Αφορμή στάθηκε η επιλογή του Ισραηλινού πρωθυπουργού να μιλήσει, την ερχόμενη Τρίτη, στο αμερικανικό Κογκρέσο εναντίον της πολιτικής Ομπάμα στο πρόβλημα αναφορικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Σημειωτέον ότι ο Νετανιάχου μεταβαίνει στην Ουάσιγκτον προσκεκλημένος μόνο των Ρεπουμπλικανών ηγετών του Κογκρέσου, παραβιάζοντας την πάγια αρχή του Δημοκρατικού προέδρου να μην υποδέχεται ξένους ηγέτες στις ΗΠΑ μεσούσης προεκλογικής περιόδου στη χώρα τους, για να μη φαίνεται ότι η Αμερική αναμειγνύεται στις εσωτερικές πολιτικές τους διαμάχες.
Η κυβέρνηση Ομπάμα αποφάσισε να σαμποτάρει την επίσκεψη Νετανιάχου με σειρά επιδεικτικών χειρονομιών. Ο Αμερικανός πρόεδρος ξεκαθάρισε ότι δεν θα τον προσκαλέσει για συνάντηση στον Λευκό Οίκο, ενώ η κυβέρνησή του κατηγόρησε εκείνη του Ισραήλ ότι προδίδει την εμπιστοσύνη της Ουάσιγκτον με διαρροές για ευαίσθητα θέματα που αφορούν τη συνεργασία των δύο χωρών στο επίπεδο των μυστικών υπηρεσιών. Κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης, όπως ο αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι, συναντώνται με ηγετικά πρόσωπα της ισραηλινής αντιπολίτευσης, που κατηγορούν τον Νετανιάχου ότι διακινδυνεύει σοβαρό ρήγμα στις σχέσεις της χώρας του με τις ΗΠΑ και τον καλούν να ματαιώσει την επίμαχη ομιλία του στο Κογκρέσο. Ο Μπάιντεν, ο οποίος προεδρεύει της Γερουσίας, όπως και πολλά άλλα μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου, θα είναι επιδεικτικά απόντες από την εν λόγω ομιλία, στη διάρκεια της οποίας ο Νετανιάχου πρόκειται να κατηγορήσει τον Ομπάμα πως σύρεται από την ηγεσία του Ιράν σε μια συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, το οποίο κατά τη γνώμη του θέτει σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη του ισραηλινού κράτους.
Σύμφωνα με τον Ααρον Νταβίντ Μίλερ, ο οποίος υπήρξε σύμβουλος έξι Αμερικανών υπουργών Εξωτερικών για τις αραβοϊσραηλινές σχέσεις, η σημερινή σύγκρουση αποτελεί κλιμάκωση της εξαρχής προβληματικής σχέσης μεταξύ Μπαράκ Ομπάμα και Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Οι δύο ηγέτες ήρθαν στην εξουσία σχεδόν ταυτόχρονα, στις αρχές του 2009, και γρήγορα συγκρούστηκαν για το επίμαχο θέμα των ισραηλινών εποικισμών στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Οπως υποστηρίζει όμως ο Μίλερ –σήμερα, αντιπρόεδρος του Κέντρου Γούντροου Ουίλσον, στην Ουάσιγκτον– η συγκρουσιακή πολιτική του Νετανιάχου έδωσε τη δυνατότητα στην κυβέρνηση Ομπάμα «να αποδείξει στην κοινή γνώμη ότι η σχέση ΗΠΑ - Ισραήλ έχει καταστεί δυσλειτουργική σε επίπεδο κορυφής λόγω του Ισραηλινού πρωθυπουργού», και της άνοιξε ένα παράθυρο ευκαιρίας για να πιέσει με στόχο μια «αλλαγή καθεστώτος» στο Ισραήλ.
«Αν ρωτούσατε κατ' ιδίαν τον Τζον Κέρι και τον Μπαράκ Ομπάμα ποιον θα προτιμούσαν για επόμενο πρωθυπουργό του Ισραήλ, η απάντηση δεν θα ήταν ο Νετανιάχου. Θα προτιμούσαν τον αρχηγό του Εργατικού Κόμματος (Ισαάκ Χέρτσογκ). Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία γι' αυτό».
«Εξοργιστικό» τάιμινγκ
Ηγετικά στελέχη των Δημοκρατικών χαρακτήρισαν «εξοργιστικό» το τάιμινγκ της επίσκεψης Νετανιάχου, υποστηρίζοντας ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επιδιώκει να ενισχύσει τη θέση του ενόψει των εκλογών της 17ης Μαρτίου, αλλά και να προσφέρει πυρομαχικά στους Ρεπουμπλικανούς, που βρίσκονται σε ανοιχτό «πόλεμο» με τον Ομπάμα. Την περασμένη εβδομάδα, ο Λευκός Οίκος προχώρησε σε μια ασυνήθιστη, ευθεία επίθεση εναντίον της ισραηλινής κυβέρνησης, κατηγορώντας την για ανεντιμότητα, ύστερα από μια επιλεκτική διαρροή πληροφοριών γύρω από τις διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, με στόχο την υπονόμευσή τους. Ακολούθησε η απόφαση της Ουάσιγκτον να περιορίσει τις πληροφορίες της αντικατασκοπείας που μοιράζεται με την κυβέρνηση του Ισραήλ.
Καθώς θα μιλάει από το βήμα του Κογκρέσου, ο Νετανιάχου θα έχει πίσω του μια άδεια καρέκλα, εκείνη του Μπάιντεν, ο οποίος κανόνισε στο άψε-σβήσε επίσκεψη στη Νότια Αμερική. Από την πλευρά του, ο Χάουαρντ Ντιν, πρώην πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος, χαρακτήρισε τον Νετανιάχου «καταστροφή» και προσέθεσε: «Δεν εμπιστεύομαι τον Νετανιάχου. Πιστεύω πως δεν υπηρετεί σωστά τα συμφέροντα του Ισραήλ».
«Συνωμοσία» Ρεπουμπλικανών
Εκείνο που ερέθισε ιδιαίτερα τον Λευκό Οίκο ήταν η αίσθηση της συνωμοσίας μεταξύ του Ρεπουμπλικανού προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, Τζον Μπέινερ, και του Ισραηλινού πρεσβευτή στην Ουάσιγκτον, Ρον Ντέρμερ, ώστε να κλείσει η ομιλία Νετανιάχου σε κοινή συνεδρίαση των δύο νομοθετικών σωμάτων του Κογκρέσου, χωρίς συνεννόηση με την κυβέρνηση. Οι Δημοκρατικοί κατηγορούν τον Μπέινερ ότι έστησε ενέδρα στον Δημοκρατικό πρόεδρο καθώς οι Ρεπουμπλικανοί πιέζουν –με την υποστήριξη του ισχυρού ισραηλινού λόμπι στην Ουάσιγκτον– για αυστηρότερες κυρώσεις εναντίον του Ιράν. Μια κίνηση, η οποία, όπως έχει προειδοποιήσει ο Μπαράκ Ομπάμα, «σχεδόν εγγυάται ότι θα αποτύχει η διπλωματία».
Ωστόσο ήταν ο Ντέρμερ –ένας άνθρωπος που γεννήθηκε στις ΗΠΑ και εργάστηκε στο πολιτικό επιτελείο των Ρεπουμπλικανών προτού μετακινηθεί στο Ισραήλ– εκείνος που είχε την πρωτοβουλία για την ομιλία Νετανιάχου στο Κογκρέσο. Σε κάθε περίπτωση, οι αιτιάσεις Νετανιάχου περί άμεσης πυρηνικής απειλής από το Ιράν υπονομεύθηκαν από πρόσφατη αποκάλυψη του Guardian πως η ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών, Μοσάντ, εκτιμά το αντίθετο.
www.kathimerini.gr
Έντυπη
Μέλος του μητρώου
