Σε σκληρό ενεργειακό πόκερ εξελίσσεται η αναγνώριση των Δημοκρατιών του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ από τη Ρωσία, μετά την επισημοποίηση της με σχετικό διάταγμα που υπέγραψε χθες ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η αναθεωρητική αυτή κίνηση της Ρωσίας στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα, η οποία επιχειρήθηκε να αποτραπεί όλο το τελευταίο διάστημα από την ευρωπαϊκή διπλωματία -με προεξάρχουσα τη Γερμανία- αλλάζει άρδην τα δεδομένα στην Ανατολική Ευρώπη, τόσο σε επίπεδο επιβολής της ισχύος, όσο και στο ενεργειακό πεδίο, ανοίγοντας διάπλατα παράθυρο εκτόξευσης των τιμών του φυσικού αερίου στη Γηραιά Ήπειρο.
Και αυτό γιατί, παρά τον διαμεσολαβητικό ρόλο που ανέπτυξε το τελευταίο διάστημα ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, σε μια προσπάθεια να αποσωβηθει η κρίση στην Ουκρανία εξαιτίας του ρωσικού αναθεωρητισμού, η χθεσινή κίνηση της Μόσχας ακύρωσε στην πράξη τις γερμανικές ενέργειες στο διπλωματικό πεδιο, ενεργοποιώντας παράλληλα σειρά κυρώσεων διεθνώς, κατά της Ρωσίας.
Ως απάντηση στην υπογραφή της αναγνώρισης των δύο Δημοκρατιών από τη Ρωσία, ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, γνωστοποίησε σήμερα την πρόθεση της χώρας του να «παγώσει» την πιστοποίηση του ρωσο-γερμανικού αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, ικανοποιώντας και σχετικό αίτημα του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Συγκεκριμένα, ο Γερμανός καγκελάριος δήλωσε σήμερα στο Βερολίνο ότι ζήτησε από το υπουργείο Οικονομίας και Τεχνολογίας να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε «ο αγωγός φυσικού αερίου να μην λάβει πιστοποίηση. Και χωρίς αυτήν την πιστοποίηση, ο αγωγός Nord Stream 2 δεν μπορεί να τεθεί σε λειτουργία».
Παράλληλα, εκτίμησε ότι οι ενέργειες του Βλαντιμίρ Πούτιν αποτελούν «σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου», καθώς «με τις ενέργειές του στην ανατολική Ουκρανία, ο Πούτιν δεν παραβιάζει μόνο τη Συμφωνία του Μινσκ, αλλά και τον Χάρτη του ΟΗΕ, ο οποίος προβλέπει τη διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας των κρατών».
«Έχουμε μπει, πλέον, σε ένα νέο δρόμο. Σίγουρα θα χρειαστεί λίγος χρόνος να προσαρμοστούμε, ενώ η κατάσταση πρέπει να επανεκτιμηθεί και πρέπει να βρούμε απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που μας απασχολούν» κατέληξε ο Γερμανός καγκελάριος.
Γερμανική υπέρβαση
Την ίδια ώρα, η κίνηση του Γερμανού καγκελάριου να φρενάρει τη λειτουργία του Nord Stream 2 αποτυπώνει την ένταση της γερμανικής αντίδρασης απέναντι στις κινήσεις Πούτιν, με δεδομένο ότι ο αγωγός συνιστά εμβληματικό ενεργειακό έργο υποδομής για τις ρωσογερμανικές σχέσεις, προνομιακές παραδοσιακά για το Βερολίνο, ως κατ' εξοχήν καταναλωτή ενέργειας από τη Ρωσία, κυρίως για τη γερμανική βιομηχανία.
Η «ειδική σχέση» Μόσχας - Βερολίνου ως προς την προμήθεια του δεύτερου με φυσικό αέριο συνιστά τον βραχίονα των διμερών σχέσεων των δύο χωρών, την στιγμή που υψηλόβαθμο στέλεχος της ρωσικής Gazprom αποτελεί και ο πρώην Γερμανός καγκελάριος, Γκέρχαρντ Σρέντερ.
Επιπλέον, ο Nord Stream 2 υπηρετεί σε πολύ μεγάλο βαθμό τη γραμμή διακίνησης του φυσικού αερίου επί ευρωπαϊκού εδάφους για λογαριασμό της Gazprom, αφού θα συνδέει με μια διπλή γραμμή, μήκους 1.230 χιλιομέτρων τη Ρωσία με Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας και θα προμηθεύει έτσι με φυσικό αέριο την μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης.
Η βαθύτερη αιτία
Στην πραγματικότητα, η λειτουργία του αγωγού θα συνέβαλε στη μείωση της διαμετακόμισης φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας για την Gazprom, αυξάνοντας κατά πολύ την εξαγωγική δυνατότητα του ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, φτάνοντας σχεδόν σε μονοπωλιακό σημείο. Η ακόμη μεγαλύτερη εξάρτηση της Γερμανίας και συνακόλουθα της Ευρώπης από τα ρωσικά ενεργειακά αποθέματα δεν αφήνει, ωστόσο, ασυγκίνητες τις ΗΠΑ, που αντιδρούν με κυρώσεις.
Παρά τις αντιδράσεις της Δύσης, τόσο η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, όσο και ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν ενθάρρυναν όλο το προηγούμενο διάστημα την ολοκλήρωση του αγωγού, με τη Μέρκελ να εκτιμά μάλιστα πως οι κυρώσεις των ΗΠΑ «οδηγούν σε λάθος μονοπάτι». Πάντως, όσο διαρκούσε η κατασκευή του, οι Γερμανοί επιχειρούσαν να υποβαθμίσουν τις επικρίσεις για το έργο.
Σημειωτέον ότι η διαδικασία πιστοποίησης ήταν ήδη σε αναμονή, καθώς η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Δικτύων της Γερμανίας την ανέστειλε τον Νοέμβριο, ζητώντας να λειτουργήσει η εταιρεία εκμετάλλευσης σύμφωνα με τη γερμανική νομοθεσία. Η Nord Stream 2 AG σκοπεύει να ανταποκριθεί στην απαίτηση, ιδρύοντας μια γερμανική θυγατρική.
Αντίμετρα Μεντβέντεφ
Με δεδομένη τη ζωτική σημασία του αγωγού Nord Stream 2 για τα ενεργειακά συμφέροντα της Ρωσίας, με αντίμετρα απείλησε σήμερα τη Δύση ο πρώην πρωθυπουργός της Ρωσίας και νυν αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της χώρας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, υποσχόμενος έναν… εφιάλτη στις τιμές του φυσικού αερίου για τους Ευρωπαίους καταναλωτές.
Ο Μεντβέντεφ, αφού έκανε γνωστή μέσω Twitter την απόφαση του Όλαφ Σολτς για τον Nord Stream 2, κάλεσε τους Ευρωπαίους να προετοιμαστούν για μια δύσκολη τιμολογιακή πραγματικότητα αναφορικά με το φυσικό αέριο. «Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς έδωσε οδηγία να σταματήσει η πιστοποιήση του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2. Ωραία. Καλωσήρθατε σε έναν νέο κόσμο, όπου οι Ευρωπαίοι θα πληρώνουν σύντομα 2.000 ευρώ για 1.000 κ.μ. φυσικού αερίου!» έγραψε ο Μεντβέντεφ, θέλοντας να υπογραμμίσει το μέγεθος της ευρωπαϊκής ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία.
Ο Nord Stream 2
Ο Nord Stream 2 είναι ένας αγωγός που θα συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας. Ο νέος αγωγός περνά δίπλα από τον ήδη ολοκληρωμένο Nord Stream και θα διπλασιάσει την ποσότητα αερίου που θα μεταφέρει μέσω της Βαλτικής, στα 110 δισ. κυβικά μέτρα τον χρόνο. Πρόθεση ακόμη είναι ο αγωγός να παρέχει στην Ευρώπη επαρκή ποσότητα φυσικού αερίου και να δίνει στη Ρωσία πιο άμεση πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά αερίου.
Η Γερμανία, ωστόσο, βρίσκεται σε επισφαλή θέση. Καθώς το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αποτελούν την κινητήρια δύναμη της γερμανικής οικονομίας, η βασική ανησυχία εστιάζει γύρω από την εξάρτηση της Γερμανίας από την ενέργεια της Ρωσίας, γεγονός που μπορεί να την κάνει επιρρεπή στην εκμετάλλευση και ακόμα πιο ευάλωτη σε έξωθεν παρεμβάσεις.
Το Κογκρέσο των ΗΠΑ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο παρελθόν ενέκριναν ψηφίσματα που ζητούσαν τον τερματισμό της κατασκευής του αγωγού, αναφέροντας τη ρωσική εξάρτηση ως απειλή για την κοινή αγορά και τα στρατηγικά συμφέροντα της ΕΕ.
Η Γερμανία, που είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής φυσικού αερίου της Ευρώπης, έχει κάνει προσπάθειες να υποβαθμίσει τη σημασία της ρωσικής ενέργειας για την ασφάλεια του έθνους. Εξάλλου στο παρελθόν, η τότε υπουργός Άμυνας και νυν πρόεδρος της Κομσιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχε δηλώσει παλιότερα στο CNBC ότι η χώρα δεν ανησυχεί πολύ για τους κινδύνους αναφορικά με την ασφάλεια, υποστηρίζοντας ότι θα διαφοροποιήσει επαρκώς τις εισαγωγές της.
Μέλος του μητρώου
