Η ερμηνεύτρια πολλών και μεγάλων επιτυχιών, όπως τα «Χίλιες βραδιές», «Σε βλέπω στο ποτήρι μου», « Σ' αγαπώ, σ' αγαπώ, σ' αγαπώ», «Αν είναι η αγάπη αμαρτία» και τόσα άλλα, έφυγε χθες από τη ζωή ύστερα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο. Αφησε την τελευταία της πνοή στο Νοσοκομείο «Μεταξά», όπου πριν από λίγους μήνες είχε υποβληθεί σε εγχείρηση επέμβασης κακοήθους όγκου από τον λαιμό της. Ηταν 75 ετών.
Η Τζένη Βάνου ήταν γεννημένη τραγουδίστρια. Διέθετε αυτό το θείο χάρισμα της μαγικής φωνής που κατάφερνε να σε αγγίξει βαθιά με τη γλύκα της, το πάθος της, τον πόνο που έβγαζε. Ηταν, λοιπόν, μοιραίο για εκείνη να γίνει τραγουδίστρια. Δεν υπήρχε άλλος δρόμος. Και κατάφερε να πρωταγωνιστήσει για δεκαετίες ολόκληρες στο ελαφρό και το λαϊκό τραγούδι, μόνο και μόνο χάρη σε αυτήν την υπέροχη φωνή. «Εγινα αυτό το όνομα μόνο επειδή ήθελε ο Θεός. Προσωπικά δεν έκανα τίποτα ουσιαστικό, δεν είχα ποτέ στη ζωή μου δημόσιες σχέσεις, δεν κυνήγησα τίποτα?», είχε δηλώσει η ίδια.
Γεννήθηκε στις 10 Φεβρουάριου του 1939 στην Αθήνα. Το πραγματικό της όνομα ήταν Ευγενία Βραχνού. Ο χωρισμός των γονιών της, όταν εκείνη ήταν ακόμη πολύ μικρή, τη σημάδεψε έντονα. Ηταν το πρώτο από τα μεγάλα προσωπικά δράματα που αντιμετώπισε στη ζωή της. «Αυτό με επηρέασε πολύ, γιατί από δύο χρόνων μου απαγορευόταν να βλέπω τη μητέρα μου. Είχε βγει το διαζύγιο εις βάρος της και όποτε προσπάθησε να με δει, διαδραματίστηκαν σκηνές βαρβαρότητας και απείρου κάλλους. Αυτή η εικόνα, να την πετάνε έξω, ενώ ερχόταν για μένα, με στιγμάτισε πάρα πολύ. Σε ηλικία οκτώ χρόνων ο πατέρας μου ξαναπαντρεύτηκε και μετακομίσαμε στο Μοσχάτο. Δεν ήταν η ζωή που ήθελα, αλλά μου επετράπη να βλέπω τη μητέρα μου μία φορά τον μήνα. Μέχρι που στα δεκατέσσερα έκανα απόπειρα αυτοκτονίας. Μετά από αυτό, η στάση του πατέρα μου έγινε λίγο ελαστικότερη και την έβλεπα πιο συχνά?», είχε εξομολογηθεί η ίδια.
Μονόδρομος
Αρχικά αποφάσισε να σπουδάσει φυσικομαθηματικός. Η ζωή, όμως, είχε άλλα σχέδια. Το τραγούδι ήταν για εκείνη μονόδρομος. Κρυφά από τον πατέρα της, ύστερα από παρότρυνση του Μίμη Πλέσσα, που ήταν ο μέντοράς της, έδωσε εξετάσεις στο Εθνικό Ιδρυμα Ραδιοφωνίας και το 1959 άρχισε να τραγουδά ελαφρά τραγούδια στο κρατικό ραδιόφωνο. Εκείνη την περίοδο ο Γεράσιμος Λαυράνος τής έδωσε το ψευδώνυμο Τζένη Βάνου.
Για αρκετούς μήνες ερμήνευσε τραγούδια μεγάλων συνθετών. Μέχρι τότε σχεδόν κανείς δεν γνώριζε ποιο ήταν αυτό το κορίτσι με την υπέροχη φωνή. Αυτό μέχρι το 1964 που τραγούδησε για πρώτη φορά μπροστά σε κοινό, στο Φεστιβάλ Ελαφράς Μουσικής της Θεσσαλονίκης, το τραγούδι «Τώρα» του Μίμη Πλέσσα και απέσπασε το πρώτο βραβείο.
Η ίδια είχε περιγράψει το εξής γεγονός από εκείνη τη σημαδιακή για τη ζωή της βραδιά: «Την πρώτη φορά που διαγωνιζόταν τραγούδι μου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ο Δημήτρης Χορν, που ήταν μέλος της επιτροπής, ψήφισε "Τζένη Βάνου".
Οταν η διευθύντρια του μουσικού προγράμματος του είπε "Τάκη, τραγούδια ψηφίζουμε", εκείνος απάντησε "μα, δεν έχετε καταλάβει ακόμα ότι τα επόμενα πενήντα χρόνια θα μας βασανίζει με τη φωνή της...;"». Ο Δημήτρης Χορν είχε πολύ δίκιο και επιβεβαιώθηκε περίτρανα μέσα στα επόμενα χρόνια. Η Τζένη Βάνου συνεργάστηκε με πολύ μεγάλα ονόματα της εποχής όπως ο Γιάννης Βογιατζής με τον οποίον ερμήνευσε τα ντουέτα «Σκλάβα» και «Θέλω κοντά σου να μείνω», ο Μανώλης Χιώτης και η Μαίρη Λίντα, ο Τόλης Βοσκόπουλος κ.ά. Δούλεψε στα μεγαλύτερα και πιο γνωστά νυχτερινά κέντρα της εποχής, ενώ η φωνή της ταξίδεψε και στο εξωτερικό. Η Τζένη Βάνου έγινε ένα από τα μεγαλύτερα αστέρια του ελληνικού τραγουδιού.
Το ελληνικό σινεμά και η πίκρα για τον Χατζιδάκι
Καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της καριέρας της Τζένης Βάνου έπαιξε ο ελληνικός κινηματογράφος ο οποίος διένυε, εκείνη την εποχή, τη χρυσή του περίοδο. Το 1969 ο Φίνος κάλεσε την ερμηνεύτρια να συνεργαστεί μαζί του τραγουδώντας σε κάποιες ταινίες του. Εκεί, στη μεγάλη οθόνη θα ερμηνεύσει συγκλονιστικά το τραγούδι «Σ' αγαπώ», το οποίο θα αποτελέσει σταθμό στη μουσική διαδρομή της.
Η ίδια είχε διηγηθεί την ιστορία αυτού του τραγουδιού το οποίο στάθηκε αφορμή να την καλέσει ο Μάνος Χατζιδάκις για μια συνεργασία που όμως δεν έγινε ποτέ: «Ο Νίκος Μαμαγκάκης αργούσε να του παραδώσει τη μουσική για την ταινία ''Λεωφόρος του μίσους'', γιατί η τραγουδίστριά του δεν μπορούσε να το βγάλει. Πάω εγώ, το μαθαίνω, το ηχογραφώ, παίρνω 350 δραχμές και φεύγω. Βγαίνει η ταινία, γίνεται χαμός κι εγώ δεν έχω πάρει είδηση. Ημουν τότε στην εταιρεία ''Βεντέτα'' της Πόλυς Πάνου και με παίρνει ο άντρας της, ο Στέλιος Πελαγίδης, και μου λέει ''έχουν σπάσει τα τηλέφωνα, ποιο είναι αυτό που λέει ο ήλιος βγαίνει μες στα μάτια σου;''. Του απαντάω ''μπας κι είναι απ' την ταινία;''. Είχα ξεχάσει και τα λόγια! Πήρε τη μήτρα από τον Φίνο και με ειδική επεξεργασία στο Παρίσι το κυκλοφόρησε. Με παίρνει μια μέρα ο Τάκης Λαμπρόπουλος της Columbia και μου λέει ''κορίτσι μου, έκανες τη ζωή σου, σε θέλει ο Χατζιδάκις''. Μόλις το άκουσα, διαλύθηκα. Ο Χατζιδάκις με συγκλόνιζε! Αλλά ήταν σε μόνιμη αντιπαράθεση με τον Πλέσσα. Λέω, ''ρε Τάκη, ο Μίμης μ' έβγαλε. Πώς θα του το κάνω αυτό;''. Πολλά χρόνια αργότερα τον συνάντησα στην Αμερική. Μου είπε: ''Λυπάμαι πολύ. Είσαι πολλή ανόητη κι έχασες την ευκαιρία της ζωής σου, γιατί εγώ πια ποτέ δεν θα σου δώσω τραγούδια μου''. Κι έμεινα με τη μεγάλη πίκρα ότι δεν τραγούδησα Χατζιδάκι...»
Συνάντηση
Κομβική υπήρξε όμως και η συνάντησή της με τον Τόλη Βοσκόπουλο, ο οποίος ήταν ουσιαστικά ο άνθρωπος που της άνοιξε τις πόρτες του λαϊκού τραγουδιού. Ηταν στις αρχές της δεκαετίας του '70. Η Τζένη Βάνου είχε μόλις γυρίσει από την Αμερική, όπου δούλευε για μία περίπου διετία. Βρέθηκε πίσω στην Αθήνα χωρισμένη και μόνη με δύο μικρά παιδιά, χωρίς δουλειά, χωρίς λεφτά και χωρίς δισκογραφική εταιρεία. Σε αυτήν τη δύσκολη στιγμή της ζωής συνάντησε μια μέρα τον Τόλη Βοσκόπουλο, ο οποίος τη βοηθά να ξεκινήσει και πάλι από την αρχή: «Με παίρνει στη Minos και μου γράφει δυο λαϊκά, το ''Αγόρι μου'' και το ''Σε παρακαλώ, σήκω και φύγε''. Εκεί χτύπησα φλέβα χρυσού στην κυριολεξία, παρόλο που προερχόμουν από το ''ελαφρύ''. Τότε είναι που με τον Πλέσσα κάνω το ''Σε βλέπω στο ποτήρι μου'' και το 1984 παίρνω χρυσό δίσκο με το ''Τρένο της ζωής'' του Μουσαφίρη».
Προσωπικό δράμα και μάχη μέχρι τέλους
Στις αρχές της δεκαετίας του '70 η Τζένη Βάνου είχε το θάρρος να βγει και να μιλήσει δημόσια για την κακοποίηση που δεχόταν από τον σύζυγό της.
Υπέμενε για αρκετά χρόνια αυτόν τον εφιάλτη μέχρι που κάποια στιγμή, χωρίς να υπολογίσει τίποτα, πήρε τα δύο ανήλικα παιδιά της και έφυγε. Από τότε, σε όλες τις συνεντεύξεις της, έθιγε το θέμα της κακοποίησης των γυναικών σε μια προσπάθεια να βοηθήσει κι άλλες γυναίκες που βιώνουν μέσα στο σπίτι τους αυτήν τη βίαιη συμπεριφορά. Οι προσωπικές δυσκολίες, ωστόσο, για την ερμηνεύτρια ήταν πολλές από τα τέλη της δεκαετίας του '80 και μετά. Καμία δισκογραφική εταιρεία δεν ήταν πλέον πρόθυμη να συνεργαστεί μαζί της κι εκείνη προσπαθούσε με κάθε τρόπο να εξασφαλίσει τα προς το ζην. «Αρχισα να εμφανίζομαι σε δεύτερα μαγαζιά, γιατί έπρεπε να βγάλω το μεροκάματο. Στην αγωνία μου να εξασφαλίσω δουλειά, υπέγραφα με όποιον ερχόταν πρώτος. Και πάντα με λίγα λεφτά. Μετά έπεφταν άλλες πέντε προτάσεις. Αυτό με πίκρανε, τις νύχτες δεν κοιμόμουν, περπατούσα μέσα στο σπίτι, τρελαινόμουν, αλλά στο τέλος το κατάπια. «Δεν πειράζει», έλεγα μέσα μου, «ξέρεις ποια είσαι?».
Ποτέ όμως δεν το έβαλε κάτω. Ακόμη και τα τελευταία χρόνια, που είχε σταματήσει πλέον να δουλεύει ως τραγουδίστρια, κατάφερε να ανοίξει ένα μίνι μάρκετ στη γειτονιά της, τη Νέα Σμύρνη.
Μέχρι που την βρήκε η αρρώστια. Την πάλεψε κι αυτή, σαν παλικάρι, αλλά δυστυχώς δεν κατάφερε να τη νικήσει.
Μίμης Πλέσσας
«Χάσαμε το αηδόνι του πενταγράμμου»
«Χάσαμε το αηδόνι του πενταγράμμου... Για μένα η Τζένη Βάνου ήταν η συγκλονιστικότερη φωνή του ελληνικού τραγουδιού. Την ξεχώρισα από νωρίς και είχα την τύχη να ερμηνεύσει πολλά από τα τραγούδια μου. Είμαι σίγουρος πως η Τζενούλα μου τραγουδά ήδη στην καλύτερη χορωδία του Παραδείσου... Θα είναι πάντα ζωντανή για όλους όσοι γνώρισαν και αντιλήφθηκαν το τεράστιο ταλέντο της», μας δήλωσε συγκινημένος ο Μίμης Πλέσσας.
www.ethnos.gr
Μέλος του μητρώου
