Τόπος η Πάρος, γιορτή, το Πάσχα. Μοναδικό το «χρώμα» των εθίμων και των παραδόσεων στο νησί, ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους σε όσους τα έζησαν, όνειρο για όσους ελπίζουν να τα ζήσουν!
Γνωστή κοσμοπολίτισσα η Πάρος, μα και σταθερός θεματοφύλακας της παραδοσιακής της ταυτότητας και της πλούσιας κληρονομιάς του πολιτισμού της. Τα δύο «πρόσωπά» της αγαστά, σε αρμονία με την ιδιοπροσωπία του νησιού: Απλή και ήρεμη φύση, κατάλευκοι οικισμοί και σοκάκια, αμέτρητες παραλίες και εκκλησάκια, αλλά και διασκέδαση, νυχτερινή ζωή, εκδηλώσεις και ξεφαντώματα, βόλτες σε πολυσύχναστα μέρη. Αυτή είναι η Πάρος. Ένα νησί για κάθε στιγμή, για όλες τις επιλογές και προτιμήσεις, για όλων των ειδών τις ανάπαυλες.
Μα εκεί που πραγματικά μπορεί κανείς να βιώσει όλες τις «όψεις» της μέχρι το μεδούλι είναι το Πάσχα της! Από το Σάββατο του Λαζάρου ήδη, καταφθάνουν οι επισκέπτες της και η Μεγαλοβδομάδα ξεκινά ξετυλίγοντας το νήμα των μοναδικών εθίμων της στα οποία γίνονται κοινωνοί κάθε χρόνο ντόπιοι και νεοφερμένοι.
{https://www.youtube.com/watch?v=Yn5O1dUykYQ}
Από την Κυριακή των Βαϊων μέχρι τη Μ. Τετάρτη οι εκκλησιές, τα ξωκλήσια και τα μοναστήρια, γεμίζουν κόσμο. Οι γλυκές ψαλμωίες αναμειγνύονται με τα αρώματα της παριανής φύσης, παριανοί και επισκέπτες μαζί, νιώθουν στην ψυχή τη θεία μυσταγωγία και κατάνυξη που πλημμυρίζει την ατμόσφαιρα μέχρι την ώρα της κορύφωσης του Θείου Δράματος.
Και φθάνει η Μ. Πέμπτη. Άνθη από το λουλουδιασμένο νησί, φθάνουν στις εκκλησιές για στολιστεί το βράδυ ο Επιτάφιος. Ανθό – ανθό τον κοσμούν οι γυναίκες φιλοτεχνώντας αριστουργηματικές συνθέσεις. Στη Νάουσα, ο Επιτάφιος του Κυρίου μας, «ντύνεται» με χρώματα και αρώματα υπό το θρηνητικό άσμα ενός Μοιρολογιού, του Μοιρολογιού της Παναγιάς. Ρίγη συγκίνησης δονούν την ατμόσφαιρα όσο οι γυναίκες ξενυχτούν ψάλλοντας το θρηνητικό τραγούδι που συγκινεί και αγαλλιάζει την ψυχή.
{https://www.youtube.com/watch?v=QS1qHx95h5E}
Τη πιο πένθιμη μέρα της Χριστιανοσύνης, τη Μ. Παρασκευή, αν κανείς επισκεφτεί το χωριό Πρόδρομος, θα γευτεί ένα παραδοσιακό έδεσμα, την περίφημη ρεβυθάδα που προσφέρεται συμβολικά προς τιμήν της μνήμης των νεκρών. Μια στάση έπειτα στο μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου στη Λαγκάδα, είναι ταυτόσημη με τη βίωση των πιο κατανυκτικών στιγμών του Θείου Πάθους. Εκεί, σε ένα υποβλητικό φυσικό τοπίο, ο ιερέας εξερχόμενος από τη μονή, παίρνει στον ώμο του συμβολικά έναν ξύλινο μεγάλο σταυρό που αναπαριστά το σταυρό του Μαρτυρίου του Κυρίου μας και ανεβαίνει έναν απότομο λόφο εξεικονίζοντας την άνοδο προς τον Γολγοθά. Πλήθος κόσμου παρακολουθεί το δρώμενο, καθώς οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα, βιώνοντας τις βαθύτερες και ευλαβικότερες στιγμές του Θείου Δράματος.
Το βραδάκι στα χωριά Μάρπησσα, Μάρμαρα, Πρόδρομος και Λεύκες, πραγματοποιούνται οι περίφημες Αναπαραστάσεις της Εβδομάδας των Παθών του Κυρίου μας. Ολοζώντανα, μπρος στα μάτια των πιστών που ακολουθούν την περιφορά του Επιταφίου, δραματοποιούνται από νέους και νέες, σκηνές όπως η Προσευχή στο Όρος των Ελαιών, ο Μυστικός Δείπνος ή η Σταύρωση. Ρωμαίοι στρατιώτες, μαθητές του Ιησού, μυροφόρες, παρουσιάζονται να δρουν και να ζωντανεύουν εικόνες της θρησκευτικής μας παράδοσης του Πάσχα. Η ομορφιά και η πιστότητα των Αναπαραστάσεων είναι μοναδικά ιδιαίτερη, και πηγή συναισθημάτων συγκίνησης και δέους.
{https://www.youtube.com/watch?v=N6oBv8WgTbY}
{https://www.youtube.com/watch?v=pFxYsWhXgMI}
Μεγαλειώδης είναι η περιφορά των Επιταφίων στους μεγάλους οικισμούς όπως στην Παροικία. Εκεί η περιφορά γίνεται στις 12 τα μεσάνυχτα υπό γλυκούς θρηνητικούς χορωδιακούς ύμνους που δημιουργούν ένα μοναδικά κατανυκτικό κλίμα. Κορυφαία στιγμή, η «συνάντηση» των περίτεχνων, ανθοστόλιστων Επιταφίων και η ύψωσή τους ψηλά, ώστε να είναι ορατοί από το πλήθος των πιστών.
Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, η πρώτη Ανάσταση στη Μάρπησσα είναι ξεχωριστή. Γίνεται περιφορά της εικόνας της Αναστάσεως εν πομπή, με λάβαρα και πλήθος πιστών να ακολουθούν, ενώ την ίδια στιγμή κοριτσάκια ντυμένα αγγελάκια στέκονται σε διάφορα σημεία του οικισμού. Το βράδυ πανηγυρικά γιορτάζεται η Ανάσταση του Κυρίου μας σε όλες τις εκκλησίες του νησιού. Με λαμπρότητα και χαρά, χαρμόσυνες κωδωνοκρουσίες σκίζουν τον αέρα, ενώ η ρίψη βαρελότων επισφραγίζει τον πανηγυρικό τόνο της βραδιάς!
Την Κυριακή του Πάσχα, στη Μάρπησσα, στήνεται ένα μεγάλο υπαίθριο πασχαλινό τραπέζι με παραδοσιακά λαμπριάτικα εδέσματα που συνοδεύεται από μουσική και χορό! Όσοι βρεθούν εκεί, θα γίνουν μια μεγάλη παρέα συντρώγοντας και διασκεδάζοντας στη Γιορτή της Αγάπης όπως ονομάζεται κατά την οποία επίσης αναβιώνει το πατροπαράδοτο έθιμο της κούνιας.
Στη Νάουσα επίσης, στη Δεύτερη Ανάσταση, ανήμερα το Πάσχα, γίνεται περιφορά των εικόνων των ναών της Παντάνασσας και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ακολουθούμενες από πλήθος πιστών. Η περιφορά ωστόσο είναι «επεισοδιακή», καθώς το έθιμο των «μπουρλοτιέρηδων» ζωντανεύει από νέους κυρίως του χωριού! Έλκοντας την καταγωγή του από τους μπουρλοτιέρηδες της Ελληνικής Επανάστασης, το έθιμο συνίσταται στην ρίψη βαρελότων τη στιγμή της πομπής, με τη Νάουσα να «παίρνει φωτιά» από τον ήχο και τους κόκκινους καπνούς που αναδύονται! Οι «μπουρλοτιέρηδες» σταματούν προσωρινά, η πομπή συνεχίζει την πορεία της, αλλά και πάλι σταματά, καθώς νέα βαρελότα ρίχνονται και η «πυρά» ανάβει πάλι!
{https://www.youtube.com/watch?v=JRr54UUnyEs}
{https://www.youtube.com/watch?v=Hp3lo6WATww}
Το μεσημέρι του Πάσχα και πάλι στη Νάουσα, στο γραφικό λιμανάκι, λαμβάνει χώρα το μεγαλύτερο υπαίθριο γλέντι του νησιού! Ένα γλέντι με χιλιάδες κόσμο που χορεύει και τραγουδά σαν να μην υπάρχει αύριο, σε μια μαραθώνια γιορτή – έπος, που όμοιά της δεν υπάρχει όπως λένε όσοι την έχουν ζήσει! Το γλέντι της παρέας των χιλιάδων ατόμων, ολοκληρώνεται αργά το βράδυ με τη ρίψη εντυπωσιακών, λαμπερών πυροτεχνημάτων που στολίζουν τον ουρανό της Νάουσας!
Οι παραπάνω είναι μερικές μόνο από τις ξεχωριστές στιγμές που μπορεί κανείς να ζήσει το Πάσχα, αν επισκεφτεί την Πάρο. Άλλες τόσες και πολύ περισσότερες θα ανακαλύψει ο ίδιος ο επισκέπτης που θα κάνει δικό του το νησί αυτή την εποχή του χρόνου! Γιατί σίγουρα την Πάρο την κάνουν δική τους όσοι την επισκεφτούν έστω και μια φορά, και μάλιστα, αν αυτή η φορά είναι Πάσχα, το νησί θα μείνει για πάντα στην καρδιά τους!
{https://www.youtube.com/watch?v=jgMsf8bAJ9A}
Μέλος του μητρώου
