Σε εκκλησίες, ξωκλήσια και μοναστήρια, την παραμονή των γιορτών Αγίων, οι κάτοικοι συνέρρεαν πάνω σε στολισμένους γαϊδάρους, άλογα ή μουλάρια, έφερναν σπιτικά φαγητά και άφθονο ντόπιο κρασί και έστηναν πανηγύρι με παραδοσιακούς οργανοπαίχτες οι οποίοι με τσαμπούνες, τουμπάκια, βιολιά και λαούτα, έδιναν ρυθμό στο νησιώτικο γλέντι που μπορούσε να κρατήσει και τρεις μέρες!
Το ξεφάντωμα, με κύρια στοιχεία το αυθόρμητο κέφι και τον πηγαίο αυτοσχεδιασμό, ήταν μέρος της ταυτότητας της λαϊκής ψυχής και αναπόσπαστο στοιχείο της αυθεντικής τοπικής παράδοσης που ανανέωνε τη συνοχή του τότε κοινωνικού ιστού.
Σήμερα, τα πανηγύρια αναβιώνουν από τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους. Ξένοι τουρίστες, ντόπιοι αλλά και Έλληνες επισκέπτες, συρρέουν σε αυτά, με τη νεολαία να πρωταγωνιστεί ανάμεσα στους θαμώνες τους. Έχουν γίνει μόδα και κατακλύζονται και από νεαρόκοσμο που φαίνεται να τα προτιμά από τα εστιατόρια και τα nightclub αφού μοιάζουν να λειτουργούν ως after νυχτερινής διασκέδασης με φαγητό, χορό και ποτά μέχρι το ξημέρωμα.
Ωστόσο, αυτή η μόδα ενέχει κινδύνους αναφορικά με τον παραδοσιακό χαρακτήρα τους. Ολοένα και περισσότερο παρατηρείται απομάκρυνση από το έθιμο να προσφέρουν τοπικά εδέσματα και ποτά, «ανοίγονται» σε μια πιο σύγχρονη οργάνωση με αδιαφανή σε κάποιες περιπτώσεις οικονομικά και τέλος, αποκτούν τη μορφή απρόσωπων, μεγάλων φεστιβάλ που ξεφεύγουν από το εθιμικό πλαίσιο που στο παρελθόν τα γέννησε.
Όλοι έχουμε βρεθεί σε πανηγύρια ειδικά το καλοκαίρι και έχουμε διασκεδάσει σε αυτά. Ωστόσο, ζητούμενο είναι να γίνεται προσπάθεια αναβίωσής τους με τη διατήρηση του «αρώματος» του κληροδοτημένου πολιτισμού. «Άρωμα» το οποίο είναι άρρηκτα δεμένο με βιώματα, έθιμα, γεύσεις, χορούς και μουσικές που απηχούν την ιδιαίτερη τοπική ταυτότητα που ζωντανεύει στο σήμερα αποτελώντας συνέχεια του χθες.
Αν θέλουμε να μιλάμε πράγματι για πανηγύρια και όχι για νέες, δημοφιλείς μορφές nightlife, θα πρέπει να διαφυλάξουμε τα παραδοσιακά εκείνα στοιχεία που τα διακρίνουν και τα όρισαν μέσα στους αιώνες της ιστορίας τους. Τα πανηγύρια, φέρουν το ιστορικό «βάρος» της «ψυχής» του λαϊκού πολιτισμού ενός τόπου. Ας το σεβαστούμε, σεβόμενοι τις μακραίωνες καταβολές τους, φέρνοντας στο σήμερα τα ανεκτίμητα εκείνα συστατικά τους που μας συνδέουν με τις ιστορικές και πολιτισμικές μας μνήμες
Μέλος του μητρώου
