Μία τετραετία και πλέον μετά, το έργο, με παρεμβάσεις στο κομμάτι της πράσινης ενέργειας, την ηλεκτροκίνηση, τη διαχείριση υδατικών πόρων και αποβλήτων προς την κατεύθυνση της κυκλικής οικονομίας οδεύει προς ολοκλήρωση, ωστόσο σίγουρα δεν επαρκεί προκειμένου να υποστηρίξει τις προωθούμενες επενδύσεις στο νησί, το οποίο τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα, μετά την πανδημία, έχει ανέβει πολύ ψηλά στις προτιμήσεις του ταξιδιωτικού κοινού ως προορισμός κοντά στην Αθήνα με μειωμένο κόστος ακτοπλοϊκών σε σύγκριση με άλλους προορισμούς των Κυκλάδων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τις εκτιμήσεις του ΔΕΔΔΗΕ σύμφωνα με το πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου στα μη διασυνδεδεμένα νησιά για την περίοδο 2023- 2029, η Κύθνος κατατάσσεται στα νησιά με τη υψηλότερη αύξηση ζήτησης για τη δεκαετία έως το 2028 με μία ενδεικτική πρόβλεψη για ένα +39% (με πολύ ψηλά επίσης και άλλη λιγότερο πολυσύχναστα νησιά όπως η Μεγίστη φτάνοντας το +54%, τη Γαύδο στο +40,5% και τα Αντικύθηρα με +40,1%).
Ο ΔΕΔΔΗΕ προβλέψει αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά τα επόμενα χρόνια με ρυθμό υψηλότερο σε σχέση με το διασυνδεδεμένο σύστημα, λόγω ανάπτυξης του τουρισμού και της οικονομίας, με την αύξηση να καλύπτεται σύμφωνα με τον προγραμματισμό βραχυπρόθεσμα με γεννήτριες και σε μόνιμη βάση με την σταδιακή διασύνδεση των νησιών με την Κύθνο να εντάσσεται στον προγραμματισμό για διασύνδεση των δυτικών Κυκλάδων (Μήλος, Σέριφος, Κύθνος) με ορίζοντα το 2025.
Την ίδια στιγμή, πυκνώνουν και οι προωθούμενες επενδύσεις στο νησί: Η πλέον εμβληματική επένδυση, που μπορεί να αγγίξει ακόμη και τα 30 εκατ. ευρώ έχει να κάνει με το παλιό ΞΕΝΙΑ σε συνέχεια του σχετικού διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕΔ που κατακυρώθηκε με μακροχρόνια παραχώρηση στον ισραηλινής καταγωγής Αβραχαμ Ραβίντ το 2022, ενώ σε τροχιά υλοποίησης έχοντας λάβει πρόσφατα τις σχετικές οικοδομικές άδειες από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης είναι και νέα έργα όπως ένα νέο 5άστερο στην περιοχή Δρυοπίδα, ένα ακόμη 4άστερο στην περιοχή Λαγκαδά κ.ο.κ..
«Κύθνος- Εξυπνο νησί»
Τα αποτελέσματα του έργου «Κύθνος- Εξυπνο νησί» παρουσιάστηκαν την περασμένη εβδομάδα σε σχετική ημερίδα με αναφορά στους έξι βασικούς άξονες του έργου, την καθαρή ενέργεια και τα έξυπνα δίκτυα, τις μεταφορές και την κινητικότητα, το δημόσιο φωτισμό, τις παρεμβάσεις σε κτίρια και δημόσιο χώρο, τη διαχείριση απορριμμάτων και τέλος τη βιώσιμη διαχείριση υδατικών πόρων.
Ενδεικτικά ως προς το φωτισμό του νησιού, όπως αναφέρθηκε, αυτός αναβαθμίστηκε μέσα από την αντικατάσταση με LED 1.200 φωτιστικών οδοφωτισμού, ενώ τοποθετήθηκαν επιπλέον 300. Στο -φιλόδοξο- πρόγραμμα διαλογής απορριμμάτων στην πηγή και αποκομιδής με συμμετοχή περισσότερων από 90 επιχειρήσεων (εστίαση, προμήθεια τροφίμων) γίνεται συλλογή ξεχωριστά πλαστικού, γυαλιού και χάρτινων συσκευασιών, ενώ έχει γίνει εγκατάσταση μηχανήματος συμπίεσης και δεματοποίησης πλαστικών μπουκαλιών και χαρτονιού, με στόχο τη μείωση του όγκου των απορριμμάτων.
Σύμφωνα με τους επιτελείς του έργου, ποσότητες αποβλήτων έχουν ήδη ανακτηθεί και μεταφερθεί προς ανακύκλωση είτε σε τοπικές μονάδες, είτε σε συνεργαζόμενες εταιρείες ανακύκλωσης στην Αττική και μέχρι σήμερα στο πλαίσιο πιλοτικής λειτουργίας, έχουν ανακτηθεί: 54 τόνοι ξυλείας, 12 τόνοι ογκώδη μέταλλα, 5,2 τόνοι ογκώδη πλαστικά, 13,5 τόνοι ηλεκτρικές συσκευές, 1.135 στρώματα, 50 καναπέδες. Στον τομέα της διαχείρισης υδατικών πόρων έχουν εγκατασταθεί δύο μονάδες αφαλάτωσης υφάλμυρου και θαλασσινού νερού σε Μέριχα και Άγιο Δημήτριο αντίστοιχα, ενώ στον τομέα των μεταφορών εγκαταστάθηκαν 9 δημόσια προσβάσιμες υποδομές φόρτισης και 10 σε ιδιωτικές επιχειρήσεις με διπλούς ρευματοδότες μέγιστης ισχύος 22kW κι επιπλέον προστέθηκαν 12 νέα ηλεκτρικά οχήματα στο δημοτικό στόλο.
Στην Κύθνο το 97% ετήσιας ηλεκτροπαραγωγής βασίζεται σε θερμικές μονάδες diesel. Στο πλαίσιο του έργου έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά τα περισσότερα δημόσια κτίρια και οι υποδομές του νησιού με την εγκατάσταση αυτόματων φωτοβολταϊκών συστημάτων μηδενικής έγχυσης, αλλά και μονάδων αποθήκευσης για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των κτιρίων.
Η επένδυση για το ΞΕΝΙΑ
Στον τομέα των επενδύσεων, χαρακτηριστικό παράδειγμα εμβληματικής επένδυσης -η οποία πάντως αντιμετωπίζει ήδη καθυστερήσεις- είναι η ανακατασκευή του ξενοδοχείου Ξενία στην Κύθνο. Το ξενοδοχείο Ξενία στα Λουτρά της Κύθνου και οι δύο ιαματικές πηγές που διαθέτει αποτελούν την πρώτη υποδομή ιαματικού τουρισμού που λειτούργησε στην Ελλάδα και πρόκειται για ακίνητο με ιδιαίτερα σημαντική ιστορική και πολιτιστική αξία, δεδομένου ότι κατασκευάστηκε την περίοδο της βασιλείας του Όθωνα από τον διάσημο Δανό αρχιτέκτονα, Κρίστιαν Χάνσεν. Οι εγκαταστάσεις τροποποιήθηκαν από τον Ερνστ Τσίλερ την περίοδο 1871-1891 και έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το project του παλαιού ΞΕΝΙΑ αντιμετωπίζει, κατά τις πληροφορίες, αρκετά προβλήματα και μεγάλες καθυστερήσεις αφενός ακριβώς λόγω της απουσίας ουσιωδών υποδομών στο νησί και αφετέρου, λόγω της καθ’ όλα απαιτητικής του αδειοδότησης από τα υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, γεγονός που φαίνεται ότι έχει προβληματίσει έντονα τον επενδυτή για την πορεία του έργου. Σημειωτέον ότι η οριστική αρχιτεκτονική μελέτη για το έργο βρίσκεται υπό επανασχεδιασμό δεδομένου ότι δεν εγκρίθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Έργων ζητώντας από τους μελετητές τροποποιήσεις στις επεμβάσεις ώστε αυτές να συνάδουν με το χαρακτηρισμένο ως μνημείο κτίριο, μαζί με τις επιπλέον απαραίτητες μελέτες (στατική, συντήρησης κα)».
Για το έργο, από το 2022 οπότε και ολοκληρώθηκε η διαδικασία του ΤΑΙΠΕΔ με την παράδοση του ακινήτου στον επενδυτή, στόχος ήταν η σταδιακή λειτουργία του σε ορίζοντα τριετίας, το 2025, στόχος ωστόσο που τώρα έχει ήδη πάει προς τα πίσω με το νέο ορόσημο για την έναρξη των εργασιών να τίθεται προς το τέλος της φετινής χρονιάς, εφόσον ληφθούν οι σχετικές εγκρίσεις.
Από την άλλη πλευρά, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, η ολοκλήρωση ενός τέτοιου είδους έργου με μία επένδυση ύψους 30 εκατ. ευρώ σε ένα νησί που μέχρι προσφάτως διέθετε τουριστικό προϊόν -το πολύ- 3 μηνών θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά την τοπική οικονομία, αφού λόγω της φύσης της επένδυσης, θα προσελκύει αρκετούς και «ποιοτικούς» επισκέπτες μεγαλώνοντας τη σεζόν και δημιουργώντας στο νησί ένα παγκόσμιο ‘’brand’’ στον θερμαλισμό και το ιαματικό τουρισμό.