Οι ψαράδες της μέσης αλιείας (μηχανότρατες, γρι-γρι) κατηγορούν τους παράκτιους και τους ερασιτέχνες αλιείς. Οι παράκτιοι ψαράδες κατηγορούν τις μηχανότρατες και τους ερασιτέχνες. Οι ερασιτέχνες κατηγορούν τους επαγγελματίες. Όλοι μαζί όμως, χωρίς καμία πρόθεση αυτοκριτικής, διεκδικούν το δικαίωμα τους στην ερημοποίηση των θαλασσών μας, συχνά με αγελαίες συμπεριφορές και σπάνια μόνο με προτάσεις διαχείρισης ή περιθωριοποίησης αυτών που πραγματικά προκαλούν μικρές ή μεγάλες καταστροφές. Σε κάθε κατηγορία - επαγγελματίες ή ερασιτέχνες ψαράδες - υπάρχουν αυτοί που ψαρεύουν με συνείδηση και μέτρο, αλλά υπάρχουν και άλλοι που δεν έχουν κανένα μέτρο και κανένα ηθικό ενδοιασμό στο να ψαρέψουν οτιδήποτε πέσει στο διάβα τους, συχνά με αθέμιτα μέσα.
Θαλάσσιο λιβάδι ποσειδωνίας στις ακτές τις Πάτμου που έχει εμφανώς καταστραφεί από παράνομη αλιεία με μηχανότρατα σε βάθος 28m (ενώ η αλιεία με μηχανότρατα επιτρέπεται από βάθη >50μέτρων) - Εικόνα από τη χαρτογράφηση ποσειδωνίας από το ερευνητικό σκάφος του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος
Έπειτα λοιπόν από ένα δύσκολο χειμώνα για τις θάλασσές μας, με το δορυφορικό σύστημα παρακολούθησης των μεγάλων αλιευτικών σκαφών να μην έχει αναβαθμιστεί σκόπιμα (όπως ορίζει η εθνική και η Ευρωπαϊκή νομοθεσία και παρόλο το γεγονός ότι είναι πλήρως επιδοτούμενο), δόθηκε σε πολλά σκάφη η επιλογή να μπορούν να επιφέρουν ένα ακόμα σημαντικό πλήγμα στις ελληνικές θάλασσες και τα ιχθυαποθέματα, αλιεύοντας σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτα. Έτσι, με πολυάριθμές παραβάσεις (επιβεβαιωμένες και μη) και με σημαντικά φτωχότερες θάλασσες, φτάσαμε στον Ιούνιο όπου οι μηχανότρατες σταματούν προσωρινά και τη σκυτάλη την παίρνουν οι παράκτιοι και οι ερασιτέχνες ψαράδες. Πρέπει να διευκρινιστεί ότι ερασιτέχνες είναι ουσιαστικά όλοι - Έλληνες και μη –που δεν είναι επαγγελματίες και που αλιεύουν με κάθε μέσο και σκοπό, νόμιμα ή παράνομα, αειφορικά ή μη. Έτσι ιδίως αυτή την εποχή βλέπουμε κάθε λογής ερασιτέχνες που ψαρεύουν από μεγάλα κότερα, από φουσκωτά, από μικρές βάρκες, από την παραλία ή όταν κολυμπούν, με ψαροντούφεκο, με καλάμι, ή με άλλα αλιευτικά εργαλεία, είτε ψαρεύοντας αειφορικά και νόμιμα το ψάρι που θα καταναλώσουν, είτε ως είθισται τελευταία από κάποιους, ψαρεύοντας για να τροφοδοτήσουν ταβέρνες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σε χαμηλότερες τιμές, ή γενικότερα για εμπορικούς σκοπούς.
Αλίευση του προστατευόμενου σελαχιού Rhinobatos cemiculus στην Κω, από ερασιτέχνη ψαρά
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μέσα από κοινωνικά δίκτυα, τοπικές εφημερίδες και blog, προβάλλεται σαν επίτευγμα η αλιεία προστατευόμενων και σπάνιων ειδών, το οποίο αντί να κατακρίνεται, επικροτείται! Συμπεριφορές που δεν σχετίζονται με ένα λαό που θέλει να θεωρείται πολιτισμένος και με ναυτική παράδοση. Ευτυχώς όμως υπάρχει και η δυναμική μειοψηφία, που όχι μόνο δεν ταυτίζεται με τα παραπάνω, αλλά υπερασπίζεται τους κοινούς μας θαλάσσιους πόρους, όπως θα έπρεπε άλλωστε να είναι ηθική υποχρέωση όλων μας. Πολλοί από αυτούς συμμετέχουν στο άτυπο «Το Παρατηρητήριο Καταστροφικής Αλιείας» του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, το οποίο στοχεύει να εντοπίζει και να προωθεί στις αρμόδιες αρχές, περιστατικά καταστροφικής αλιείας, τηρώντας πάντοτε την ανωνυμία αυτών που αναφέρουν τα περιστατικά, έτσι ώστε να μην υπάρξουν αντίποινα εναντίον τους.
Κάποια αξιοσημείωτα περιστατικά του περασμένου μήνα είναι:
- Η σύλληψη ψαροντουφεκά στη Ζάκυνθο που ήταν γνωστός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθώς προκλητικά επιδείκνυε τις παράνομες ψαριές του με χρήση μπουκάλας και υποβρύχιου φωτισμού
- Η σύλληψη ψαροντουφεκάδων στη Σάμο και την Κρήτη που επίσης ψάρευαν κατά τη διάρκεια της νύχτα με μπουκάλες και υποβρύχιο φωτισμό.
Σε συνέχεια του μεγάλου προστίμου που αποδόθηκε από το Λιμεναρχείο Κω σε ψαροντουφεκά που αλίευσε προστατευόμενο είδος σελαχιού. Βλέπε σχετικά στην Ροδιακή Εφημερίδα και της σχετικής ανακοίνωσης του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, το «Παρατηρητήριο Καταστροφικής Αλιείας» του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος έχει ενημερώσει πρόσφατα τις αρμόδιες λιμενικές και εισαγγελικές αρχές, για τα κατορθώματα και άλλων συμπολιτών μας, που μπορείτε να δείτε παρακάτω:
Αλίευση προστατευόμενου καρχαριοειδούς στην Κόρινθο, από ερασιτέχνη ψαρά που κατέχει σημαντικό δημόσιο αξίωμα
Για τα παραπάνω περιστατικά περιμένουμε να εφαρμοστεί ο νόμος, αλλά και να λειτουργήσουν αποτρεπτικά, έτσι ώστε να σταματήσει να θεωρείται η ερημοποίηση των θαλασσών μας, ως αναφαίρετο δικαίωμα όλων μας. Η προστασία της ζωής στις θάλασσές μας δεν είναι ευθύνη λίγων, αλλά ευθύνη όλων όσων αντιλαμβανόμαστε την κοινή μας υποχρέωση να αποτελέσουμε μέρος της άμυνας των θαλασσών μας.
Archipelagos Institute
Μέλος του μητρώου
