και υπενθυμίζει ότι υπάρχουν εργαλεία που μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τον έλεγχο της δόμησης σε αθωράκιστες περιοχές με ευαίσθητα οικοσυστήματα.
Πώς πέρασε κάτω από το ραντάρ η οικοδομική άδεια του ξενοδοχείου
Σε ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΠΟΧ «σχετικά με την ανεξέλεγκτη τουριστική ανάπτυξη με αφορμή την περίπτωση του Σαρακήνικου Μήλου», εξηγείται πως πέρασε κάτω από το ραντάρ η οικοδομική άδεια του ξενοδοχείου και αναφέρεται ότι:
«Το Σαρακήνικο παραμένει εντελώς αθωράκιστο όσον αφορά στη θεσμική του προστασία. Δεν είναι δασική έκταση (αποτελεί εν μέρει χορτολιβαδική έκταση) ή αρχαιολογικός χώρος, δεν έχει χαραχθεί η ζώνη του αιγιαλού και δεν βρίσκεται σε προστατευόμενη περιοχή Natura 2000.Το ΣΧΟΟΑΠ Μήλου δεν θεσμοθετήθηκε, ενώ η εκπόνηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δυτικών Κυκλάδων δεν έχει εκκινήσει. Σε χωροταξικό επίπεδο, η αναθεώρηση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Νοτίου Αιγαίου δεν θεσμοθετήθηκε ποτέ. Συνεπώς, η περιοχή δεν υπόκειται σε κανένα καθεστώς προστασίας ως ιδιαίτερο τοπίο, ούτε εντάσσεται σε κάποιο ενημερωμένο χωροταξικό ή πολεοδομικό σχεδιασμό. Αντιμετωπίζεται απλά ως περιοχή εκτός σχεδίου προς δόμηση.
Επιπρόσθετα, δύο ακόμα «επενδυτικές διευκολύνσεις» συνέβαλαν στην ανεξέλεγκτη οικοδόμηση. Αφενός, το ξενοδοχείο σχεδιάστηκε οριακά κάτω από τα 3.000 τ.μ. ώστε η οικοδομική του άδεια να εκδοθεί αυτόματα με δήλωση του μηχανικού. Αφετέρου, επειδή διαθέτει λιγότερες από 100 κλίνες, δεν υπόκειται σε υποχρέωση περιβαλλοντικής αδειοδότησης αλλά σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις στον ΕΟΤ».
Υπάρχουν εργαλεία για έλεγχο της δόμησης
-«Το σύνολο των παραπάνω παραμέτρων φανερώνει τη διαχρονική αποτυχία της Πολιτείας να προστατεύσει περιοχές όπως το Σαρακήνικο και να τις θωρακίσει θεσμικά με απαγορεύσεις, δεσμεύσεις, όρους, περιορισμούς και αδειοδοτικούς μηχανισμούς, αφήνοντάς τις, τελικά, στην τύχη τους», λέει ο ΣΕΠΟΧ και υπενθυμίζει ότι:
«Υπάρχουν εργαλεία που μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τον έλεγχο της δόμησης σε αθωράκιστες περιοχές με ευαίσθητα οικοσυστήματα. Για παράδειγμα, το ΥΠΕΝ μπορεί να χαρακτηρίσει περιοχές όπως το Σαρακήνικο ως «Προστατευόμενα Τοπία και Προστατευόμενους Φυσικούς Σχηματισμούς» (σύμφωνα με το άρ. 19 του ν. 1650/1986), και στη συνέχεια να καθορίσει όρους και περιορισμούς σε επιτρεπόμενες χρήσεις και τη δόμηση, καθώς και μέτρα διαχείρισης».
Ελλείμματα χωροταξικής και πολεοδομικής πολιτικής
«Η περίπτωση της ανέγερσης ξενοδοχείου στο Σαρακήνικο της Μήλου, που απασχόλησε πρόσφατα τη δημόσια σφαίρα, παίρνοντας σημαντικές διαστάσεις και αναγκάζοντας το ΥΠΕΝ να λάβει εκ των υστέρων μέτρα, δυστυχώς δεν αποτελεί ούτε την πρώτη ούτε τη μοναδική περίπτωση τουριστικής δόμησης με καταστροφικές συνέπειες για τα οικοσυστήματα, το τοπίο και το φυσικό περιβάλλον στον πολύπαθο νησιωτικό χώρο. Πρόκειται για μια από τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις που αναδεικνύει τα ελλείμματα στη χάραξη και την εφαρμογή χωροταξικής και πολεοδομικής πολιτικής και την αποτυχία της Πολιτείας να προστατέψει ένα εξαιρετικής ομορφιάς, μοναδικό τοπίο ηφαιστειακών πετρωμάτων» σημειώνει ο ΣΕΠΟΧ και αναφέρει ακόμη ότι:
-«Ευρύτερα, η περίπτωση του Σαρακήνικου Μήλου, επαναφέρει εμφατικά το κρίσιμο ζήτημα της ανεξέλεγκτης τουριστικής ανάπτυξης στο νησιωτικό και παράκτιο χώρο. Κατά την ίδια περίοδο, η ηφαιστειακή αναταραχή και η έξαρση της σεισμικότητας στη Σαντορίνη και τα γύρω νησιά των Κυκλάδων αποκαλύπτουν όλο και περισσότερο ότι η οικοδομική δραστηριότητα που συνδέεται με την εντεινόμενη τουριστική μεγέθυνση έχει συμβάλλει σε αυξημένη επικινδυνότητα και στην τρωτότητα του νησιωτικού χώρου απέναντι σε ανυπολόγιστες ενδεχόμενες καταστροφές».
«Ο ΣΕΠΟΧ επισημαίνει, αφενός, τα σοβαρά ελλείμματα στην ολοκλήρωση του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού από το ΥΠΕΝ, στην αντιμετώπιση των κάθε τύπου αυθαιρεσιών, στην εξασφάλιση αξιόπιστων και αποτελεσματικών αδειοδοτικών και ελεγκτικών μηχανισμών. Αφετέρου, τονίζει ότι οι πολιτικές του ΥΠΕΝ που υποστηρίζουν την ανεξέλεγκτη εκτός σχεδίου δόμηση, την αλόγιστη εκμετάλλευση της γης, τις υπέρμετρες διευκολύνσεις στην υπόσκαφη δόμηση και στην κατά ΝΟΚ επιπλέον δόμηση, ουσιαστικά αντιτίθενται στην προστασία του τοπίου, του φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς».
Αποφάσεις ΣτΕ για εκτός σχεδίου δόμηση
«O ΣΕΠΟΧ ζητά τη θεσμοθέτηση του Περιφερειακού Χωροταξικού Νοτίου Αιγαίου και ειδικά του τμήματος για το τοπίο καθώς και να γίνει αποδεκτή η νομολογία του ΣτΕ που απαγορεύει την έκδοση οικοδομικών αδειών στην εκτός σχεδίου όταν δεν υπάρχει πρόσωπο σε αναγνωρισμένο δρόμο», σημειώνεται στο ψήφισμα και τονίζεται ότι:
-«Είναι επιτακτική η ανάγκη για χωρικές πολιτικές που θα θωρακίζουν τον ευαίσθητο νησιωτικό και παράκτιο χώρο -ιδιαίτερα μάλιστα για τη θεσμική προστασία των Κυκλάδων που βάλλονται από την εντατικοποίηση της τουριστικής ανάπτυξης- οι οποίες θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες προκλήσεις.
Μέλος του μητρώου
