμε διαφορετικά. Ούτε πιέσαμε ποτέ κάποιον ούτε μας πίεσε κάποιος. Για μας, αυτά είναι αυτονόητα -δυστυχώς όχι για όλους. Αλλά από τη στιγμή που είναι για μένα αυτονόητο, δεν μπορώ να σου εξηγήσω πώς έχω φτάσει να ξέρω ότι όταν κάποιος λέει "όχι" είναι "όχι", ρε φίλε. Το μυαλό μου αδυνατεί να καταλάβει πώς γίνεται άλλοι να σκέφτονται διαφορετικά.

Έχουμε μεγαλώσει σε μια οικογένεια με μια μητέρα πολύ δυναμική, η οποία θριάμβευε σε ό,τι και αν έκανε για πάρα πολλά χρόνια της ζωής της -και μάλιστα στηριζόμενη μόνο στις δικές της δυνάμεις. Και με έναν πατέρα που μιλάει για τον έρωτα. Οπότε, νομίζω πήραμε τις αντίστοιχες βάσεις.

Φυσικά, το ιδανικό θα ήταν να μην υπήρχε το #metoo, δηλαδή να μην υπήρχαν τέτοια φαινόμενα, αλλά από τη στιγμή που υπάρχει, πρέπει να είμαστε όλοι σύμμαχοι σε αυτό. Γιατί αν δεν διαλέξεις πλευρά, είσαι αυτόματα με τον καταπιεστή».

«Ο μεγαλύτερός μου φόβος είναι να πεθάνω μόνος. Η μοναξιά με τρομάζει, είναι δύσκολη. Ναι, την έχω βιώσει. Νομίζω τη μοναξιά τη βιώνεις και ας είσαι περιτριγυρισμένος από κόσμο, δεν έχει να κάνει με τις φυσικές παρουσίες. Από την άλλη, βέβαια, στη μοναξιά βρίσκεις και τον εαυτό σου, καταλαβαίνεις ποιος είσαι, με ποιον έχεις να κάνεις. Είναι make or break.

Όταν ήμασταν μικροί η μαμά μάς έλεγε ότι "όταν κάνουμε σχέδια ο Θεός γελάει", οπότε τα έχω αφήσει λίγο στην άκρη και ζω την ημέρα μου. Θέλω απλώς να ξυπνήσω καλά και να είναι καλά η οικογένειά μου. Σίγουρα θα μου άρεσε να μεγαλώσω μια οικογένεια σαν τη δικιά μου, ενωμένη.

Τα όνειρά μου, λοιπόν, τα κρατάω για άλλους. Θέλω να δω τον Νικόλα να καταφέρνει όσα έχει ονειρευτεί εκείνος. Συνήθως παίρνω χαρά από τη χαρά των ανθρώπων που αγαπώ. Αν θες να σου πω οπωσδήποτε κάτι, από πολύ μικρή ηλικία ονειρεύομαι ένα κτήμα, όπου θα μαζεύω όλα τα αδέσποτα και να τους βρίσκω σπίτι. Μακάρι να γίνει κάποια στιγμή.

Ναι, την περίμενα την επιτυχία του Νικόλα. Πιστεύω απόλυτα σε αυτό το παιδί. Σε μια μέρα τον έμαθε όλη η Ελλάδα και σίγουρα θα τον μάθει και όλος ο κόσμος. Είναι από τα λίγα πράγματα για τα οποία είμαι σίγουρος σε αυτή τη ζωή. Τώρα το πώς θα το διαχειριστεί μετά είναι στο χέρι του».

«Πλην πυρός»
«Οι φωτογραφίες μου έχουν εκτεθεί ξανά, στο μαγαζί της μαμάς στην Πάρο, αλλά εκεί ήταν το safe zone. Τώρα είναι η πρώτη μου επίσημη έκθεση. Σήμερα, την είδα στον ύπνο μου! Είδα ότι, ενώ ήταν χαρούμενοι που ήταν εκεί, εμένα δε μου άρεσε και δεν μπορώ να καταλάβω τι σημαίνει αυτό, μάλλον το άγχος. Είμαι ο πιο αυστηρός μου κριτής, κακώς βέβαια.

«Να περιμένετε καλοκαίρι μες στον χειμώνα του Φεβρουαρίου, όμορφες εικόνες. Θα έχει οπτικοακουστικό υλικό. Δε θα είναι η συμβατική έκθεση με μια φωτογραφία στον τοίχο και τέλος. Ουσιαστικά, αποτελεί μια πόρτα στο μυαλό μου, αποκαλύπτει πολλές πτυχές του εαυτού μου».

«Πάντα μου έλεγαν να κάνω μια έκθεση, αλλά εγώ δεν ένιωθα έτοιμος, οπότε περίμενα. Τώρα, που πραγματικά ένιωσα μέσα μου ότι μπορώ να το κάνω, μίλησα με την Blender Gallery στη Γλυφάδα, ένας πολύ ωραίος χώρος, και συμφωνήσαμε να εκθέσω εκεί τα έργα μου για πρώτη φορά. Η φύση και η γυναίκα είναι δύο έννοιες που απαιτούν τον απόλυτο σεβασμό. Η έκθεση λέγεται "Πλην Πυρός» από την αρχαία έκφραση "πυρ, γυνή και θάλασσα", θέλοντας να τονίσω τον σεβασμό που απαιτεί η φύση και η γυναίκα».

Info: Η έκθεση «Πλην Πυρός» του Μιχαήλ-Άγγελου Βαρθακούρη εγκαινιάζεται στην Blender gallery, Ζησιμοπούλου 4, Γλυφάδα. Διάρκεια: Έως 11-16/2.

bovary.gr