Μνήμες από τον άγνωστο Πόντο στο μουσείο Μπενάκη

καθώς και άλλες άγνωστες πτυχές της ζωής στον Πόντο την περίοδο 1890-1920 συνθέτουν τα κομμάτια του παζλ μιας ενιαίας αφήγησης για τον τόπο αυτόν.

Μια αφήγηση η οποία, μέσω του συλλέκτη Στέργιου Π. Θεοδωρίδη, αποκτά λέξεις και εικόνες. Κι αυτό γιατί ο Στέργιος Π. Θεοδωρίδης τα τελευταία 20 χρόνια, μαζεύει φανατικά καρτ ποστάλ αλλά και μοναδικά γραπτά κείμενα, τεκμήρια μιας άλλης εποχής που «μυρίζουν», εκτός από νοσταλγία, και Ιστορία.

Κάποια από αυτά, για την ακρίβεια ένα μεγάλο μέρος της πλούσιας συλλογής του, η οποία θεωρείται από τις πληρέστερες όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στη γειτονική Τουρκία παρουσιάζεται στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη, στο Κολωνάκι, στο πλαίσιο της έκθεσης «Εν Πόντω. Συμβολή στη μνήμη, επιστολικά δελτάρια 1890-1920».

Πρόκειται για μία συλλογή που συγκροτήθηκε έπειτα από επίμονες και επίπονες προσπάθειες είκοσι ετών, και έρχεται στο φως σε καιρούς που η μνήμη στηρίζει τη ζωή μας σήμερα και δημιουργεί νέες προοπτικές.

Τα πολύτιμα θραύσματά της είναι κομμάτια της κοινωνικής, πολιτιστικής, εμπορικής και καθημερινής ζωής του τόπου, τα οποία σκοπό έχουν να εντάξουν τον θεατή στον χώρο και τον χρόνο που αυτή αναφέρεται. Στο Μπενάκη ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να δει περί τα 250 αντικείμενα από τα συνολικά 700 που έχει στην κατοχή του ο συλλέκτης.

Η συλλογή ξεκίνησε τυχαία όταν ένας φιλοτελιστής στα μέσα της δεκαετίας του '90 τού έδειξε μία καρτ ποστάλ: την πρώτη της συλλογής του, η οποία απεικονίζει την είσοδο της Αγοράς στην Τραπεζούντα και έναν άνδρα με τοπική ενδυμασία. Το κόστος ήταν 13.000 δρχ. και φάνηκε ακριβή στον κ. Θεοδωρίδη, φοροτεχνικό στο επάγγελμα, που τότε ακόμη δεν είχε αποκτήσει το μεράκι του συλλέκτη.

Αργότερα συνειδητοποίησε ότι εκείνη η κάρτα ήταν από τις πιο οικονομικές που είχε αποκτήσει, καθώς οι τιμές κυμαίνονται από 10 και 15 ευρώ και φθάνουν αρκετές εκατοντάδες. Η κατηγορία των καρτ ποστάλ του είναι σχεδόν πλήρης, ενώ του απομένουν ακόμη μόνο τρία δελτάρια που δεν έχει, προκειμένου η θεματική αυτή ενότητα να θεωρηθεί... συμπληρωμένη. «Οι φωτογραφίες, από την άλλη, αλλά και τα έγγραφα δεν εξαντλούνται ποτέ. Συνεχώς προκύπτουν κι άλλα» σημειώνει.

Η έκθεση χωρίζεται σε οκτώ ενότητες. Στις πρώτες τέσσερις παρουσιάζονται απόψεις των σημαντικότερων πόλεων της περιοχής: Τραπεζούντα, Σαμψούντα, Κερασούντα και μικρότερων περιφερειακών: Ερζερούμ, Αμάσεια, Σινώπη, Κοτύωρα, Ινέπολη κ.ά.

Στη συνέχεια, η θρησκευτική ζωή, ο πολιτισμός, η παιδεία και η καθημερινή ζωή, ολοκληρώνουν την περιήγηση, εκεί όπου συμπαγείς ελληνικοί πληθυσμοί ήκμασαν για αιώνες. Μοναδικά έγγραφα, φωτογραφίες και πανοράματα συμπληρώνουν τα επιστολικά δελτάρια και γίνονται μάρτυρες του πείσματος των Ποντίων να βελτιώσουν τη ζωή τους και να διατηρήσουν τη γλώσσα και τα έθιμά τους.

Η οργάνωση και η επιμέλεια της έκθεσης, που διαρκεί έως τις 25 Μαΐου, είναι του Στέργιου Π. Θεοδωρίδη.

www.ethnos.gr