Οι «Επανακατοικήσεις», μία εθελοντική σύμπραξη μελών του Συνδέσμου Υποτρόφων Ιδρύματος Ωνάση, προσέφεραν σε εννέα κατοίκους της Αθήνας την ευκαιρία να φέρουν τα σπίτια τους στα μέτρα των αναγκών και των ονείρων τους –σε πρώτη φάση με όχημα τη φαντασία τους και πλοηγό τις ιδέες μιας ομάδας αρχιτεκτόνων, ανθρωπολόγων και καλλιτεχνών, που επιδίωξαν αφενός να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες των ενοίκων και αφετέρου να «τολμήσουν» το κάτι διαφορετικό.
Μολονότι η παρούσα συγκυρία δεν είναι ακριβώς ιδανική, όσοι από τους συμμετέχοντες μίλησαν στην «Κ» εξέφρασαν την πρόθεση να υλοποιήσουν τουλάχιστον ένα μέρος των μελετών. Στο μεταξύ, το ευρύ κοινό θα έχει τη δυνατότητα να αντλήσει έμπνευση από τις προτάσεις «επανακατοίκησης», που θα παρουσιαστούν στη διάρκεια ημερίδας στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. «Η ομάδα μας δημιουργήθηκε πριν από δύο χρόνια ειδικά γι’ αυτό τον σκοπό και σήμερα αριθμεί 18 μέλη», αναφέρει η Μυρτώ Κιούρση, αρχιτέκτων και ιθύνων νους της δράσης. «Πέρυσι, απευθύναμε ανοιχτή πρόσκληση σε κατοίκους της Αθήνας και επιλέξαμε εννέα περιπτώσεις ανάμεσα σε περίπου 50 αιτήσεις», με πρωταρχικό κριτήριο να αντιμετωπίζουν «προβλήματα που μας αφορούν όλους». Οι προτάσεις που διαμορφώθηκαν μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε τρεις βασικές θεματικές: Η πρώτη αφορά την επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση, η δεύτερη διερευνά τις αλληλεπιδράσεις του ιδιωτικού με τον δημόσιο χώρο και η τρίτη περιστρέφεται γύρω από την έννοια της οικογένειας.
Ετσι, ο αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Κιτρινιάρης και η αρχιτέκτονας τοπίου Αγγελική Παρασκευοπούλου κλήθηκαν να αναδιαμορφώσουν το διαμέρισμα μιας τετραμελούς οικογένειας στην Ανω Κυψέλη, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την αγάπη των γονέων για την κηπουρική, αλλά και το γεγονός πως το ιδιόκτητο δώμα του έκτου ορόφου με την πανοραμική θέα παραμένει ουσιαστικά ανεκμετάλλευτο. Στην πρότασή τους, το μπαλκόνι του σπιτιού μετατρέπεται σε «κάθετο κήπο», ενώ το δώμα φυτεύεται με φυτά και μετατρέπεται σε σκιερό, προφυλαγμένο από τους ισχυρούς βορινούς ανέμους τόπο χαλάρωσης για τους ιδιοκτήτες. Συγχρόνως «ενισχύουμε τη βιοκλιματική και ενεργειακή λειτουργία του διαμερίσματος, μέσω ενός συστήματος ανακύκλωσης του αέρα», διευκρινίζει ο κ. Κιτρινιάρης. Για τους ενοίκους, η πρόταση είναι ελκυστική, αν και όχι άμεσα εφαρμόσιμη. «Οι ιδέες είναι πάντα ωραίες, η υλοποίηση είναι το πρόβλημα», αστειεύεται η ιδιοκτήτρια Λούλα Καμπούρη. Παραδέχεται, πάντως, ότι το σενάριο της μετατροπής του μπαλκονιού, όπου ήδη φυτεύουν «αρωματικά φυτά, οπωροκηπευτικά, ντομάτες το καλοκαίρι, μαρούλι τον χειμώνα, τσάι...» σε κάθετο κήπο είναι πιο εφικτό και ενδεχομένως θα το επιχειρήσουν κάποια στιγμή στο μέλλον.
Αν και πλέον μένει μόνη της στο σπίτι όπου μεγάλωσε, η Βασιλική Ανάγνου έχει κατά κάποιο τρόπο παγιδεύσει τον εαυτό της στον ρόλο του «επισκέπτη». Απρόθυμη να αλλάξει τον διάκοσμο του πατρικού της σπιτιού, ή έστω να μετακινήσει κάποια έπιπλα, έχει περιορίσει τον εαυτό της –και την προσωπική της αισθητική– στο μικρό χολ της εισόδου και το παιδικό της δωμάτιο, που πλέον εκτελεί χρέη γραφείου.
«Συνειδητοποιήσαμε ότι έχει αφήσει το αποτύπωμά της στο 25% της κατοικίας, ακριβώς όσο είναι το ποσοστό ιδιοκτησίας της», υπογραμμίζει η αρχιτέκτων Διονυσία Τριανταφύλλου. «Της προτείνουμε να αλλάξει τους χώρους που χρησιμοποιεί και παράλληλα να ξαναδώσει νέο νόημα σε αντικείμενα που αυτή τη στιγμή έχουν μόνο συναισθηματική αξία».
Σύμφωνα με την ανθρωπολόγο και αρχιτέκτονα Τζίνα Σκιαδά, αυτή η πράξη θα συνιστά μιας μορφής «διαβατήρια τελετή». Η μετάβαση στη νέα φάση της ζωής της απαιτεί την «αποκαθήλωση του παλιού σπιτιού» και την επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης της με το παρελθόν. Απόλυτα ευχαριστημένη με τον τρόπο που η ομάδα αντιμετώπισε το πρόβλημά της – «με σεβασμό, ευγένεια και προθυμία να λάβουν υπ’ όψιν τις ανάγκες μου»– η κ. Ανάγνου παραδέχεται ότι χρειαζόταν ένα κίνητρο για να προβεί σε αλλαγές. Ενα λιτό σπίτι της δεκαετίας του ’50, η σημερινή κατοικία της οικογένειας Καργάκου στο Μετς, σταδιακά επεκτάθηκε και απέκτησε νέες, κλασικιστικού τύπου όψεις. Εν πολλοίς παραμένει, ωστόσο, ένα σπίτι με πολλούς μικρούς, αυτόνομους χώρους, γεγονός που έχει περιορίσει τους τρεις ενοίκους του στον πρώτο όροφο.
«Περιμένουμε με αγωνία την τελική πρόταση», αναγνωρίζει η Ελένη Καργάκου.
Με αφορμή και την επικείμενη αναχώρηση της μοναχοκόρης του ζευγαριού για σπουδές, ο αρχιτέκτονας Νίκος Πατσαβός και οι συνεργάτες του από το Ctrl_Space Lab τους προτείνουν, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία ανεξάρτητων διαμερισμάτων, τα οποία θα ενοικιάζονται, πιθανότατα μέσω Αirbnb. Με αυτό τον τρόπο, οι ιδιοκτήτες, «μια πολύ κοινωνική οικογένεια» σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα, εξασφαλίζουν ένα σημαντικό εισόδημα, που θα χρηματοδοτήσει μελλοντικές αλλαγές – όταν, για παράδειγμα, η κόρη επιστρέψει. Επιπλέον, καθώς πρόκειται για «ανθρώπους που αγαπούν την τέχνη», στους κοινόχρηστους χώρους του ισογείου θα μπορούν να φιλοξενούνται εκθέσεις και άλλες δράσεις.
Οι μελέτες των «Επανακατοικήσεων» παρουσιάζονται τη Δευτέρα από τις 12.30 έως τις 20.30 μ.μ. στη Στέγη.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
