Υψηλός ΦΠΑ διαμονής, αυξημένο μη μισθολογικό κόστος και το νέο Τέλος Ανθεκτικότητας συνθέτουν ένα περιβάλλον που αποδυναμώνει τη βιωσιμότητα πολλών ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, ιδίως στους λιγότερο δημοφιλείς προορισμούς.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), η υπερβάλλουσα φορολογική επιβάρυνση που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά ξενοδοχεία έναντι των ανταγωνιστών τους έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομική αντοχή των επιχειρήσεων και περιορίζει τη δυνατότητα επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου.
Παράλληλα, μειώνει τα κίνητρα για αύξηση αποδοχών και παραγωγικές επενδύσεις, ενώ καθιστά τα ξενοδοχεία της χώρας ακριβότερα για τους Έλληνες ταξιδιώτες.
Η μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ και της PwC
Το ΙΝΣΕΤΕ ανέθεσε στην PwC τη «Μελέτη καταγραφής και συγκριτικής αξιολόγησης του φορολογικού πλαισίου που διέπει τις τουριστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα και διεθνώς», προκειμένου να καταγράψει τη φορολογική ανταγωνιστικότητα της χώρας σε σύγκριση με βασικούς ανταγωνιστές: Ιταλία, Ισπανία, Κροατία, Τουρκία, Κύπρο και Πορτογαλία.
Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι, ενώ η Ελλάδα έχει ανέβει στην 3η θέση από την 6η του 2015 στη συνολική εταιρική φορολογία, η εικόνα για τον τουρισμό είναι πολύ πιο δυσμενής, με κατάταξη στην 5η θέση όταν λαμβάνονται υπόψη οι φόροι που πλήττουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων και στην 4η όταν περιλαμβάνονται και οι φόροι των επενδυτών.
Τα κέρδη των ελληνικών ξενοδοχείων «ροκανίζονται» από φόρους και εισφορές
Για τα ελληνικά ξενοδοχεία, οι υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ, το Τέλος Ανθεκτικότητας και το μη μισθολογικό κόστος έχουν ως αποτέλεσμα τα Κέρδη προ Φόρων, Τόκων και Αποσβέσεων (ΚΠΦΤΑ) να είναι σημαντικά χαμηλότερα από τις συνολικές δαπάνες για φόρους και εισφορές — αντιστοιχούν μόλις στο 56,9% των επιβαρύνσεων, όταν στην Πορτογαλία φθάνουν το 111,9% και στην Κύπρο το 171,1%.
Το ελληνικό ξενοδοχείο έχει τα χαμηλότερα ΚΠΦΤΑ μεταξύ των χωρών που εξετάστηκαν, λαμβάνοντας έως και 38,4% λιγότερα από την Κύπρο.
Ρυθμιστική πολυπλοκότητα και διοικητικό κόστος
Η φορολογική ανταγωνιστικότητα, σύμφωνα με τη μελέτη, δεν εξαρτάται μόνο από τους συντελεστές. Το κόστος συμμόρφωσης με τις ρυθμιστικές υποχρεώσεις αποτελεί κρίσιμο παράγοντα.
Η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη, δηλαδή στη δυσμενέστερη θέση, στην έκθεση του TMF Group για την πολυπλοκότητα επιχειρηματικών διαδικασιών, επιβαρύνοντας επιπλέον τις τουριστικές επιχειρήσεις.
Αντίστοιχα, στον Δείκτη Ανάπτυξης Ταξιδιών και Τουρισμού 2024 του World Economic Forum, ο ελληνικός τουρισμός βρίσκεται μεν στη 21η θέση διεθνώς, αλλά μόλις στην 52η όσον αφορά το επιχειρηματικό περιβάλλον.
Το ξενοδοχειακό μοντέλο και το «νεκρό σημείο» λειτουργίας
Με βάση υπολογισμούς για ένα ξενοδοχείο 4 αστέρων, σε αγορά μαζικού τουρισμού, και τιμή δίκλινου δωματίου 150 ευρώ ημερησίως:
- Το συνολικό ύψος φόρων και μη μισθολογικού κόστους στην Ελλάδα ανέρχεται στα 44,7 ευρώ (29,8%), σχεδόν διπλάσιο από της Κύπρου (24,1 ευρώ / 16,1%).
- Το «νεκρό σημείο» λειτουργίας ενός ελληνικού ξενοδοχείου υπολογίζεται στα 124,6 ευρώ, έναντι 108,7 ευρώ στην Κύπρο — δηλαδή 15% υψηλότερα.
- Έτσι, η επιχείρηση αναγκάζεται να λειτουργεί λιγότερους μήνες, μόνο όταν οι τιμές είναι αρκετά υψηλές ώστε να καλύπτονται τα κόστη.
- Ο εργαζόμενος στην Ελλάδα λαμβάνει το 63,5% του ποσού που κοστίζει στην επιχείρηση, έναντι 76,7% στην Κύπρο, παρότι υπάρχει βελτίωση από το 50% του 2015.
Σε Κύπρο και Πορτογαλία, η λειτουργική κερδοφορία (ΚΠΦΤΑ) υπερβαίνει τη συνεισφορά σε φόρους και εισφορές, ενώ στην Ελλάδα η αναλογία είναι αντίστροφη.
Το νέο Τέλος Ανθεκτικότητας επιβαρύνει επιπλέον τον κλάδο
Η εισαγωγή του νέου Τέλους Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση από την 1η Ιανουαρίου 2025, που αντικατέστησε το Τέλος Διανυκτέρευσης, επιδεινώνει την κατάσταση.
Παρά τη διαφοροποίηση ανά περίοδο, η σταθερή επιβολή του ανά διανυκτέρευση πλήττει ιδιαίτερα τα μικρότερα καταλύματα και τους προορισμούς χαμηλής ζήτησης, αυξάνοντας τις ανισότητες και επιβαρύνοντας τις τοπικές οικονομίες.
Το ΙΝΣΕΤΕ υπογραμμίζει ότι η υπερφορολόγηση του τουρισμού αποδυναμώνει την ανταγωνιστικότητα του πιο εξωστρεφούς τομέα της ελληνικής οικονομίας και περιορίζει τις επενδυτικές δυνατότητες των επιχειρήσεων.
Η μείωση των επιβαρύνσεων και η απλοποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου αποτελούν προϋποθέσεις για την ενίσχυση της βιωσιμότητας και της διεθνούς θέσης του ελληνικού τουρισμού.
Μέλος του μητρώου
