Στην πρώτη τους συνάντηση μετά την ορκωμοσία του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ και Εμανουέλ Μακρόν φάνηκαν αποφασισμένοι να αποφύγουν μια ανοιχτή ρήξη, ανταλλάζοντας φιλοφρονήσεις... αγκαλιές και χειραψίες.
Τίποτα ωστόσο δεν θα μπορούσε να συγκαλύψει το χάσμα που έχει δημιουργηθεί μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρώπης τις τελευταίες εβδομάδες.
Ανήμερα της τρίτης επετείου της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, οι δύο ηγέτες δεν μπόρεσαν παρά να διαφωνήσουν για τα αίτια του πολέμου, τον ρόλο της κάθε πλευράς στη σύγκρουση και την πιθανή επίλυσή της.
Η συνάντηση άλλωστε πραγματοποιήθηκε την ώρα που οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γαλλία «διασταύρωναν τα ξίφη τους» στα Ηνωμένα Έθνη σχετικά με ένα ψήφισμα που καταδίκαζε την επιθετικότητα της Ρωσίας. Ενώ η Ευρώπη και το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας τάχθηκαν στο πλευρό της Ουκρανίας, η κυβέρνηση Τραμπ διαφώνησε και συστρατεύθηκε με τη Ρωσία, τη Βόρεια Κορέα και τη Λευκορωσία.
Το βαθύ χάσμα ήταν εμφανές χθες στις πρωτεύουσες στις δύο πλευρές του Ατλαντικού:
Ενώ ο Πύργος του Άιφελ, η Πύλη του Βρανδεμβούργου και τα κτίρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες φωτίστηκαν τη Δευτέρα με μπλε και κίτρινα χρώματα, ο Λευκός Οίκος δεν κατέβαλε την οποιαδήποτε προσπάθεια να δείξει την στήριξή του στον ουκρανικό λαό.
Ενώ οι ηγέτες της ΕΕ έδιναν το παρών στο Κίεβο, ο Ντόναλντ Τραμπ επικεντρωνόταν στη σφράγιση μιας συμφωνίας που θα αποζημίωνε τις ΗΠΑ για τη στρατιωτική βοήθεια που έχουν προσφέρει.
Οι διακριτικές διορθώσεις Μακρόν και το... διαφορετικό λεξιλόγιο
«Νομίζω ότι έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος, σχολιάζοντας τις προσπάθειές του να διαπραγματευτεί την ειρήνη με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν. «Είχαμε κάποιες πολύ καλές συνομιλίες με τη Ρωσία. Είχαμε κάποιες πολύ καλές συνομιλίες και με άλλους δρώντες και προσπαθούμε να τερματίσουμε τον πόλεμο με τη Ρωσία και την Ουκρανία».
Μάλιστα άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να επισκεφθεί τη Μόσχα εάν επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία - κάτι που προέβλεψε ότι μπορεί να συμβεί τις επόμενες κιόλας εβδομάδες. Αυτό θα τον καθιστούσε τον πρώτο Αμερικανό πρόεδρο που θα επισκεπτόταν τη Ρωσία εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία.
Ο Μακρόν μπορεί να αποκάλεσε τον πρόεδρο «αγαπητό Ντόναλντ» και να χρησιμοποίησε επανειλημμένα λέξεις όπως «φιλία» και «κοινή ατζέντα», ωστόσο φρόντισε να προβάλλει διακριτικά τις αντιρρήσεις του.
«Αυτή η ειρήνη δεν πρέπει να σημαίνει παράδοση της Ουκρανίας», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου στην Ανατολική Αίθουσα του Λευκού Οίκου. «Δεν πρέπει να σημαίνει κατάπαυση του πυρός χωρίς εγγυήσεις. Αυτή η ειρήνη πρέπει να διασφαλίζει την κυριαρχία της Ουκρανίας».
Ο Ντόναλντ Τραμπ πάντως δεν έκανε καμία αναφορά στις εγγυήσεις ασφαλείας ή την ουκρανική κυριαρχία, αρνήθηκε να αποκαλέσει τον Πούτιν δικτάτορα και δήλωσε ψευδώς ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν δαπανήσει τρεις φορές περισσότερα χρήματα για τον πόλεμο από ό,τι η Ευρώπη.
Ο Μακρόν, φροντίζοντας να μην προκαλέσει τον Τραμπ, ξεκαθάρισε ότι η Ρωσία ευθύνεται για τον πόλεμο, όχι η Ουκρανία, και διόρθωσε τους ισχυρισμούς του προέδρου σχετικά με την ευρωπαϊκή βοήθεια.
Ο Πούτιν βιάζεται για τον τέλος του πόλεμου, αλλά πιο πολύ για μια συμφωνία για τις γαίες
Ο πρόεδρος Τραμπ μπορεί να μην κατάφερε να τελειώσει τον πόλεμο στην Ουκρανία μέσα σε 24 ώρες - όπως είχε διαμηνύσει επανειλημμένα προεκλογικά - ωστόσο υποστήριξε ότι οι συνομιλίες του με τον Πούτιν θα μπορούσαν να τερματίσουν τον πόλεμο «μέσα σε εβδομάδες, αν είμαστε έξυπνοι».
«Αν δεν είμαστε έξυπνοι, [ο πόλεμος] θα συνεχιστεί και θα χάσουμε κι άλλους νέους, όμορφους ανθρώπους».
Ο πρόεδρος τόνισε, παράλληλα, την απαίτησή του να παραχωρήσει η Ουκρανία τα δικαιώματα εκμετάλλευσης ορυκτών πόρων αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων για να ξεπληρώσει τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ.
Παρά τις αντιρρήσεις Ζελένσκι, ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε τη Δευτέρα ότι οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ και της Ουκρανίας ήταν «πολύ κοντά» σε μια συμφωνία. «Ο Ζελένσκι θα μπορούσε να έρθει στην Ουάσινγκτον για να υπογράψει την συμφωνία αυτή την εβδομάδα ή την επόμενη», ισχυρίστηκε ο Τραμπ.
Ο Πούτιν και η αποστολή ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ουκρανία
Από την πλευρά του, ο Μακρόν δεν έκρυψε την δυσπιστία του προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τονίζοντας πως οποιαδήποτε συμφωνία με τη Ρωσία θα πρέπει να «ελέγχεται και να επαληθεύεται».
Έκανε μάλιστα επανειλημμένα αναφορά σε δύο παλαιότερες συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός - τις λεγόμενες συμφωνίες του Μινσκ - που υπογράφηκαν και στη συνέχεια παραβιάστηκαν μετά την αρχική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2014.
Απαντώντας ο Ντόναλντ Τραμπ είπε ότι είναι προς το συμφέρον της Ρωσίας να «κάνει μια συμφωνία», χωρίς ωστόσο να αναφέρει τι πρέπει να εγκαταλείψει η Μόσχα ή ποιες εγγυήσεις ασφαλείας θα πρέπει να διαπραγματευτεί.
«Πιστεύω πραγματικά ότι θέλει να κάνει μια συμφωνία», δήλωσε ο Τραμπ για τον Πούτιν. «Μπορεί να κάνω λάθος, αλλά πιστεύω ότι θέλει να κλείσει μια συμφωνία».
Πρόσθεσε δε ότι έχει μιλήσει με τον Πούτιν για το ενδεχόμενο να αναπτυχθούν Ευρωπαίοι στρατιώτες στην Ουκρανία - εν είδει εγγυήτριας δύναμης - και ότι ο Ρώσος πρόεδρος θα συμφωνούσε με αυτό.
Ο Μακρόν - ένας από τους κύριους υποστηρικτές της ιδέας μιας ευρωπαϊκής ειρηνευτικής δύναμης - δήλωσε ότι συμφωνεί με τον Τραμπ στο ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει περισσότερες ευθύνες. Κάλεσε ωστόσο τις ΗΠΑ να «είναι εκεί σε αλληλεγγύη». Και δεν έλαβε κάποια απάντηση.
Το κατά πόσον ο Πούτιν θα δεχόταν πραγματικά ξένα στρατεύματα στο ουκρανικό έδαφος μένει να επιβεβαιωθεί.
Μέλος του μητρώου
