Της Δήμητρας Μανιφάβα
Δεύτερη ευκαιρία σε δανειολήπτες οι οποίοι εμφανίζουν παροδική αδυναμία καταβολής των οφειλών και επιπλέον δεν επιθυμούν να υπαχθούν στον «νόμο Κατσέλη», αλλά δεν πληρούν και τα κριτήρια για να ενταχθούν στο πρόγραμμα διευκόλυνσης των ενήμερων δανειοληπτών, προωθεί το υπουργείο Ανάπτυξης. Οι οφειλέτες θα καταβάλλουν κάθε μήνα έστω κι ένα μικρό ποσό στους πιστωτές τους και στο διάστημα αυτό θα αναστέλλονται τα καταδιωκτικά μέτρα εναντίον τους. Βασικά κριτήρια θα αποτελεί το εισόδημά τους, αλλά και η αντικειμενική αξία του ακινήτου, το μέγιστο όριο της οποίας θα είναι αρκετά χαμηλότερο από τα 300.000 ευρώ που προβλέπεται σήμερα στον «νόμο Κατσέλη», πιθανώς στα 150.000 ευρώ. Η πρόταση έχει τεθεί στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα εν είδει μεταβατικού σταδίου πριν από την πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών και εκτιμάται ότι ήδη υπάρχει μια πρώτη σύγκλιση ανάμεσα στις δύο πλευρές. Η επίτευξη συμφωνίας είναι θέμα υψίστης σημασίας για τη συνολική διαπραγμάτευση με τους δανειστές της χώρας και δεν είναι τυχαίο ότι στη διάρκεια του προηγούμενου Eurogroup η απελευθέρωση των πλειστηριασμών είχε χαρακτηρισθεί από τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι «μείζον θέμα».
Ειδικότερα, οι προτάσεις που έχουν τεθεί επί τάπητος στις διαπραγματεύσεις είναι οι ακόλουθες:
Προστασία από τον πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας αντικειμενικής αξίας κάτω των 150.000 ευρώ για δανειολήπτες με παροδική αδυναμία πληρωμής. Στη ρύθμιση θα μπορούν να υπάγονται δανειολήπτες που δεν θέλουν να υπαχθούν στον «νόμο Κατσέλη», καθώς μέχρι πρόσφατα ήταν συνεργάσιμοι και συνεπείς ως προς την καταβολή των δόσεων, ενώ εκτιμούν για παράδειγμα ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα μπορέσουν να βρουν ξανά εργασία και γι' αυτό θα τους δίνεται αυτή η «δεύτερη ευκαιρία». Οι ίδιοι θα καταβάλλουν έστω και ένα μικρό ποσό δόσης στην τράπεζα έτσι ώστε το δάνειό τους να πάψει να είναι «κόκκινο». Οι περιπτώσεις αυτές θα εξαιρούνται των πλειστηριασμών για χρονικό διάστημα 612 μηνών. Αυτή ακριβώς η παράταση απαγόρευσης πλειστηριασμών υπό προϋποθέσεις αποτελεί κρίσιμο σημείο στη διαπραγμάτευση με την τρόικα.
Με βάση τα στοιχεία για τις αντικειμενικές αξίες, το όριο αυτό αφορά στην πραγματικότητα πολλούς δανειολήπτες που πραγματικά ανήκουν στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Για παράδειγμα, νεόδμητο διαμέρισμα 250 τ.μ. στο Πέραμα, 188 τ.μ. στο Περιστέρι, 150 τ.μ. στον Αγιο Δημήτριο, από 86 έως 107 τ.μ. στον Δήμο Ζωγράφου, αλλά ακόμη και διαμέρισμα 97 τ.μ. σε πιο ακριβές περιοχές όπως τα Βριλήσσια ή η Γλυφάδα μπορούν να έχουν αντικειμενική αξία μικρότερη των 150.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι από τις φετινές φορολογικές δηλώσεις (για τα εισοδήματα του 2012) προκύπτει ότι 351.309 νοικοκυριά (το 8,7% του συνόλου) έχουν στεγαστικό δάνειο και το μέσο δηλωθέν εισόδημά τους ανέρχεται σε περίπου 24.000 ευρώ ετησίως.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις των τραπεζών, μέσω της ρύθμισης αυτής θα «αναβιώσει» –δηλαδή θα πάψει να είναι «κόκκινο»– περίπου το 1/3 των σημερινών μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Κατάργηση της ρύθμισης Παπαθανασίου. Πρόκειται για τη ρύθμιση που απαγορεύει τους πλειστηριασμούς του συνόλου της ακίνητης περιουσίας για οφειλές έως 200.000 ευρώ. Η ρύθμιση είχε γίνει το 2009 και ελάμβανε συνεχώς παρατάσεις με τελευταία αυτή που λήγει στις 31/12/2013. Πίσω από τη ρύθμιση αυτή θεωρείται ότι κυρίως κρύβονται οι λεγόμενοι «στρατηγικοί κακοπληρωτές» ή οι «μπα-
ταχτσήδες» επί το λαϊκότερον. Από την κατάργηση της ρύθμισης αυτής εκτιμάται ότι θα θιγούν περί τους 3.000 με 4.000 δανειολήπτες.
Διατήρηση του νόμου 3869/2010 (νόμος Κατσέλη) για
δικαστική ρύθμιση χρεών. Υπενθυμίζεται ότι σε αυτή την περίπτωση ο δανειολήπτης καλείται να αποδείξει μόνιμη αδυναμία πληρωμής (μακροχρόνια άνεργος, πάσχων από ανίατη ασθένεια κ.λπ.). Η πρώτη κατοικία στην περίπτωση αυτή προστατεύεται πρώτον μέχρι την εκδίκαση της αίτησης υπαγωγής. Δεύτερον, ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει εξαίρεση της πρώτης κατοικίας από τη ρευστοποίηση
της περιουσίας του εφόσον αυτή δεν υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο απόκτησης πρώτης κατοικίας προσαυξημένο κατά 50% (δηλαδή τα 300.000 ευρώ). Η προστασία της κατοικίας από τον πλειστηριασμό παύει να υφίσταται εφόσον ο δανειολήπτης, μετά τη ρύθμιση που έχει κάνει το δικαστήριο, καθυστερήσει τουλάχιστον τέσσερις μηνιαίες δόσεις. Οταν θεσπίστηκε ο νόμος το 2010 προβλέφθηκε τότε η αναστολή της τελευταίας αυτής ρύθμισης για εξάμηνη μεταβατική περίοδο. Στη ρύθμιση αυτή ωστόσο δίνονταν επίσης παρατάσεις με τελευταία αυτή που λήγει στις 31/12/2013 και η οποία επίσης προβλέπεται ότι δεν θα παραταθεί, ενώ δεν αποκλείεται να μειωθεί και το χρηματικό όριο που προβλέπεται παραπάνω.
Θέσπιση υποχρεωτικής διαμεσολάβησης μεταξύ πιστωτών και οφειλετών πριν από την προσφυγή στα Ειρηνοδικεία. Η ρύθμιση αυτή προωθείται σε μια προσπάθεια αποσυμφόρησης των δικαστηρίων. Σημειώνεται ότι με τα στοιχεία του Ειρηνοδικείου Αθηνών από την έναρξη εφαρμογής του «νόμου Κατσέλη» μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2013 ο συνολικός αριθμός των αιτήσεων υπαγωγής σε αυτόν ανέρχεται σε 79.641. Οι ενδοκυβερνητικές διαφωνίες για την αμοιβή των διαμεσολαβητών, καθώς και για το αν αυτοί θα είναι αποκλειστικά δικηγόροι ή θα μπορούν να ασκούν τον ρόλο του διαμεσολαβητή και άλλες ειδικότητες, όπως οικονομολόγοι ή ορκωτοί εκτιμητές, δεν έχουν πλήρως εκλείψει.
Με τον ίδιο στόχο, αυτόν της επιτάχυνσης της απονομής δικαιοσύνης, το υπουργείο Δικαιοσύνης προτίθεται να προσλάβει 68 ειρηνοδίκες. Επιπλέον, το υπουργείο προσανατολίζεται σε ρυθμίσεις έτσι ώστε η διαδικασία πτώχευσης ή εκπλειστηρίασης να ολοκληρώνεται μέσα σε έξι μήνες.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
